Q davranov, B. Aliqulov nanobiotexnologiya

saimu 
chiqing. Qaysi hujayralar 
asab to‘qimalari tarkibiga kiradi? Neyrogliyani funksiyasi nima?
4-vazifa.
XX asming boshida germaniyalik mikrobiolog olim Paul 
Erlix dori xuddi «sehrli o‘qqa» o'xshab, faqat kasallangan joyga yetib 
borishi va uni yo‘qotishi kerak deb yozgan. Bunday o‘q boshqa 
organlami chetlab o‘tib, ularga zarar yetkazmasdan dorilarni to‘g‘ri 
kasal organga yetkazib bergan va ulami kerak bo‘lmagan, ba’zida esa 
zaharli ta’sirlardan saqlagan bo‘lar edi. Ammo rak hujayralari 
rivojlanganda nima qiiish kerak? Rakda bakteriyalar emas, balki 
organizmni hujayralarini o‘zlari ishtirok etadi.
Xavfli shishga dorini tanlab yetkazilishini qanday tashkil qiiish 
mumkin? 1910-yil Paul Erlix kimyogar A.Bertgeym bilan hamkorlikda 
spiroxet (qaytalama tif kasalini chaqiruvchi bakteriya) va tripanosga (bir 
hujayrali uyqu kasalini qo‘zg‘atuvchi) tanlab ta’sir ko‘rsatuvchi preparat 
yaratganlar. Dorivor moddalami yo‘naltirilgan transportini asosiy 
usullarini yoriting. Ulami samaradorligini taqqoslang. Bu usullardan 
qaysi biri eng yaxshi tanlov va yetkazishni aniqligini ta’minlaydi? 
Javobingizni tushuntiring. Boshqarilgan transportda «manzil» sifatida 
qanday molekulalar ishlatilishi mumkin? Eng kamida 3 ta misol 
keltiring.
255

---

Gematoensefalik to 'siqning tuzilish sxemasi (Afanasev bo ‘yicha)
1 - kapillar endoteliyasi; 2 - bazal membrana; 3 - neyrogliya
hujayralari; 4 — neyrogliya hujayralarini plastinkali uchi;
5 - asab hujayrasi.
5-vazifa. 
Dorivor preparatlami tashuvchisi sifatida xilma-xil 
boMakchalar ishlatilishi mumkin. Ular qanday umumiy xossaga ega 
boMshlari kerak? Bu boMakchalami qanday klassifikatsiya qilish 
mumkin? Tashuvchiga dorivor moddalar qanday bog‘lanishi mumkin- 
ligini tushuntirib bering. Aniq usulni tanlash nimaga bog‘liq? Misollar 
keltiring.
Dorilami yo‘naltirilgan transportida ishlatiladigan boMakchalami 
minimal va maksimal o'lchami qanday bo'lishi kerak? Venaga 
yuboriladigan boiakchalarni maksimal oMchami qanday? Bunday 
chegaralash nima bilan bog‘liq?
Siz ko‘rsatgan dorivor moddalar tashuvchisining o‘lchamini qon 
hujayralarini o‘lchami va kapillarlami diametri bilan taqqoslang. 
0 ‘lchami maksimal chegaradan kattaroq bo‘lgan bo'lakchalar qonga 
kiritilganda nima bo' iishini ko‘z oldingizga keltiring.
256

---

leykosit
entrosit