P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

qog'ozga yoziladi.
4. N o m a ’lum turlar - bular haqida m a’lumotlar yetarli
emasligi sababli ularning yo'qolish xavfi bormi yo yo*qligi
xususida aniq fikr bildirish imkoniyati yo‘q. Bular haqidagi
ma’lumotlar kitob so'ngida ilova tarzida beriladi.
5. Qayta tiklangan turlar - bular avval yuqoridagi 3 ta
toifalardan biriga kiritilgan, ammo muhofaza tadbirlari orqali
yana qaytadan tiklangan turlar hisoblanadi. Bular haqida
ma’lumotlar yashil rangli qog'ozlarga bitiladi.

---

«Qizil kitob» hayvonotlarni yo ‘qolib borayotganligi xavfidan
faqat ogohlantiruvchi darakchi vositasi emas, balki o ‘ziga xos
ish dasturi va bu boradagi ishlarning natijasi hamdir. Xalqaro
«Qizil kitob»ning 4-nashriga quyidagi hayvonotlar - sut
emizuvchilarning 226 ta turi, 79 ta turchasi; qushlarning 181 ta
turi va 77 ta turchasi; sudralib yuruvchilarning 77 ta turi va 21
ta turchasi; am fibiyalarning 35 ta turi va 5 ta turchasi,
baliqlarning 168 ta turi va 25 ta turchasi kiritilgan.
' 
Respublikamizda h’ayvonlarga bag‘ishlangan «Qizil kitob»
1983-yilda chop etildi. Unda muhofazaga muhtoj 63 turdagi
hayvonotlar ro‘yxati keltirilgan. Jumladan, sut emizuvchilarning
22 turi, qushlarning 31 turi, sudralib yuruvchilarning 5 turi va
baliqlarning 5 turi undan joy olgan. Kitobga oq suvur, qo‘ng‘ir
ayiq, silovsin, xongul, qora laylak, irbis, oqqush-oqqul, birqozon,
tuvaloq, qum chumchug'i, tangabosh ilon (kobra), echkiemar,
bakri baliq, kurak burun balig'i kabi jonivorlar kiritilgan. •
Tekshiruv savollari
1. Hayvonotlar haqida nimalarni bilasiz?
2. Hayvonotlarning biosferadagi rolini gapirib bering