İLÂHÎ Nİzam ve kâİnat

İLÂHΠNİZAM VE KÂİNAT 
274
 
 
yük  balıkların  küçük  balıkları  yutması,  nebat,  hayvan  ve  insan 
âlemlerinde  sayısız  kıtallerin  ve  birbirini  yiyişlerin;  dünyanın 
kurulduğu  andan  itibaren  mütemadiyen  tevali  etmesi,  insanla-    
rın  birbirlerine  saldırarak  kendi  huzur  ve  rahatlarını  yok  etme-      
si,  sayısız  azap  ve  işkence  ile  dolu  olan  günlerini  kendi  fiil  ve 
hareketleriyle  bizzat  kendileri  davet  etmesi  ve  nihayet  dünya-      
yı  kendileri  için  bir  cehennem,  bir  zindan  hâline  koyması  gibi  
çirkin  görünen  hâller  haddizatında,  büyük  ahengin  icaplarına 
uygun  idare  mekanizmasına  mensup  vazifelilerin  kontrolleri  al-
tında  cereyan  eden  lüzumlu,  zarurî  ve  muhakkak  surette  hayırlı 
durumlardır.  Bunlar  bütün  varlıkların  ve  insanların  daima  yeni 
inkişaf  kademelerini  hazırlamak  gayesine  göre  yürüyen  âlemin 
büyük nizam ve ahengi içinde akıp giderler. İnsanlar bu durumu 
ancak  tekâmülleri  nisbetinde  görebilirler  ve  göreceklerdir.  Bun- 
ların  tekâmül  nizamında  ve  kâinatın  umumî  ahengi  içinde  hiç- 
birisi  lüzumsuz,  boş,  çirkin  ve  abes  değildir.  Bütün  bu  çirkinlik     
ve  abeslik  mefhumları  gene  tekâmül  ahengi  içinde  tecelli  eden    
bir  dünya  hayatı  zaruretiyle,  insanlar  tarafından  kabul  ve  itibar 
edilmiş,  tek  cepheli  görüşlere  müstenit  izafiyetlerdir.  Esasen, 
hislerinden  bir  an  ayrılıp  dünyayı  objektif  bir  görüşle  müşahede 
edenler o anda bu hakikati bütün açıklığıyla görebilirler. 
  Böcekler  âlemine  baktıkları  zaman,  aralarındaki  bütün  kav-
galarına,  dövüşlerine  rağmen,  onların  daima  neşvünemalarını 
sağlayan  ve  inkişaflarını  temin  eden  büyük  bir  ahengin  mevcut 
olduğunu  ve  bu  ahenk  içinde,  bu  dövüşlerin  ve  kavgaların  da 
büyük mânâlar taşıdığını takdir etmekte gecikmezler. 
  Bir  karınca  yuvası  sakinlerinin,  kendi  meskenlerini  korumak  
için  hemcinsleri  ile  yaptıkları  mücadeleler,  dövüşmeler  lüzum-   
suz  ve  boş  hareketler  değildir.  Ötekilerin  onlara  hücum  etme-      
si,  bunların  da  hücum  edenlere  mukabelede  bulunması,  karınca 
hayatının  o  varlıklara  öğretmesi  icap  eden  bâzı  melekeleri,  oto-
matik  olarak  onlara  kazandıran  tertiplerdir.  Bütün  bu  hâller;  bu 
karıncaların,  bu  arıların,  bu  böceklerin  teşkilâtlanmak,  bir  araya 
toplanmak,  mâşerî  plânlara  liyakat  kazanmak  ve  nihayet  günün 
birinde  yüksek  vazife  plânının  yolunu  tutmuş  insanlar  arasına 
karışmak durumlarının en basit ve otomatik hazırlıklarını yapa- 

---

BEDRİ RUHSELMAN 
275
 
 
bilmeleri  için  aslî  direktiflerden  gelen  büyük  tabiat  nizamının,      
bu  varlıkların  hisselerine  ayrılmış  kısımlarıdır.  Onlar,  böylece 
otomatik  olarak  kurulmuş  teşkilâtları  sayesinde  hayatlarını  ida-  
me  etmek,  nesillerini  üretmek,  topluluklarının  selâmetini  muha-
faza  etmek  ve  bütün  bu  faaliyetlerin  arkasında  saklı  bulunan  in-
kişaflarını  sağlamak  uğrunda  yüklenmiş  oldukları  bir  sürü  işi  ve 
vazifeyi,  birbirlerine  zarar  vermeden  büyük  bir  sadakatle  yapar- 
lar.  Ve  bu  işlerinde  zerre  kadar  ihmal  ve  tembellik  göstermezler. 
Birbirlerine  zarar  vermeden  bu  işi  yaparlar  dedik.  Zira  dünya 
idrakine  göre  her  an  birbirini  yiyen  dünya  bedenleri;  bu  hare-
ketleriyle,  hakikatte  birbirlerine  zarar  vermeyip  bilmeden  ve  id-
raksizce  yardımlaşmaktadırlar  ve  bunun  da  böyle  olması  onların 
mâşerî  plânları  içinde  bir  zarurettir.  Böylece  en  küçüğünden  en 
büyüğüne  kadar  bütün  nebatlar,  hayvanlar  ve  insanlar  âleminde 
bazan  müspet,  bazan  menfî  şekillerde  görünen  büyük  nizam  ve 
ahengin icaplarına bir uyuş, bir katılış hâli akıp gider.  
* 
*     * 
    Mâşerî  plân  icaplarının  ahengine  uyuş  hâlinin  insanlarda  -dai-
ma  büyük  tabiat  nizamının  ve  tekâmül  ahenginin  kadrosu  içinde 
kalmak  şartıyla-  daha  çok  geniş  ve  şümullü  varyeteleri  görülür. 
Meselâ,  insanlar  arasında  bâzı  yerlerde  büyük  bir  sulh  ve  sükû- 
net  içinde  tecelli  eden  ahenk,  diğer  birçok  yerlerde  birbirini  taciz 
etmek  ve  zararlara  sokmak,  boğmak,  öldürmek  tarzında  yürü-  
yen  ahenkten  farklı  ve  ayrı  değildir.  İnsanlar  nazarında  ahenksiz 
ve  bozuk  gibi  görünen  bütün  bu  kargaşalıklar,  kâinat  ahenginin, 
dünya  nizamına  uygun  olarak  insanların  çeşitli  yetişme  ihtiyaç-
larına,  kudretlerine,  liyakatleri  derecelerine  göre  tertiplenmiş, 
ayarlanmış  tezahürleridir.  Böylece  taşından,  toprağından  itiba-   
ren  bütün  hayat  sahiplerini  ve  onlara  ait  hareket  ve  olayları  mu-
azzam  bir  tekâmül  ahengi  içinde  sinesine  almış  dünya  hayatı  bu 
cephesiyle  tek  bir  bütün  olarak  ele  alınmalıdır.  O  öyle  muazzam 
bir  orkestradır  ki  ayrı  ayrı  ele  alındıkları  zaman  çeşitli  disonan     
ve  hattâ  kulak  yırtıcı  karakterler  göstererek  oradan  çıkan  bâzı 
sesler,  o  orkestranın  bütünü  içinde  dinlendiği  zaman,  gayet  gü- 
zel, ahenkli ve hattâ orkestranın mükemmeliyeti için lüzumlu 

---

İLÂHΠNİZAM VE KÂİNAT 
276
 
 
durumlar  ve  kıymetler  hâlini  alır.  Kompozisyon  ve  orkestrasyon 
bilgilerinden  anlamayan  bir  insan  kalkıp  da,  kendisine  bozuk  
gelen  bir  âletin  sesini,  gene  kendi  keyfine  göre  düzelteyim  derse    
o  orkestranın  ahengini  bozabilir.  Hâlbuki  dünyanın  bütün  hâli 
böyle  alelade  bir  orkestranın  fakir  ahengiyle  kıyas  edilemeyen 
sonsuz  şümule  mâlik  bir  armoni  içindedir.  Bu  bakımdan  dünya, 
bütün  teşekkülâtıyla,  kurulmuş  muazzam  bir  kompozisyondur.   
Bu  kompozisyonu  meydana  getirenler  de  üniteden  süzülüp  ge-  
len  aslî  icaplara  intibak  etmiş  büyük  vazifeli  sanatkârlardır.  Yâni 
büyük organizatörlerdir. 
* 
*     * 
  İşte,  dünyanın  büyük  nizam  ve  ahenginin  kudretli  tertipleri 
içinde  bugüne  kadar  emekleyerek  gelen  insanlar,  artık  bugün 
dünyadaki  tekâmüllerinin  zirvelerine  ulaşmış  bulunmaktadır-      
lar.  Büyük  kâinat  ahenginin  süregelmiş  olan  tertipleri,  şimdiye 
kadar  dünyada  bu  tertipler  içinde  yetişmiş  insan  varlıklarının    
artık  daha  ileri  tekâmüllerine  müsaade  edecek  durumda  değil-   
dir.  Zira  insanlar,  hidrojen  âlemi  imkânları  içindeki  bütün  görgü   
ve  tecrübelerini  yapmış,  buraya  ait  bütün  inkişaf  kademelerini 
aşmış  ve  devrelerini  ikmal  etmiş  durumdadırlar.  Onların  öz  var-
lıkları  yeni  ufuklara,  yeni  muhitlere,  bol  hayat  ve  inkişaf  imkân-
larıyla  dolu  aydınlık  ülkelere  koşmak  ve  ulaşmak  ihtiyacı  içinde 
çırpınmaktadır.  Onlar  büyük  kâinat  ahenginin  en  geniş  imkânla-
rına  kavuşmak  ve  o  ahenkten olmaya  çalışmak  iştiyakı  ve  sezgisi 
içindedirler.   
    Gerçi  insan  hâlindeki  durumlarıyla  bu  sezgilerinin  idraklerine 
tam  olarak  varmış  bulunmamakla  beraber,  beşeriyet  bugün  bu 
çırpınışın  en  ağır  ve  koyu  teşevvüşü,  şaşkınlığı  içinde  yaşamak-
tadır.  O  nereye  gideceğini,  nereye  gitmesi  lâzım  geldiğini  henüz 
kestiremiyor  ama  sebebini,  mahiyetini  bilmeksizin,  kabına  sığ-
mayan  hareketleriyle  muhakkak  bir  yere  gitmek,  bir  aydınlığa 
kavuşmak,  ferah  bir  muhite  çıkmak,  içinde  bulunduğu  madde 
şartlarının  ağırlığını  delip  geçmek  ihtiyacı  içinde  kıvranıp  duru- 
yor. Mahiyetini idrak edemeyerek, fakat şiddetle isteyerek her 
 

---