146
-
Yüksək faizlər üzündən bank kreditlərindən
istifadənin mümkünsüzlüyü və s.
Ticarətin inkişafı problemləri aşağıdakılardır:
-
Əmtəələrin vasitəçi strukturları ilə satışı artmışdır;
-
Cəmiyyətin təbəqələşməsi. Əhalinin təxminən
üçdə biri yaşayış minimumundan aşağı gəlirlərə
malikdir. Buna görə də, təbii ki, ildənilə ilkin
tələbat malları və ilk növbədə, ərzaq malları üzrə
tələb artır.
Malgöndərənlərə möhkəm təsərrüfat əlaqələrinin
qurulması və istehsalçılarla müqavilələrin bağlanılması
bazara yeni rəqabətqabliyyətli əmtəə ilə çıxmağa
yardımçı olacaqdır.
Çeşidin formalaşdırılması üzrə əsas çətinliklər
ondan ibarətdir ki, istehsal edilən əmtəələrin çeşidi
daralır. Bir sıra əmtəəni istehsalçılar elə yüksək qiymətə
təklif edirlər k, ticarət müəssisəsi onları böyük mənfəətlə
sata bilmir. Burada ziddiyyət mövcuddur: bir tərəfdən,
ticarət firması yalnız ən böyük mənfəət gətirən əmtəələrlə
ticarət aparmalıdır, digər tərəfdən, bi istehlakçılar üçün
zəruri olan bir sıra əmtəələrin çeşid qruplarının
piştaxtalardan yox olmasına gətirib çıxarır. Rəhbərlər
istehlakçıların
təmin
edilməsi
üçün
əmtəələrin
tədarükünün çıxış qiymətləri üzrə işlənib hazırlanması
hesabına çeşidin azalmasına yol verməməlidirlər.
Əmtəə ehtiyatlarının tərəddüdü və əmtəələrin
göndərilməsilə bağlı çətinliklər mənfəətə və müəssisənin
rentabelliyinə mənfi təsir göstərir və əmtəə ehtiyatlarının
idarə edilməsi məsələsini ən mühüm məqsədə çevirir.
Əmtəə ehtiyatları ölçüsünün optimallaşdırılmasına
147
istiqamətlənmiş tədbirlər kompleksini işləyib hazırlamaq
lazımdır: əmtəə əlavəsinin azaldılması, yaxud artırılması,
mübadilə əməliyyatları, səyyar ticarət və s.
Satışın idarə edilməsi əhalinin tələbindən və
bazardakı rəqabətdən, nağd pulların məbləğindən və
onları sərf etmək imkanından bir başa asılıdır. Bu,
əmtəllərin tədarükü zamanı istiqamətlənməni zəruri idi.
Effektiv satış üçün özünəxidmət metodundan geniş
istifadə etmək, xidmət göstərilməsi mədəniyyətinə daha
çox diqqət ayırmaq lazımdır. Xidmət göstərilməsi
mədəniyyəti heyətin motivləşdirilməsi ilə sıx əlaqədardır.
Hazırda motivləşdirmənin əsas üsulu - əməkhaqqıdır.
Ticarət müəssisəsi üçün işçini maraqlandıracaq səviyyədə
əməkhaqqını qazanmaq getdikcə daha çətin olur. Bu,
həyatın kəskin bahalaşması, ticarət müəssisələrinin
məhsuldarlığının və əməyin effektivliyinin azalması ilə
izah olunur.
Reklamın idarə edilməsində əsas çətinlik reklamın
daha ucuz növlərinin tətbiqi ilə azaldıla bilən pul
xərclərinin zəruriliyidir.
Təşkilatın birbaşa mühitinin öyrənilməsi xarici
mühitin təşkilatın birbaşa qarşılıqlı təsirdə olan tərkib
hissələrinin vəziyyətinin təhlilinə istiqamətlənmişdir.
Təşkilatın birbaşa mühitinin komponenti kimi,
alıcıların təhlili, ilk növbədə, təşkilat tərəfindən
reallaşdırılan məhsulu alan şəxslərin ixtisasının müəyyən
edilməsi vəzifəsinə malikdir.
Malgöndərənlərin təhlili təşkilatı müxtəlif xammal,
yarımfabrikat, enerji və informasiya resursları, maliyyə
və s. ilə təmin edən subyektlərin fəaliyyətinin təşkilatın
işinin effektivliyinin, maya dəyəri və təşkilat tərəfindən
148
istehsal edilən məhsulun keyfiyyətinin asılı olduğu
aspektlərinin aşkar edilməsinə istiqamətlənir.
Malgöndərənlərin öyrənilməsi zamanı, ilk növbədə,
onların fəaliyyətinin aşağıdakı xüsusiyyətlərinə diqqət
yetirmək lazımdır:
-
Göndərilən əmtəələrin dəyəri və keyfiyyətinə
zəmanət;
-
Əmtəələrin göndərilməsi şərtlərinin yerinə
yetirilməsinin
vaxt
qrafiki,
dəqiqliyi
və
mütləqliyi.
Rəqiblərin, yəni müəssisənin öz mövcudluğunu
təmin etmək məqsədilə alıcılar və xarici mühitdən əldə
etməyə çalışdığı resurslar üçün mübarizə apardığı
subyektlərin öyrənilməsi idarəetmədə çox mühüm və
xüsusi yer tutur. Rəqiblərin sistematik öyrənilməsi
aşağıdakılara imkan yaradır:
-
firmanın şəxsi uğurlarının daha adekvat şəkildə
qiymətləndirilməsinə;
-
resurslardan
istifadə
edilməsinin
prioritet
istiqamətlərinin müəyyən edilməsinə;
-
onlar tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərə
operativ reaksiya verilməsinə;
-
müəssisənin
bazarda
mövqeyinin
möhkəmləndirilməsinə.
İşçi qüvvəsi bazarının təhlili təşkilatın, onun
vəzifələrini həyata keçirmək üçün lazım olan kadrlarla
təmin edilməsinə və onun potensial imkanlarının aşkar
edilməsinə istiqamətlənmişdir.
149
Təşkliatın daxili mühiti – ümumi mühitin təşkilatın
hüdudları daxilində olan hissəsidir. Daxili mühitin
öyrənilməsi
firmanın rəqabət mübarizəsində öz
məqsədlərinə nail olma prosesində arxalana biləcəyi
imkanları və potensialı müəyyən edir. Bu iş prosesində
kommersiya
fəaliyyətinin
strategiyası
işlənib
hazırlandığından,
daxili
mühitin
təhlili
özünə
kommersiya fəaliyyətinin idarə edilməsi sisteminin və
təşkilati mədəniyyətin təhlilini daxil etməlidir.
İdarəetmə mexanizmi özünə idarəetmənin məqsəd,
vəzifə, prinsip, funksiya və metodlarını birləşdirir.
Ticarət müəssisələri özündə, fəaliyyəti ümumi
məqsədə nail olunması üçün şüurlu olaraq koordinasiya
edilən təşkilati – insan qrupunu əks etdirir.
Təşkilatın məqsədi – qrupun birgə işləyərək nail
olmaq istədiyi konkret son vəziyyət və ya axtarılan
nəticələrdir.
Heç bir təşkilat, əgər o, nəyə səy göstərməyi və öz
fəaliyyəti ilə nəyə nail olmağı ifadə edən dəqiq müəyyən
olunmuşməqsədə, istiqamətlərə malik deyildirsə, rəqabət
mübarizəsində
uğur
qazana
bilməz.
Təşkilatın
məqsədinin qoyuluşu onun missiyasının müəyyən
edilməsindən başlayır.
Əgər missiya təşkilatın mövcudluq mahiyyətini
ifadə
edən
fəaliyyətinin
ümumi
məqsədlərini,
istiqamətlərini verirsə, onda təşkilatın hər an səy
göstərdiyi konkret vəziyyət onun məqsədləri şəklində əks
edilir.
Məqsəd- insan fəaliyyətində yol göstərən ulduzdur,
nəticələri bir-birinin ardınca əldə etməyə imkan verir və
Dostları ilə paylaş: |