T A ’ L I M P S IX O L O G IY A S I M U A M M O L A R I
Hozirgi vaqtda psixologlar, pedagoglar hamda metodistlar bilan bir
galikda ta ’lim ishlari va o'quvchilarga tarbiya berishning saviyasini
ko'tarishga yordam berishi mumkin boMgan muammolarni hal qilishga
e’tibor bermoqlari kerak.
Ta’lim va tarbiyaning psixologik asoslari haqidagi masala shunday
muammolar jumlasidandir. M a’lumki, ta’lim-tarbiyaning muvaffaqiyati
o'quv materialining mazmunigagina, ta’lim-tarbiya metodlarigagina bog'liq
emas. Bu muvaffaqiyat ko'p jihatdan o'quvchining qanday o'qiyotganligini
bilishga, ya’ni o'quvchining yosh xususiyatlariga, dastlabki aqliy taraqqi
yoti va faolligiga muvofiq bilim va malakalar o'zlashtirish jarayonining
psixologik asoslarini bilishga ham bog'liqdir. O'quv materiali mazmunini
tanlash, o'quv programmalari va rejalari, darslik va o'quv qo'llanmalari
tuzish, shuningdek, maktab ta ’limining har xil bosqichlarida turli o'quv
predmetlari bo'yicha o'qitish metodlari sistemasini tashkil qilish va tan
lash ham ko'p jihatdan ta’limning psixologik asoslarini bilishga va hisob
ga olishga bog'liq.
Umumiy ta ’lim predmetlari bo'yicha ta’lim psixologiyasi sohasidagi
ishlar chet ellarda va Rossiyada XIX asr o'rtalaridan boshlab o'tkazila
boshladi. TaMimni psixologik jihatdan asoslash masalalari K.D. Ushinskiy-
ning barcha pedagogik asarlarida muhim o'rin egallagan.
Hozirgi vaqtda ta’lim psixologiyasi va xususiy metodlarni psixologik
jihatidan asoslash bo'yicha bizda ko'p eksperimental ishlar o'tkazilayapti.
Biroq bu ishlar hozircha maktabning o'quv materiali mazmunini belgi
lash, ayniqsa, yangi, yanada samarali o'qitish metodlarini qidirish bilan
bog'liq bo'lgan, tez o'sib kelayotgan ehtiyojlarini qondira olmaydi. Shu
ning uchun ham psixologiyaning hozirgi vaqtdagi eng muhim vazifasi ta’lim
psixologiyasi masalalarini yanada chuqur ishlab chiqishdan iboratdir.
Bu masalalarning ishlab chiqilishi uch rejada olib borilishi kerak.
Ta’lim psixologiyasining umumiy masalalari — ta’limda xotira, tafakkur,
nutq, xayol, irodalarning roli hamda o'quvchilaming individual xususi
yatlari: temperamenti, xarakteri, qiziqish-havaslarining ahamiyati.
Sinflar bo'yicha bolalaming yosh xususiyatlariga binoan ta ’lim psi
xologiyasi masalalari (
Dostları ilə paylaş: |