uchun o ‘z -o ‘zini baholashda bolani jism oniy jozibadorligi, o ‘z
chiroyini baholashini qanday m uhim ahamiyatga ega ekanligini
hisobga oladigan bo ‘lsak,
unda bunday qiz, hatto u tabiatan
chiroyli, go‘zal bo ‘lgan taqdirda ham o ‘z nuqsonini qanday his
qilishini tushunish oson. Bunday vaziyatlarda bu qiz endi
«hech qachon katta b o ‘lm aym an, ham m adan orqada qol-
dim», — deb adashayotganligini
kim dir oqilona tarzda, ilmiy
asoslangan holda tushuntirib berishi lozim.
Tengdoshlaridan oldin jinsiy balog‘atga yetgan qiz.
Jinsiy
balog‘atga yetishi boshqalardan oldinroq boshlangan 10—11
yoshlardagi qiz bola ham qator psixologik muam m olarga duch
keladi. Odatda, qiz bolalarning jinsiy balog‘atga yetish davri
o ‘g‘il bolalam ikidan 1—2 yil oldin boshlanadi,
shuning uchun
bu davrga o ‘z tengdoshlaridan oldinroq kirib borgan qizlar
odatda o ‘z tengdoshlarining aksariyat qismidan o ‘zining jis
m oniy rivojlanganligiga ko‘ra ancha ilgarilab ketadi. Biroq jis
m oniy rivojlanishda ilgarilab ketish unga hech qanday afzallik
keltirmaydi. Jismoniy rivojlanishda o ‘z tengdoshlaridan ilgari
lab ketgan qiz bola 2—3 yil davomida o ‘z tengdoshlari va
atrofidagilar bilan ham qadam ketmayotganligi tufayli turli no-
qulayliklami boshdan kechiradi.
Bizning etnik xususiyatimiz,
bolalar va o ‘smirlar o ‘rtasida jinsiy tarbiya ishlarining yo‘lga
qo'yilmaganligi, jins psixofiziologiyasiga oid m a’lum otlam ing
ayanchli darajada pastligi, ota-onalar, hatto pedagog-tarbi-
yachilaming ham bu borada yetarli ilmiy asoslangan m a’lum ot-
ga ega emasligi bu o ‘rinda jiddiy m uam m olam ing yuzaga ke-
lishiga asos b o ‘lishi mumkin. Jinsiy yetilish
davriga erta yetish-
gan qiz bola hali bu haqda, bu davrda ro ‘y beradigan
o ‘zgarishlar, bu davrda o ‘zini qanday tutish, nim alar qilish ke-
rakligi kabilar haqida m a’lumotlarga ega b o ‘lmasligi mumkin.
0 ‘zlarida kechayotgan h olatlar
haqida tengdoshlari bilan
o ‘rtoqlashay desa, bu holatlar ularga m utlaqo yot. Misol uchun
shuni ham aytishim iz m um kinki, respublikam iz viloyatlari
qishloq hududlarining birida ilk bor menstruatsiyani boshidan
kechirgan 6-sinf o ‘quvchisi o ‘tirgan
joyida va kiyimida qon
izlarini k o ‘rgan sinfdoshlari uni buzuqlikda, qizlik iffatini
yo‘qotganlikda ayblashib, uning ustidan mazax qilishgan. 0 ‘zi-
da ro ‘y berayotgan o ‘zgarishlar sababini tushunm agan va teng
doshlari haqoratiga chiday olmagan qiz shu kuniyoq o ‘ziga o ‘t
qo‘ygan.
79
Shunga o ‘xshash holatlar o ‘smirlik davridagi va undan
oldinroq yoshdagi
bolalam i jins psixologiyasi, jinsiy tarbiya
masalasiga oid bilimlar bilan im kon qadar ertaroq qurollan-
tirish naqadar m uhim ekanligini bildiradi.
Dostları ilə paylaş: