Poyraz tacoglu tugca
Yüklə 363,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
135 “Herkes kendi kızının çeyizini yapar. Biz kendi bacımızın çeyizini yaptık. 4-5 milyar masraf yaptık. 10-15 tane altın yaptık. Bilezik yaptık. 15 tane yorgan dö ek yaptık 8 kat elbise yaptık. O tarafta aynı. Yemek verdik, davet ettik insanları, arkada ları, akrabaları dü ünü yaptık, de i ik böyle olur. Bizim taraf mesela dü ün günü gelini bindirir. Kar ı tarafta gelini aynı zamanda bindirir. Köyümüzün en orta noktası neresiyse orda gelir takas ederiz. O bir gelini götürür, öbürü de bu gelini götürür. Mesela kadınların -Allah etmesin yani bu Allah’ın emridir- bir tanesi vefat etti. Öbürünün kar ılı ını gelir ba lık olarak verirler. Yoksa çeker götürür öbürünü. Sizin kızınız öldü, ben de ba lık paramı alırım sizden derler.” Berder dört ki iyi kar ılıklı ba lamaktır aslında, e itlik ilkesi her iki evli çiftin ili kisinin birbirine ba lı olmasına neden olmaktadır. Bu e itlikten bahseden Balaman (2002)’a göre, berder aileler arası dirlik ve düzenin daha bir sa lam, sa lıklı ve uyum içinde sürmesi, e it ko ullardaki ortaklıklardan temellenmektedir. Geleneksel kültürlerdeki erke in güçlü otoritesinin ve egemenli inin gelin üzerinde kötüye kullanılmasına bu evlilik biçimi izin vermemektedir. Sözgelimi, ailelerden biri, evlerindeki gelinlerine anlamsız, gereksiz ve haksız kimi davranı larda bulunursa (kocanın karısını dövmesi, kayınvalidenin gelini zor i lere ko ması vb.) kızlarının bulundu u kar ı taraf da aynısını ödün vermeden yapacaktır. Örne imizde de bir çift arasında çıkan huzursuzluk ya da ayrılı ın di er çift açısından da aynı sonucu do urdu u dikkat çekmektedir. Bu anlamda .Y ile T.Y arasında çıkan huzursuzluk, C.Y ve K.Y’nin ili kilerini olumsuz etkilemi tir. .Y içine dü tü ü zor durumu u ekilde dile getirmektedir:
Berder evliliklerde kızlardan birinin ölmesi durumunda, mevcut ortaklı ın devamı amacıyla dul erkek, ba lık parasını ödemeden ergen baldızını e olarak ya da bir ba kasıyla evlenecekse ba lık parasına ölen kızın evinin katkıda bulunmalarını isteme hakkını elde edecektir. Bu durum kimi zaman net bir biçimde açık-seçik ortaya konulup pazarlık edilirken kimi zaman da anı tırmalarla belirtilir (Balaman, 2002).
136 C.Y’nin e i, K.Y’de berderin iki çiftin ili kisini birbirine ba layan özelli inden yakınmakta ve bu durumu u ekilde ifade etmektedir:
Berder ile evlenen çiftlerden C.Y’nin yapmı oldu u açıklamalar, bir çiftin evlilikte ya adı ı problemlerin evlenen di er çift için de ba layıcılı ı oldu unu ortaya çıkarmaktadır: “Benim bir ablama da berdel yapıldı. O ablamın imdi be tane çocu u var. A abeyime de berdel yapıldı onun da on tane çocu u var. imdi bunlardan bir tanesi kızarsa, öbürü de bakarsın bütün çocukları bırakmı gelmi , çocuklar peri an olur, rezil olurlar. Mesela 1-2 ay önce bizim yan köyde iki tane berdel vardı. Her bir tanesinin dört tane o lu vardı, sekiz çocuk ortada kaldı, bo andılar. Çocuklar ortada kaldı, nedir? Öbür taraf anla ıyorlardı ne güzel geçiniyorlardı. Öbür çift çok seviyorlar birbirlerini, Geçersiz! Büyüklerin dedi i olur. Mesela kadınların, Allah etmesin yani bu Allah’ın emridir. Bir tanesi vefat etti. Öbürünün kar ılı ını gelir ba lık verirler. Bunun mantı ı a iretle ilgili. Adamlardan birisi ölse zaten bizim burada kadın oturmaz, ancak 50-60 ya ında olur. Bizim genç kadınlarımız burada oturmaz. sterse on tane çocu u olsun. Evlendirirler. Mesela, ölen ki inin karde leri varsa onların bir tanesinin bu kadını alma mecburiyeti var. Kocasız Yüklə 363,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|