P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

Respublikamizda hayvonot dunyosini muhofazalashning
huquqiy jihatlari «Tabiatni muhofazalash to‘g‘risida»gi (1992-
y.), «Alohida muhofazalanadigan tabiiy hududlar to'g‘risida»gi
(1993-y.), «Hayvonot dunyosini muhofaza qilish va undan
foydalanish to‘g‘risida»gi (1997-y.) qonunlarda va Respublika
jinoyat kodeksining 4-qismida asoslab berilgan. Bundan tashqari,
0 ‘zbekiston hududida ov qilish va baliq ovlash tartiblari
Respublika Oliy kengashining №600 (1993-y.) sonli qarorlari
hamda Davlat Tabiatni muhofaza qilish qo'mitasining bir qator
buyruq va ko'rsatmalari asosida boshqariladi. Hayvonotlarni
m uhofazalashda «Q izil k itob »nin g tashkil etilish i katta /
ahamiyatga ega. Bu borada xalqaro tashkilotlar va k o ‘
mamlakatlarda xayrli ishlar amalga oshirilmoqda.
Y o ‘qolish arafasida turgan hayvonot turlarini o'rganish
muhofazalashda TMXI ning o ‘rni juda kattadir. U 1
boshlab bu sohada katta ishlarni amalga oshirdi. Natijada,
xalqaro «Qizil kitob» 1963-yildan boshlab nashr etila boshlandi.
UshbU tashkilotning tavsiyasi bo‘yicha «Qizil kitob»ga kiritilgan
noyob hayvonlarning 5 ta toifasi farqlanadi.
1. Y o'qolib borayotgan turlar - yo'qolish xavfi yuqori
bo'lgari turlar, maxsus chora-tadbirlar ko'rilmasa y o ‘qolib
ketishi aniq bo‘lgan turlardir. Bularning ro'yxati xavfdan ogoh
etish timsoli sifatida qizil sahifada bitiladi.
2. Qisqarib borayotgan turlar - yashab qolish imkoniyati
bor, ammo soni tez va doimiy kamayib borayotgan turlar. Bular
haqidagi m a’lumotlar sariq sahifalarga bitiladi.
3. Kamyob va noyob turlar - qirilib ketish xavfi ostida emas,
ammo oz miqdorda va kichik hududlarda uchraydigan, yo‘qolib
ketishi mumkin bo‘lgan turlar. Bular haqida m a’lumotlar oq