130
Beləliklə, satışın həvəsləndirilməsi müəssisənin
məhsuluna tələbat və müsbət münasibət yaratmaq,
bunların sayəsində satışın həcmini artırmaq, məhsul
alışını stimullaşdırmaq məqsədilə həyata keçirilən
tədbirlər kompleksidir.
2. Satışın həvəsləndirilməsi bu və ya digər
məhsullara, xidmətlərə tələb yaratmağa, onların alışını
maraqlandırmağa
yönəldilən
tədbirlərin
həyata
keçirilməsini nəzərdə tutur. Bu zaman müxtəlif
məqsədlər güdülür və bir sıra vəzifələr yerinə yetirilir.
Satışın həvəsləndirilməsi prosesi özündə aşağıdakı
vəzifələri birləşdirir:
1.
Satışın həvəsləndirilməsinin məqsədlərinin
mü əyyənləşdirilməsi;
2.
Satışın
həvəsləndirilməsi
vasitələrinin
seçilməsi;r;
3.
Satışın stimullaşdırılması proqramının işlənib
hazırlanması;
4.
Satışın stimullaşdırılması proqramının həyata
keçirilməsi;
5.
Nəticənin qiymətləndirilməsi.
Satışın həvəsləndirilməsində müxtəlif məqsədlər
güdülü. Onları adətən üç kateqoriyaya bölürlər:
-
Strateji məqsədlə;
-
Xüsusi məqsədlər;
-
Fərdi məqsədlər.
131
Strateji məqsədlərə aşağıdakıları aid etmək olar:
-
İstehlakçıların sayının artırılması;
-
Məhsul satışının həcminin artırılması;
-
Marketinq planında nəzərdə tutulmuş dövriyyə
göstəricilərinə
nail
olunma
səviyyəsinin
yüksəldilməsi;
-
Satış üzrə plan göstəricilərinin yerinə yetirilməsi.
Xüsusi məqsədlərə aşağıdakılar aid edilir:
-
Daha sərfəli olan malın satışının surətləndirilməsi;
-
Hər
hansı məhsulun dövriyyə surətinin
artırılması;
-
Yüksık həcmdə mal satışının daimi olaraq nizama
salınması;
-
Rəqiblərin hərəkətinə qarşı əks tədbirlərin həyata
keçirilməsi;
-
Satış tempi aşağı düşən məhsulların satışının
canlandırılması.
Fərdi məqsədlərə aşağıdakıları aid etmək olar:
-
il ərzində mövcud bayramlardan, baş verən
hadisələrdən,
həyata
keçirilən
dövlət
tədbirlərindən faydalanmaq və s.
Bu və ya digər məqsədlər stimullaşdırmanın hansı
məqsədli auditoriyaya yönəldilməsindən asılı olaraq
seçilir. Aydındır ki, istehlakçılar daha böyük əhəmiyyət
kəsb edirlər. Marketinqin bütün kommunikasiya siyasəti
132
məhz istehlakçılaratəsir etmək ideyasına xidmət edir.
Çoxlu sayda stimullaşdırma metodları və üsulları vahid
bir məqsədlə istehlakçıları ən səmərəli formada məhsula
cəlb etmək məqsədilə yaradılmışdır. İstehlakçıların
stimullaşdırılması məqsədləri də müxtəlifdir və onlara
aşağıdakıları aid etmək olar:
-
satışın həcminin qısa müddət ərzində artırmaq;
-
alıcıların sayını çoxaltmaq;
-
uzun müddət müəssisəni qane edən bazar payını
əldə etmək;
-
yeni istehlakçıları əmtəəyə cəlb etmək;
-
istehlakçıları
əldə
saxlamaq
məqsədilə
mükafatlandırmaq.
İstehsalçılar istehlakçılarla yanaşı vasitəçiləri və
satıcıları da diqqət mərkəzində saxlamalıdırlar, çünki
məhz onların malları satmaq qabliyyətindən müəssisənin
müvəffəqiyyəti çox asılı olur.
Satıcıların həvəsləndirilməsinin əsas məqsədi
məhsula münasibətdə süst və etinasız satıcıları aktiv
satıcılara çevirmək, eyni zamanda onları:
-
yeni məhsulu çeşidə daxil etməyə;
-
həmin məhsulu reklam etməyə və ona ticarət
zalında layiqli yer verməyə;
-
müştərilərin sayını artırmağa;
-
müəssisənin satışda olan məhsullarının ehtiyatını
artırmağa sövq etməkdən ibarətdir.
133
Satışın həvəsləndirilməsində qarşıya qoyulan
məqsədlərə
uyğun olaraq malların istehsalçıdan
istehlakçıya çatdırılmasında bilavasitə iştirak edən üç
kateqoriya alqı-satqı iştirakçıları: vasitəçilər, satıcılar və
istehlakçılar həvəsləndirilirlər. Bu zaman onların hər
birinə müvafiq olaraq xüsusi metodlardan və üsullardan
istifadə edilir.
Öz növbəsində marketinq kommunikasiyalarının
məqsədlərinin seçimi onlara nail olmaq üçün istifadə
olunan vasitələri müəyyənləşdirir.
Marketinq əlaqələrinin əsas vasitələrinə reklam,
kommersiya təbliğatı, satışın stimullaşdırılması, şəxsi
satış daxildir.
Bazar münasibətləri şəraitində reklam artöq qeyd
olunduğu kimi, informatib funksiya ilə yanaşı, əlaqə
funksiyasını da daşıyaraq əmtəələrin hərəkəti prossesini
maksimum idarəolunması yolu ilə istehsalın bazarla və
alıcı ilə əks əlaqəsini təmin edir.
Reklamı əlaqələrin elə bir forması kimi də
nəzərdən keçirmək olar, hansı ki, əmtəə və xidmətlərin
keyfiyyətini, həmçinin ideyaları istehlakçıların ehtiyac və
tələbatlarının dilinə çevirməyə çalışır.
Marketinq sistemnin məntiqi elementi kimi müasir
reklamın fərqləndıirici cəhəti sadəcə olaraq, yalnız
tələbin formalaşdırılması deyil, həm də seçilmiş
istehlakçı qrupunun daxilində onun idarə olunmasından
ibarətdir. Bu ilk növbədə ona görə mümkün olmuşdur ki,
bazar
istehlakçıların
zövq
və
ehtiyaclarının
xüsusiyyətlərini əks etdirən seqmentlər məcmuyu
olmuşdur. Firmaların əsas məqsədi səylərini bütün bazara
səpələmək deyil, seçilmiş seqmentlərə maksimum daxil
Dostları ilə paylaş: |