28
1.6. Yadroviy parchalanish.
Ionlashtiruvchi nurlanishlar.
Radioaktiv parchalanish qonuni
Radioaktiv
parchalanish
–
statistik
jarayondir. Muayyan
vaqt mobaynida radioaktiv
namunadagi aynan qaysi atomlar parchalanishini
aytib bo‘lmaydi. Lekin
ushbu vaqt mobaynida bir
biridan
mustaqil
ravishda
nechta
atomlar
parchalanishini amalda deyarli to‘liq aniqlik bilan
bashorat qilish mumkin.
Har bir radionuklid (radioizotop) o‘zining
tezligi bilan parchalanadi. Radioaktiv parchalanish
eksponensial qonuniyatga (1.5-rasm) bo‘ysungani
bois parchalanish tezligini
yarim parchalanish
(emirilish) davri
T½
bilan, ya’ni
dastlab mavjud
bo‘lgan radionuklidlar yadrolarining yarmi parchalangan vaqt bilan xarakter
(tavsif)lanadi.
Turli izotoplar uchun yarim parchalanish davri keng chegara(miqyos)da o‘zgarib
turadi,
masalan
Be
8
4
uchun 10
-16
s dan
Rb
87
37
uchun 3,7·10
10
yilgacha. Yarim
parchalanish davri qanchalik katta bo‘lsa parchalanish
shunchalik sekin amalga
oshadi.
Radioaktiv moddalarni inson organizmiga havo, suv
yoki teri orqali kirganida
yarim parchalanishning samarali davri haqida fikr yuritiladi. Bunda ikkkita
kattalik(miqdor) tushuniladi:
Dostları ilə paylaş: