P f. f d.,PhD,dotsent N. I. Kamolova

Suvning ifloslanishi nima

Suvning ifloslanishi nima

• Hozirgi kunda okean va dengizlar suvining ifloslanishi ham oshib bormoqda. Chunki ularga daryo suvi bilan oqib kelib tushayotgan turli xildagi tuzlar, og`ir metallar va radioktiv moddalar mikdori ko`payib bormoqda. Bundan tashqari okean va dengizlarning bag`rida zaharli moddalarning ko`mib tashlanishi, suv tagida yadro qurollarining portlatilishi, suvga neft va neft mahsulotlari to`kilishi ham gidrosferani jiddiy ifloslamoqda. Masalan, bundan 60 yil ilgari Boltiq dengizi ostiga 7 ming tonna mishyak mustahkam konteynerlarga solinib ko`mib tashlangan edi. Holbuki miqdori uncha ko`p bo`lmagan bu mishyak butun dunyo aholisini zaharlashga etadi. Hozirgi kunda konteynerlar devori zaiflashib, ichidagi zaharli moddaning suvga chiqish xavfi bor.

Suv ifloslanishining asosiy manbalari

• Sanoat chiqindilari: sanoat suv ifloslanishining asosiy omillaridan biridir. Afsuski, minglab kompaniyalar haligacha bu resursdan to'g'ri foydalanish kerakligini bilishmaydi va ular ishlab chiqarish jarayonlaridan ko'p miqdorda ifloslantiruvchi mahsulotlar chiqaradi. Bu yomon odatlardan eng ko'p daryolar va kanallar zarar ko'radi.
• Haroratning oshishi: Bu tuyulmasada, global isish suv ifloslanishiga ham ta'sir qiladi. Ekotizim harorati me'yordan yuqori bo'lsa, suv manbai kislorod miqdorini kamaytiradi, bu suv tarkibining o'zgarishiga olib keladi.

Suv ifloslanishining sabablari

• Qishloq xo'jaligida zaharli pestitsidlardan foydalanish: hozirgi zamon qishloq xo'jaligi jarayonlarining aksariyati ekish va oziq -ovqat ishlab chiqarish uchun o'g'itlar va kimyoviy moddalardan foydalanadi. Xo'sh, bu mahsulotlar er osti kanallari orqali filtrlanadi va ko'p hollarda, bu kanallar oxir -oqibat iste'mol qilish uchun suv ta'minoti tarmog'imizga kiradi. Bu suv deyarli tozalanmaydi va iste'mol uchun yaroqli kanalga qaytariladi.
• O'rmonlarni yo'q qilish: haddan tashqari kesish daryolar, ko'llar va boshqa suv manbalarining qurib ketishiga olib kelishi mumkin. Bundan tashqari, o'rmonlarni kesish daryo bo'yidan daraxtlarning ildizlarini olib tashlashni o'z ichiga olmaydi, bu esa tuproq ostida cho'kindi va bakteriyalar paydo bo'lishiga olib keladi va shu orqali bu qimmatbaho resursni ifloslantiradi.