O’zbekiston respublikasing Markaziy banki to’g’risidagi qonunining huquqiy asoslari

O’zbekiston respublikasing Markaziy banki to’g’risidagi qonunining huquqiy asoslari

O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki to'g'risidagi qonun, O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 2 aprel kuni "O'zbekiston Respublikasi Markaziy banki to'g'risida"gi PQ-4276-sonli qarori bilan tasdiqlangan. Bu qonun Markaziy bankning huquqiy asoslarini tartibga soladi va unda Markaziy bankning vazifalari, faoliyat turlari, tashkilot strukturasining tashkil etilishi va boshqarilishi, moliyaviy operatsiyalar, hisobot berish va boshqa masalalar kabi Markaziy bankning asosiy faoliyat yo'nalishlari haqida ma'lumotlar berilgan.

Qonun Markaziy bankning boshqaruv organlarini hamda ularning vazifalarini belgilaydi. Boshqaruv organlari Markaziy bankning Oliy Kengash, Boshqaruv Kengashi va boshqaruv apparati hisoblanadi. Ular Markaziy bankning faoliyatini boshqarish, strategik rejalarni shakllantirish, moliyaviy siyosatni belgilash va boshqa masalalarga doir qarorlar qabul qilishdan mas'uldir.

Qonun Markaziy bankning moliyaviy operatsiyalarini hamda moliyaviy institutlar bilan o'zaro munosabatlarni tartibga solishni hamda Markaziy bankning moliyaviy hisobotlarini tayyorlash va e'lon qilishni belgilaydi.

Bundan tashqari, qonun Markaziy bankning moliyaviy institutlarga boshqarish prinsiplarini hamda ularning faoliyatini belgilaydi. Moliyaviy institutlar Markaziy bankning tarkibiga kiradigan banklar, moliyaviy bozor sub'ektlari va boshqa tashkilotlardan iborat.

Qonun Markaziy bankning tashkilot strukturasini hamda uning boshqaruv organlarining tuzilish va faoliyatini belgilaydi. Markaziy bankning tashkilot strukturasida Oliy Kengash, Boshqaruv Kengashi, Boshqaruv apparati, hisobot beruvchi organlar va boshqa tashkilotlar mavjud.

Bu qonun Markaziy bankning huquqiy asoslari bo'lib, uning faoliyatini tartibga solish, boshqarish organlarini belgilash va moliyaviy operatsiyalarini amalga oshirishga oid huquqiy asoslar to'g'risida ma'lumot beradi.
Bu yerlardan birida yuqorida keltirilgan ma'lumotlarni topishingiz mumkin. Shuningdek, Markaziy bankning rasmiy veb-saytida yoki filiallari yoki xizmat ko'rsatuvchi markazlari bilan bog'lanishingiz Ushbu qonun Markaziy bankning huquqiy asoslari, faoliyat yo'nalishlari, boshqaruv organlari va tashkilot strukturasini belgilaydi. Bu qonun Markaziy bankning moliyaviy operatsiyalarini tartibga solishni hamda moliyaviy institutlar bilan o'zaro munosabatlarni belgilaydi. Qonun Markaziy bankning boshqarish organlarini Oliy Kengash, Boshqaruv Kengashi va boshqaruv apparati sifatida tasniflaydi. Ular Markaziy bankning faoliyatini boshqarish, strategik rejalarni shakllantirish va moliyaviy siyosatni belgilashdan mas'uldir. Bu qonun Markaziy bankning tashkilot strukturasida Oliy Kengash, Boshqaruv Kengashi, Boshqaruv apparati, hisobot beruvchi organlar va boshqa tashkilotlarning mavjudligini belgilaydi. Shuningdek, qonun Markaziy bankning moliyaviy institutlarga boshqarish prinsiplarini hamda ularning faoliyatini belgilaydi. Moliyaviy institutlar Markaziy bankning tarkibiga kiradigan banklar, moliyaviy bozor sub'ektlari va boshqa tashkilotlardan iborat. Ushbu qonun Markaziy bankning faoliyatini tartibga solish, boshqarish organlarini belgilash va moliyaviy operatsiyalarini amalga oshirishga oid huquqiy asoslar to'g'risida ma'lumot beradi.

1. Markaziy bankning rasmiy veb-sayti: Markaziy bankning rasmiy veb-saytida qonunlar, huquqiy asoslar va tashkilot strukturasi haqida ma'lumotlar mavjud bo'lishi mumkin.

2. Markaziy bankning xizmat ko'rsatuvchi markazlari yoki filiallari: Markaziy bankning filiallari yoki xizmat ko'rsatuvchi markazlari o'z hududlarida qonunlar va huquqiy asoslar haqida ma'lumotlar berishi mumkin.

3. Markaziy bankning hisobotlari: Markaziy bankning yillik hisobotlari, faoliyat hisobotlari va boshqa moliyaviy ma'lumotlar to'plangan bo'lishi mumkin. Bu hisobotlarda Markaziy bankning tashkilot strukturasi, boshqarish organlari va moliyaviy institutlar haqida ma'lumotlar o'rin oladi.

4. Huquqiy nashrlar va ilmiy tadqiqotlar: Markaziy bankning faoliyatini tartibga solish, boshqarish organlarini belgilash va moliyaviy operatsiyalarini amalga oshirishga oid huquqiy nashrlar va ilmiy tadqiqotlar mavjud bo'lishi mumkin. Bu nashrlar va tadqiqotlar Markaziy bankning faoliyatining asosiy huquqiy asoslari haqida ma'lumotlar berishi mumkin.

5. Moliyaviy institutlar: Markaziy bankning moliyaviy institutlari, masalan, moliyaviy bozor sub'ektlari yoki boshqa tashkilotlar, o'z faoliyatlariga oid ma'lumotlar berishi mumkin. Bu institutlar Markaziy bank bilan hamkorlik qilish, moliyaviy operatsiyalar amalga oshirish va boshqa muammolarni yechish uchun Markaziy bank bilan aloqada bo'lishadi.

mumkin, ular sizga qo'shimcha ma'lumotlar berishlari mumkin.
O‘zbekiston Respublikasining «O‘zbekiston Respublikasining Markaziy banki to‘g‘risida»gi Qonuni 12-moddasiga muvofiq:

• 
  pul-kredit siyosatini, shu jumladan valyuta siyosatini ishlab chiqadi va amalga oshiradi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasida inflyatsiya darajasini monitoring, tahlil va prognoz qiladi, tegishli axborot materiallarini hamda statistik ma’lumotlarni e’lon qiladi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining to‘lov balansini, xalqaro investitsiyaviy mavqeini, tashqi qarzini va zaxira aktivlarini o‘z ichiga olgan bank, pul-kredit statistikasini, tashqi sektor statistikasini shakllantirishni hamda e’lon qilishni amalga oshiradi;
  
• 
  har yili O‘zbekiston Respublikasi Hukumatiga Davlat byudjeti loyihasini tayyorlashga doir tavsiyalarni o‘z ichiga olgan iqtisodiy va moliyaviy masalalar bo‘yicha axborotni taqdim etadi;
  
• 
  naqd pul muomalasini tashkil etadi;
  
• 
  valyutani tartibga solishni va valyutani nazorat qilishni amalga oshiradi;
  
• 
  valyuta operatsiyalari bo‘yicha buxgalteriya hisobi, statistik hisobotlar va boshqa hisobotlar maqsadlari uchun, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi hududida bojxona hamda boshqa majburiy to‘lovlarni hisoblab chiqarish uchun valyuta kursini muntazam ravishda belgilab boradi;
  
• 
  banklarni va kredit byurolarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazishni amalga oshiradi;
  
• 
  banklarning, mikrokredit tashkilotlarining, lombardlarning, to‘lov tashkilotlarining, to‘lov tizimlari operatorlarining, valyuta birjalarining, kredit byurolarining faoliyatini va qimmatli qog‘ozlar blankalarini ishlab chiqarishni litsenziyalaydi, shuningdek kredit tashkilotlarining, to‘lov tashkilotlarining, to‘lov tizimlari operatorlarining, valyuta birjalarining, kredit byurolarining va banklar guruhlarining faoliyatini tartibga soladi hamda ushbu faoliyat ustidan nazoratni amalga oshiradi;
  
• 
  hukumatning fiskal agenti vazifalarini bajarish uchun zarur bo‘lgan bank operatsiyalarini va boshqa bitimlarni mustaqil ravishda yoki O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining topshirig‘iga binoan amalga oshiradi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasida to‘lov tizimlari barqaror ishlashini ta’minlash choralarini ko‘radi;
  
• 
  ichki nazorat qoidalariga hamda jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirg‘in qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish bilan bog‘liq axborotni maxsus vakolatli davlat organiga taqdim etish tartibiga Markaziy bank tomonidan litsenziyalanadigan tashkilotlarning rioya etishi yuzasidan monitoring hamda nazoratni amalga oshiradi;
  
• 
  Xalqaro valyuta fondining O‘zbekiston Respublikasi valyutasidagi mablag‘lari depozitariysi hisoblanadi, operatsiyalarni va bitimlarni, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarida nazarda tutilgan operatsiyalar va bitimlarni amalga oshiradi;
  
• 
  kredit tashkilotlari xizmatlari iste’molchilari huquqlari va qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlash, moliyaviy xizmatlarning ochiqligini hamda aholi va tadbirkorlik sub’ektlarining moliyaviy savodxonligi darajasini oshirish choralarini ko‘radi;
  
• 
  O‘zbekiston Respublikasining xalqaro zaxiralarini, shu jumladan kelishuvga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining zaxiralarini boshqarishni, hisobga olishni va saqlashni amalga oshiradi.
  

Qadriyatlar

Burch
Burch – bu Markaziy bankda ishlashning naqadar muhimligini anglash va Markaziy bankning strategik maqsadlarini tushunib etgan holda birgalikda baham ko‘rish;
Markaziy bankda ishlash – bu jamiyatga va davlatga xizmat qilishlikni anglash;
Markaziy bank o‘z strategik maqsadlariga erishishida daxldorlik hissi;
Burch – bu o‘z ishiga innovatsiyalarni, ya’ni yangilanishlarni kirita bilish qobiliyati
Burchni amalga oshirish uchun to‘xtovsiz rivojlanish, o‘z ustida ishlash va kamolotga etish tushiniladi.