Q davranov, B. Aliqulov nanobiotexnologiya

DNKni dastlabki fragmenti 
3-sikl •
S
(
 
2-sikI
47-rasm. PZR ni umumiy sxemasi.
81

---

Shuning uchun ham, agarda dastlabki eritmada, boshida faqat 1 ta 
ikki zajirli DNK molekulasi (masalan, qandaydir virusni DNK si) 
bo‘lgan bo‘lsa, 30-40 sikldan keyin (bu 4-5 soat vaqt egallaydi) eritmada 
kerakli darajada ko‘p nusxa shakllangan bo‘ladi. Bu esa, ulami oddiy 
laboratoriya usullari yordamida o‘rganish imkonini beradi. Hozirgi 
paytda PZR maxsus laboratoriyalarda alohida dasturlangan termostatda 
(amplifikatorda) o‘tkaziladi (48-rasm).
Berilgan 
dastur 
asosida, 
termostat 
avtomatik 
ravishda 
amplifikatsiya sikllarini soniga mos ravishda haroratni o‘zgartiradi.
48-rasm. PZR о ‘tkazishga mo 'Ijallangan laboratoriya.
DNK amplifikatsiyasi yordamida erishilgan natijalar, bu usulga 
fundamental xarakterga ega bo‘lgan ilmiy tadqiqot ishlarida ham, 
amaliyotda foydalanishda ham ko‘rinarli joyni egallash imkonini berdi. 
Hozirgi paytda PZR 
ko'plab virusli va bakterial kasalliklami 
diagnostikumida keng 
ishlatilib kelinmoqda. 
Shuningdek, 
PZR 
kriminalistikada (shaxsni aniqlashda), veterinariyada (kasalliklarga 
tashxis 
qo'yishda), 
genetikada (genlami 
faolligini 
aniqlashda), 
molekular biologiyada (nuklein kisiotalar nusxalarini ko‘paytirish 
uchun) keng ishlatilib kelinmoqda.

---

4. Nuklein kisiotalar asosida nanokonstruksiyalar yaratishga
asosiy yondashish
Evolutsiya jarayonida biologik molekulalar (biomolekulalar) 
shunday xususiyatlarga ega bo‘ldilarki, bu xususiyatlar tufayli ular 
nanometr o‘lchamidagi strukturalar yaratish uchun qulay materiallar 
bo‘lib qoladi.