Poyraz tacoglu tugca

 

 

 

 

 

 

131 

Aileler arasında barı ın sa lanmasında aracı olan H.A olayı  u  ekilde 

anlatmaktadır: 

“ ki  aile  arasında  keçilerin  ba ın  içinde  otlaması  nedeniyle  çıkan 

münaka a sonucunda kan davası meydana geldi. Sonra aile büyükleri 

niye  barı mıyorsunuz  ne  alıp  veremiyorsunuz  dediler.  L.P  valla  alıp 

verecek  hiçbir  eyimiz  yok,  bizden  bu  kadar  adam  öldü,  onlardan  da 

öldü. Ortaya giren bir yemek düzenleyecek bizi barı tıracak. Peki dedim 

ben sizin aranıza girsem olur mu? Dedi olur neden olmasın ama dedim 

aranıza girdim sizi barı tırdım, sonunda bir  ey olursa olmaz. Dedi ki 

tam  güvence  vereyim.  Mademki  sen  aramıza  giriyorsun  senin  bir 

çıkarın yoktur, bizden bir  ey çıkmaz. Dedim peki ben kar ı tarafla da 

görü ürüm. Görü tükten  sonra  size haber ederim. Bir gün geçti. Ben 

kar ı tarafa haber yolladım Biç kaç araba tuttuk kalktık M.K’in köyüne 

gittik. Birbirlerine sarıldılar, barı tılar. Bu seferde onlardan söz aldım. 

Onları getireyim oraya diye. Bir hafta sonra da onları getirdim. Bunlar 

barı tılar.  Artık  aradan  zaman  geçti.  Bunları  nasıl  yapacaz?  Sa lam 

bir yere oturtak. Dedik gelin size bu A.K’nin kızını istiyek kabul ettiler. 

Ben kalktım gittim, A.K’in kızını istedim. Bir de soruyom etrafta ba lık 

ne kadardır 10,12,15 bin bilemedin 20 bin. Tabii büyük ailedir. Ba lı ı 

35  bin  lira.  Dediler  ne  söylersen  biz  kabul  ediyoz.  Kar ı  tarafta  öyle 

dedi. Bunların dü ünlerini yaptık. Kızı çıkarttık. Dedik in allah sonu 

iyi  olur.  Bugüne  kadar  selamat  götürdü.  Artık  korkum  yok,  kan  ba ı 

oldu birbirlerine…” 

H.A evlenirken kız tarafına ba lık parası verilmesinin nedeninin, 

bu  evlili in  kan  yerine  yapılmadı ıyla  açıklamaktadır.  Ona  göre  iki 

ailenin  çocukları  arasında  yapılan  evlilik,  aileler  arasındaki  kan 

davasının,  kan  birli ine  dönü mesi  yönünde  i lev  görmekte;  böylece 

aileler arasındaki barı ın sa lam ve kalıcı olmasını sa lamaktadır. Kan 

bedeli evlili inde ise kızın kan yerine verildi ini, kız evine ba lık parası 

verilmedi ini, erkek ailesinin kızın hayatı boyunca kan davasını ba ına 

kakılaca ını  belirtir.  Ancak  literatüre  bakıldı ında,  kan  bedeli 

evlili inin  uygulamasıyla  ilgili  görü ler,  öldürülen  ki inin  kan  bedeli 

olarak  para,  altın,  ev  ve  tarlanın  yanında  kızların  da  verildi i 

yönündedir (Sezen, 2005). 

Örne imizi  olu turan  çiftimizden  H.K  evlenme  nedenini  örf,  adet  ve 

töre ile açıklamaktadır.  

“Bizde örf, adet, töre var, aileler arasındaki barı ın daha sa lam olması 

için kar ı taraftan kız alıp verme durumundan dolayı, ailenin en küçük 

o lu ve bekâr oldu um için, onların kızını bana verdiler. Nikâhla aldık. 

---

 

 

 

 

 

 

132 

1977’de  evlendik.  Evlenirken  annem  de  sordu,  büyüklerim  de  sordu. 

Sen bu kızı alacaksın, kan davası diye alıp buna kandan dolayı hakaret 

edeceksen bunun vebaline girme. Bizim de çok  ükür öyle bir olayımız 

olmadı.  Bizim  büyüklerimizin  a zından  çıkan  kelime  artık  tamamdır. 

Büyüklerimiz  he  dedi  mi  he,  yok  dedi  mi  yok.  O  günden  bu  güne  de 

aramızda  bir  pürüz  çıkmadı.  Barı   yaptıktan  sonra  dü ünümüzde, 

barı ımızda, taziyemizde hepsi bir. Eskiden böyle bir olay olmamı  gibi 

bir birimize yakın olarak gidip geliyoruz…” 

H.K’nin e i R.K’de e ini onaylayarak  unları eklemektedir: 

“Zoraki  verme  olayı  yok.  Herkes  kendi  örf  âdetiyle…  Yani  bizim 

mesafemiz  yakın  oldu u  için  bir  kız  verilirse  bu  dava  daha  sükûnete 

ba lanaca ından,  daha  sa lam  olaca ından  dolayı  beni  verdiler.  Yani 

her barı ta kız verme olayı yok... Seni verece im, istesen de verece im, 

istemesen  de  verece im  Ne  yapacan,  babamıza  kar ı  gelebilir  miydik. 

Ben çok  ükür kocamla mutluyum da razıyam da.  Bize kar ı iyi, ailesi 

de iyi.”  

O ulları  S.K  ise  annesi  ve  babasının  evlili iyle  ilgili  olarak  unları 

söylemektedir: 

“Bir  yerde  bizi  gördükleri  zaman,  a  i te  bunun  annesi  kan  yerine 

verildi, bunun annesi siyah ba lanarak getirildi diye bize  ey yapan da 

vardı.  Biz  de  o  zaman  çocuk  oldu umuz  için  ya  siz  nasıl  kan  yerine 

verilmi siniz, ne yapmı sınız i te genç ya ta bir çocu a söylenmemesi 

gereken  eyler.  imdi  bizim  aklımıza  geliyor  da  ke ke  bizim  aklımız 

bassaydı  da  gelip  ailemize  sormasaydık,  böyle  olunca  mecburen  ben 

bakıyordum annem de üzülüyordu babam da üzülüyordu. Bize bir  ey 

söylemiyordu ama biz her ne kadar çocuk olsak da anlıyorduk yani kötü 

bir  ey  oldu unu.  Kan  davalarında  kız  alıp  vermede  hep  siyahlar 

içerisinde,  çar aflar  içerisinde  götürürlermi .  Yani  yüzüne  siyah  peçe 

örterlermi . Artık her halde bunun kan yerine verildi i belli olsun diye 

böyle bir gelenek varmı . Ama çok  ükür bizde öyle bir  ey olmamı , iyi 

ki de olmamı .”  

Di er evlenme  ekillerinde oldu u gibi, kan bedeli evlili inde e ler 

açısından  kan  davalı  olmaktan,  kan-birli ine  (karı-koca)  olmaya  dayanan 

bir  rol  de i iminden  bahsetmek  mümkündür.  Kan  bedeli  evlili i,  feodal 

yapıya  sahip  geleneksel  toplumların  sorunlarına  çözüm  bulabilmek 

amacıyla toplumsal ihtiyaçtan türemi  do al bir davranı  olarak kar ımıza 

çıkmaktadır.  Yörede  ya ayan  bireyler,  bu  tip  evlilik  ile  kan  davalarının 

daha  kısa  sürede  bitti ini  ve  kurulan  barı ın  daha  sa lam  temellere 

dayandı ını ifade etmektedirler.  

---