Oziq-ovqat bo'yoqlari

Xlorofillar. Xlorofillar (magniy bilan almashtirilgan porfirin hosilalari) ko'plab sabzavot va mevalarga (salat, yashil piyoz, yashil qalampir, arpabodiyon va boshqalar) yashil rang beradigan tabiiy pigmentlardir. Xlorofil ko'k-yashil "xlorofill a" va sariq-yashil "xlorofil b" dan iborat bo'lib, 3: 1 nisbatda. Xlorofillni ajratib olish uchun spirt bilan neft efiri ishlatiladi. Oziq-ovqat sanoatida bo'yoq sifatida foydalanish (E140) ularning beqarorligi bilan cheklanadi: kislotali muhitda yuqori haroratlarda yashil rang zaytunga, so'ngra feofitin hosil bo'lishi sababli iflos sariq-jigarrangga aylanadi. Markaziy atom sifatida misni o'z ichiga olgan va zich yashil rangga ega bo'lgan mis xlorofillga o'xshash komplekslar (E141i) va xlorofillin (E141ii) mis kompleksining natriy va kaliy tuzlari katta amaliy ahamiyatga ega bo'lishi mumkin. Xlorofil va uning mis bilan hosilalari moyda, xlorofillin va uning mis hosilalari suvda eriydi. Oziq-ovqat bo'yoqlari uchun qichitqi o'ti, karam, sabzi tepalari va boshqalardan ajratilgan yashil pigmentlar ishlatiladi.

A ntraxin bo'yoqlari. Ularda asosiy xromofor guruhi sifatida barqaror rangga ega gidroksiantrakinon mavjud. Bu guruhning tabiiy pigmentlariga alizarin, karmin, alkanin kiradi. Keling, Rossiyada ruxsat etilganlarga to'xtalib o'tamiz.
Karminlar E120 - qizil bo'yoq (asosiy komponent karmin kislotasi) - karmin kislotasining metall ionlari bilan murakkab tuzlari. Janubiy Amerikada, Afrikada o'sadigan kaktuslarda yashovchi Dactylopius coccus costa turiga mansub qurtlardan - quritilgan va maydalangan urg'ochi hasharotlardan olingan. 3% gacha bo'yoqni o'z ichiga olgan karminga eng boy koshinel. E120 bo'yoq issiqlik, kislorod, yorug'likka chidamli. U qandolat, alkogolsiz, go'sht sanoatida, murabbo, jele ishlab chiqarishda qo'llaniladi. So'nggi paytlarda karminlar sintetik ravishda ancha katta miqdorda olingan.

Alkanin (alkanet) E103 - qizil-bordo bo'yoq, 1,4-naftoxinon hosilasi.

Qadim zamonlardan beri bo'yoq sifatida tanilgan. Yevropaning janubida va markaziy qismida o'sadigan Alkanna tinctoria o'simlikining ildizlaridan olingan. U yog'larda eriydi, lekin ularni bo'yash uchun keng qo'llanilishini topmadi, chunki u etarli darajada barqaror emas va yog'li mahsulotlarga xos bo'lmagan rangga ega.
Curcumin - zanjabil oilasining ko'p yillik otsu o'simliklaridan olingan sariq rangli tabiiy bo'yoq (E100i) - Curcuma longa L.

Bu guruhga shuningdek, zerdeçal (E100ii) - zerdeçal ildizpoyasi kukuni kiradi. Curcumins suvda erimaydi va ko'pincha oziq-ovqat sanoatida spirtli eritma sifatida ishlatiladi.