Pul bozori. Pul bozorida muvozanat. I kirish I bob pul bozori



Yüklə 411,88 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/13
tarix29.11.2023
ölçüsü411,88 Kb.
#141863
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13
Pul bozori. Pul bozorida muvozanat. I kirish I bob pul bozori

 
M = (1/ rr ) x D 
Bunda: M- pul taklifi xajmi; rr – majburiy zaxiralash normasi ; 
D - dastlabki depozit. 
Keltirilgan formuladan ko`rinib turibdiki, pul taklifi 1/ rr koeffitsentiga 
boglik bo`lib, uni bank mul’tiplikatori yoki pul ekspansiyasi mul’tiplikatori, deb 
ataladi. U ushbu bank zaxiralar normasida ortikcha zaxiralarning bir pul birligi bilan 
yaratilishi mumkin bo`lgan yangi kredit pullarining eng ko`p mikdorini bildiradi. 
Pul taklifining umumlashma modeli Markaziy bankning pul taklifidagi roli 
xamda pulning bir kismini depozitlardan nakd pullarga okib o`tishni xisobga olgan 
xolda yoziladi. Bu model bir kator yangi o`zgaruvchilarni o`z ichiga oladi.Bular:
- pul bazasi (rezerv pullar, yukori kuvvatli pullar) – bank tizimidan 
tashkaridagi nakd pullar va tijorat banklari Markaziy bankda saklaydigan depozitlar 
summasi; 
- deponentlash koeffitsienti - Cr = S/ D
Pul bazasini MV va bank rezervlarini R deb belgilasak, 
MB=C+R. 
Pul taklifining kengaytirilgan modelini iuyidagicha yozish mumkin: 
Cr +1 
Ms =------------- · MB
yoki
Ms = m · MB 
Cr + rr 

(Cr +1)/ (Cr + rr
) nisbat pul mul’tiplikatori deb yuritilib bir so`mlik 
pul bazasi xisobiga necha so`mlik pul taklifi yuzaga kelishini ko`rsatadi. 
Pul 
mul’tiplikatorini
– pul taklifining pul bazasiga nisbati ko`rinishida yozish mumkin: 
Ms S+D S/ D + D/ D Cr + 1 
m = ------------ = -----------
=
------------------- = --------------
MB C+R S/ D + R / D Cr +rr 


12 

Cr mikdori – axolining o`z mablaglarini nakd pullar va depozitlar o`rtasida 


kanday proportsiyada saklashni tanlashga boglik.
rr
= R / D mikdori esa – axolining nafakat Markaziy Bank belgilab bergan 
majburiy rezerv normasiga, balki tijorat banklari saklab turishni mo`ljallanayotgan 
ortikcha rezerv mikdoriga xam boglik. 
Demak, pul taklifi pul bazasi va pul mul’tiplikatori mikdoriga boglik ekan.Pul 
mul’tiplikatori pul bazasining bir mikdorga oshishi natijasida pul taklifi kanday 
o`zgarishini ko`rsatadi. 
Markaziy bank pul taklifini avvalambor, pul bazasiga ta`sir etish yo`li bilan 
tartibga soladi. 
Mamlakatda pul mikdori ko`payadi, agar: 
-pul bazasi o`ssa; 
- majburiy zaxiralash normasi pasytirilsa; 
- tijorat banklarining ortikcha rezervlari kamaysa; 
-nakd pullarningn depozitlar umumiy summasiga nisbati pasaysa. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 


13 

Yüklə 411,88 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə