İLÂHÎ Nİzam ve kâİnat

İLÂHΠNİZAM VE KÂİNAT 
268
 
 
büyük  tekâmül  nizamının,  binaenaleyh  kâinat  ahenginin  icapla-
rındandır. 
  Basit  bir  yumurta  iken  ele  aldığımız  bu  varlığın  böyle  sayısız 
bedenler  içinde,  sayısız  diğer  varlıklarla  namütenahi  münase-
betler  ve  bağlar  kura  kura,  gittikçe  irtibat  sahasının  şümulünü 
arttıra  arttıra,  nihayet  günün  birinde  bir  insan  bedenine  yükse-
lerek  onu  kullanabilecek  kudrete  erişmesi  ve  bu  ana  gelinceye 
kadar  muhitiyle  olan  milyarlarca  münasebetlerinde  kâinatta  mil-
yarlarca  hâdiseyi  husule  getirmesi  ve  bu  hâdiselerin  kıl  kadar 
şaşmadan  birbirine  bağlı  olması,  birbirini  desteklemesi  bu  ahen-
gin nizamlı tertiplerinin en canlı müşahedesini meydana getirir. 
  Bu  insanın;  muhitiyle,  ailesiyle,  dostlarıyla,  diğer  insanlarla, 
cemiyetle,  milletle,  nihayet  direkt  veya  endirekt  bütün  beşeriyet-  
le  kuracağı  mâşerî  plânlar  içinde  sayısız  münasebetleri,  bağları, 
tesirleşmeleri  olacak  ve  insanlığının  bütün  hayatları  boyunca  de-
vam  edecek  olan  bu  bağlar,  münasebetler,  tesirleşmeler,  sayısız 
tertipler  ve  kombinezonlar  içinde  bütün  insanlığı  ve  hattâ  kâi-   
natı  ilgilendiren  neticeler  doğuracak  ve  onun  artık,  kâinatşümul 
olan  müteakip  hayatı  da  kâinat  ahenginin  nizam  ve  tertiplerine 
tam  bir  mutabakat  hâlinde  üniteye  doğru  ilerleyecektir.  Bura-      
da  göstermiş  oluyoruz  ki  basit  bir  kuş  yumurtasının  kâinatşü-    
mul  bir  varlık  hâline  gelinceye  kadar  yürüyeceği  yol  üzerinde, 
onun  ferdî  plânlarına  bağlanmış  mâşerî  plânı  olacak,  o  mâşerî 
plânın  diğer  mâşerî  plânlarla  direkt  veya  endirekt  tertiplerde  ve 
nizamlarda  münasebetleri  kurulacak,  bütün  bu  ferdî  ve  mâşerî 
plânların  icaplarına  uygun  çeşitli  muhit  ve  tabiat  şartları  mevcut 
olacak,  bu  şartlarla  bu  plânlar  ayarlanacak,  bu  ayarlamalarda, 
nizamlaşmalarda  ve  ahenkleşmelerde  dereceleri  çok  değişik,  ki-
misi tamamen otomatik, kimisi yarı idrakli, kimisi tam idrakli bir 
sürü  vazifeli  varlık  vazifelenerek  çalışacak  ve  bunların  üstünde 
yüksek, üstün vazife plânı varlıkları birer idareci olarak üniteden 
aldıkları  icap  direktiflerine  göre,  kendi  direktif  ve  kontrolleri  al- 
tında onları sevk ve idare edecek, nihayet o basit yumurta günün 
birinde  büyük  vazife  plânının  idare  mekanizmasında  diğerleri    
gibi rol almış kudretli bir varlık hâline girecektir. Burada bu basit 
kuş yumurtasının çok ilerilerde, büyük bir vazifeli varlık hâline  

---

BEDRİ RUHSELMAN 
269
 
 
gireceğini  gören  ve  daha  basit  bir  yumurta  hâlinde  iken  onun      
bu  yüksek  durumunu  temin  edici  lüzumlu  ilk  hazırlıkları  tertip      
ve  tâyin  edebilen  kudret  o  büyük  ahenkten  gelmektedir.  Yâni      
bir  varlığın  milyarlar  ve  milyarlarca  sene  sonra  gelecek  durum-
larının  ilk  hazırlıklarının  tâyin  edilerek  kıl  kadar  şaşmadan,  bu 
hazırlıkların  hedefine  doğru  yürütülmesi  ancak  büyük  ahengin 
kudretiyle mümkün olabilir. 
  Artık  aşikâr  olmuştur  ki  bütün  bu  faaliyetler,  kâinatta  tekâ- 
mülü  istihdaf  eden  ve  kâinatı  bütün  hâdiseleriyle  bir  tek  oluşa 
bağlayan  ilâhî  nizamın  büyük  ahengi  içinde  cereyan  etmektedir. 
Ve  dünya  varlıklarının  tek  cepheli,  kısır  idrakleri  karşısında  ek-
seriya  menfî  görünüşlerine  rağmen,  bu  nizam  tam  ve  şaşmayan  
bir ahenk içinde akıp gitmektedir. 
* 
*     * 
  Bütün  varlıkların  inkişaf  ve  tekâmüllerine  ait  hareketler,  an-   
cak  bu  kâinat  ahengi  içindeki  nizamların,  tertiplerin  ışığı  altında 
yürüyebilir.  Her  tertip,  her  olay  ilâhî  icabın  tecellisi  olan  kâinat 
ahenginin,  bütün  varlıklara  şâmil  tekâmül  zaruretlerini  karşılar.   
Şu  hâlde,  kâinatın  bütün  âlemlerinde  olduğu  gibi,  bu  ilâhî  icabın 
şümulüne  giren  dünyamız  da  elbet  bu  büyük  ahengin  içindedir. 
Binaenaleyh  bir  kuşun  aç  bir  kedi  tarafından  parçalanması,  hem 
kuşun,  hem  de  kedinin  inkişafı  için  ne  kadar  lüzumlu  ve  kâi-   
natın  tekâmül  plânı  ile  ne  kadar  düzenli  bir  hâdise  ise,  bir  şefin    
şu  veya  bu  gibi  zâhirî  sebeplerle  bir  milleti  harbe  sürüklemesi, 
birçok  insanın  ölümüne  sebep  olması,  birçoklarının  açlık,  sefalet, 
ıstırap  içinde  kalmalarına  yol  açması  bütün  bu  işe  karışmış  olan 
varlıkların  ayrı  ayrı  paylarına  düşen  inkişafları  için  o  kadar  lü-
zumlu  ve  kâinatın  umumî  tekâmül  plânında  da  o  kadar  ahenkli   
bir  hâdisedir.  Bunların  birincisinde  hem  kuş,  hem  kedi  yüksek 
inkişaf  hedeflerine  varmak  için  bu  işe  nasıl  otomatikman  sürük-
lenmişseler,  ikincisinde  de  bu  şef  ve  onun  peşine  takılanlar,  aynı 
yoldaki  büyük  hedefe  doğru  kurulmuş  ahenge,  öylece  otoma-
tikman  katılmış  bulunmaktadırlar.  Bütün  bunların  neticesinde 
elbette sayısız inkişaf hamleleri alınacak,  sonsuz ilerleme im- 
 

---

İLÂHΠNİZAM VE KÂİNAT 
270
 
 
kânları  o  insanların  önlerine  açılmış  olacaktır.  Buradaki  boğuş-
maların,  kırışmaların,  vuruşmaların  perişan,  ahenksiz,  bozuk  ve 
düzensiz  görünen  manzarası;  hakikatte  insanların  idraklerinin 
üstünde  bir  tertiple  onların  lâyık  oldukları  ve  istedikleri  ıstıraplı, 
azaplı,  işkenceli  yollardan  inkişaf  imkânlarını  temin  eden  ahenk-    
li bir durumun ifadesidir. 
* 
*     * 
  Tabiatın  bütün  durumlarında  ve  olaylarında  tekâmülün    
umumî  ahengine  göre,  varlıkların  her  türlü  ihtiyaçlarına  uygun 
durumlar  meydana  getirilmiştir.  Âlemdeki  bu  ahenk,  bu  düzen 
bütün  varlıkların  tekâmülleri  yolundaki  mukadderlerine  hâkim,  
ilâhî  icabın  tezahürüdür.  Bu  icap  da  büyük  kâinat  organizasyon-
larında  vazife  almış  her  kademedeki  vazifelilerin,  üniteden  ge-    
len  direktiflere  göre,  derece  derece  şümullenen  fonksiyonlarıyla 
yerine getirilir. 
  Böylece  bütün  âlemler,  bütün  kâinat,  büyük  bir  ahenk  içinde 
birbiriyle  sımsıkı  kucaklaşmış  sayısız  hâdiseler,  oluşlar  ve  akış-   
lar mudilesidir. Ahenk kâinatın bizzat kendisidir. 
* 
*     * 
  En  sathî  bir  görüşle  dahi,  dünyada  etrafına  dikkatlice  bakan-  
lar,  bu  büyük  ahengin  tabiata  aksetmiş  sayısız  tecelliyatını  göre-
bilirler. 
  Yüksekten  yeryüzüne  bakıldığı  zaman,  karalarla  denizlerin 
kavuşmasındaki  ahengi  herkes  görebilir.  Milyonlarca  canlının 
hayatına  en  ufak  bir  zarar  bile  vermeyecek  şekilde  denizlerin 
karalarla  kucaklaşması,  tekâmül  ahenginin  dünya  maddeleri 
üzerinde  tecelli  eden  tezahürlerinden  biridir.  Denizler,  derin  bir 
saygı  gösterircesine  karalara  karşı  olan  hudutlarını  aşmazlar. 
Karalar,  sakin  bir  vekarla  denizlere  karşı  olan  durumlarını  mu-
hafaza  ederler.  Bütün  bunlar  dünyada  yaşayan  canlıların  hayat 
şartlarına  ve  umumî  ahenge  göre,  vazifeli  varlıklar  tarafından 
ayarlanmıştır.  Bu  ahengin  biraz  bozulması,  meselâ  denizlerin, 
seviyesinden 8-10 metre yükselmesi birçok yerde, birçok canlı- 
 

---