Q ə r a r Azərbaycan Respublikası adından
Yüklə 0,52 Mb. Pdf görüntüsü
|
5 mülkiyyətin mühafizəsi ilə bağlı olan ictimai münasibətlər təşkil edir. Obyektiv cəhətdən ictimai qaydanı kobud surətdə pozan, cəmiyyətə açıqca hörmətsizlik ifadə edən, vətəndaşlar üzərində zor tətbiq olunması ilə və ya belə zorun tətbiq edilməsi hədəsi ilə, habelə özgənin əmlakının məhv edilməsi, yaxud zədələnməsi ilə müşayiət edilən qərəzli hərəkətlərin törədilməsində ifadə olunur. Şərh olunan cinayət formal tərkibli olduğu üçün CM-nin 221-ci maddəsində qeyd olunan hərəkətlər törədildiyi andan başa çatmış hesab olunur. Göründüyü kimi, Ə.Həmidov ictimai qaydanı kobud surətdə pozan, cəmiyyətə açıqca hörmətsizlik ifadə edən və vətəndaş üzərində zor tətbiq olunması ilə müşayiət edilən hərəkətlər etməklə şüşə parçasını silah qismində istifadə edərək Aqil Məmmədovun sağlamlığına dərəcəsi təyin edilməyən xəsarət yetirməklə xüsusilə qərəzli xuliqanlıq hərəkətləri etmişdir. Bütün bunlar, təqsirləndirilən şəxs Ə.Həmidovun törətmiş olduğu cinayət əməlinin xarakteri və ictimai təhlükəlilik dərəcəsi, onun şəxsiyyəti ona təyin edilmiş cəzanın çəkilməsini şərtləndirən amillərdir. Azərbaycan Respublikası CM-nin 70.1-ci maddəsinə əsasən, müəyyən müddətə azadlıqdan məhrum etmə növündə cəza təyin edən məhkəmə, məhkumun cəza çəkmədən islah olunmasını mümkün sayırsa, həmin cəzanın şərti olaraq tətbiq edilməsi haqqında qərar çıxara bilər. Həmin Məcəllənin 70.2-ci maddəsinin tələbinə əsasən, məhkəmə şərti məhkum etmə təyin edərkən törədilmiş cinayətin xarakterini, ictimai təhlükəlilik dərəcəsini, məhkumun şəxsiyyətini, habelə cəzanı yüngülləşdirən və ağırlaşdıran halları nəzərə almalıdır. Məhkəmə isə yuxarıda qeyd edilənlərlə yanaşı qanunda nəzərdə tutulmamış halları əsassız olaraq cəzanı yüngülləşdirən hallar kimi nəzərə almaqla əsassız və qanunsuz nəticəyə gəlmişdir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası CPM-nin 139.0.5-ci maddəsinə əsasən cəzanı yüngülləşdirən hallar yalnız sübutlara əsasən müəyyən edilir. Məhkəmə təqsirləndirilən şəxslər Məmmədov Ceyhun Məhəmməd oğlu, Məmmədov Aqil Məhəmməd oğlu və Həmidov Əfqan Əli oğlunun hər birinin himayəsində azyaşlı uşaqlarının olmasını və zərərçəkmiş şəxsin onlardan heç bir tələb və şikayəti olmamasını Azərbaycan Respublikası CM-nin 59.1-ci maddəsinə əsasən onların cəzalarını yüngülləşdirən hallar kimi nəzərə almışdır. İş materiallarından görünür ki, iş üzrə zərər çəkmiş şəxs Qurbanov Vüsal Hikmət oğlu təqsirləndirilən şəxs Aqil Məmmədova elan olunmuş ittiham üzrə zərər çəkmiş şəxsdir. Məhkəmə zərərçəkmiş şəxsin onlardan heç bir tələb və şikayəti olmamasını təqsirləndirilən şəxsin hər üçünün, o cümlədən Ə.Həmidov və C.Məmmədovun cəzasını yüngülləşdirən hal kimi nəzərə almaqda haqlı olmamışdır. Bundan əlavə iş materiallarından görünür ki məhkəmə 59.1-ci maddəsinə istinad edərək zərərçəkmiş şəxsin təqsirləndirilən şəxslərən heç bir tələb və şikayəti olmamasını cəzanı yüngülləşdirən hal kimi nəzərə almışdır. Azərbaycan Respublikası CM-nin 59.1.10-cu maddəsinə əsasən, cinayətin törədilməsindən bilavasitə sonra zərərçəkmiş şəxsə tibbi və ya digər yardım göstərilməsi, cinayət nəticəsində dəymiş maddi və mənəvi zərərin könüllü olaraq ödənilməsi və ya aradan qaldırılması, zərərçəkmiş şəxslə razılıq əldə etməyə cəhd edilməsi, zərərçəkmiş şəxsə dəymiş zərərin azaldılmasına yönəldilmiş digər hərəkətlərin edilməsi cəzanı yüngülləşdirən haldır. Göründüyü kimi, Cinayət Məcəlləsində cəzanı yüngülləşdirən hal kimi konkret olaraq cinayətin törədilməsindən bilavasitə sonra zərərçəkmiş şəxsə tibbi və ya digər yardım göstərilməsi, cinayət nəticəsində dəymiş maddi və mənəvi zərərin könüllü olaraq ödənilməsi və ya aradan qaldırılması, zərərçəkmiş şəxslə razılıq əldə etməyə cəhd edilməsi, zərərçəkmiş şəxsə dəymiş zərərin azaldılmasına yönəldilmiş digər hərəkətlərin edilməsi cəzanı yüngülləşdirən hal kim nəzərə alınmışdır. Lakin məhkəmə qanunsuz və əsassız olaraq CM-nin 59.1-ci maddəsinə əsasən zərərçəkmiş şəxsin təqsirlədirilən şəxslərən heç bir tələb və şikayətinin olmamasını cəzanı yüngülləşdirən hal qismində nəzərə almışdır. Məhkəmə şərti məhkum etmə haqqında qərar qəbul edərkən təqsirləndirilən şəxs Ə.Həmidovun zərər çəkmiş şəxslə barışmasını cəzanı yüngülləşdirən hal kimi qəbul edərkən həmçinin nəzərə almamışdır ki, Əfqan Həmidov tərəfindən törədilən xüsusilə qərəzli xuliqanlıq cinayəti ictimai təhlükəsizlik və ictimai qayda əleyhinə olan cinayət olmaqla ictimai ittiham qaydasında təqib olunur. Həmin cinayətlərin bilavasitə obyekti ictimai qaydadır. Əlavə obyekti insan sağlamlığının, şərəf və ləyaqətinin, habelə mülkiyyətin mühafizəsi ilə bağlı olan ictimai münasibətlərdir. Göründüyü kimi, qanunverici qeyd olunan cinayətlərdə daha çox ictimai qaydanın qorunmasına önəm vermişdir. Azərbaycan Respublikasi CM-nin 221-ci maddəsi ictimai təhlükəsizlik və ictimai qayda əleyhinə olan cinayətdir. Konstitusiya Məhkəməsi mövqeyinə görə ictimai təhlükəsizlik və ictimai qayda əleyhinə olan cinayətlərdə tərəflərin barışmasını cəzanı yüngülləşdirən hal kimi qəbul edilməsi qanunun tələblərinə uyğunsuzluq təşkil etdiyi halda məhkəmə CM-nin 59.1-ci maddəsinə istinad edərək təqsirləndirilən şəxsin zərər çəkmiş şəxslə barışmasını cəzanı
6 yüngülləşdirən hal kimi nəzərə almışdır. Bundan əlavə Ə.Həmidov məhkəmə istintaqı nəticəsində tam sübuta yetirilən, törətmiş olduğu cinayət əməlinə görə özünü təqsirli bilməmiş, davranışı ilə islah olunma yolunda olduğunu göstərməmiş, belə olan halda məhkəmə tərəfindən əsassız olaraq Ə.Həmidovun cəza çəkmədən islah olunması mümkün sayılaraq onun barəsində CM-nin 70-ci maddəsi tətbiq edilməklə təyin edilmiş cəzanın şərti hesab edilməsi həmin maddənin müstəsna əhəmiyyətinin itirilməsinə səbəb olmuşdur. Sadalananlardan göründüyü kimi, məhkəmə Ə.Həmidov tərəfindən törədilən cinayət əməlinin ictimai təhlükəlilik dərəcəsinə, xarakterinə, hadisənin baş vermə səbəbi və şəraitinə, cinayət əməlinin nəticələrinə uyğun olmayan qənaətə gələrək təyin edilmiş cəzanı şərti hesab etmiş, həmin hissədə hökmü əsaslandırmamış, qeyd olunan hallar və Ə.Həmidovun şəxsiyyəti nəzərə alınmaqla ona açıq-aydın ədalətsiz cəza təyin etmiş, bu zaman cəza təyin etmə barədə Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 8, 41 və 58.3-cü maddələrinin tələblərini pozmuş, “Məhkəmələr tərəfındən cinayət cəzalarının təyin edilməsi təcrübəsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Ali Məhkəməsi Plenumunun Qərarındakı tövsiyələri nəzərə almamışdır. Məhkəmə cinayət törətməkdə təqsirli bilinən şəxsə CM-nin Ümumi hissəsinin müddəaları nəzərə alınmaqla, Xüsusi hissəsinin müvafiq maddələrində nəzərdə tutulmuş hədlərdə ədalətli cəza təyin etməlidir. Ədalətli cəzanın təyin edilməsi ilk öncə cəzanın məqsədinə, yəni sosial ədalətin bərpasına, məhkumun islah edilməsinə və həm məhkumlar, həm də başqa şəxslər tərəfindən yeni cinayətlərin törədilməsinin qarşısının alınmasına nail olmaq sahəsində mühüm vasitədir. Lakin məhkəmənin Əfqan Həmidova təyin etdiyi cəza ilə sosial ədalət bərpa olunmamış, şərti hesab edilməsi ilə əlaqədar islah təsirinin yetərli olmaması səbəbindən həmin cəza gələcəkdə həm Ə.Həmidov, həm də başqa şəxslər tərəfindən ictimai təhlükəsizlik və ictimai qayda əleyhinə olan cinayətlərin törədilməsinin qarşısının alınmasına, bir sözlə qeyd olunan cəza ədalətli olmadığından cəzanın məqsədinin təmin olunmasına xidmət etməmişdir. Bundan əlavə iş materiallarında görünür ki, məhkəmə Azərbaycan Respublikası CM-nin 67-ci maddəsinə əsasən hökmlərin məcmusu üzrə Ceyhun Məmmədova cəza təyin edərkən və cəzaçəkmənin əvvəlinin hesablanmasında səhvə yol vermişdir. Belə ki, Məmmədov Ceyhun Məhəmməd oğlu Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 19.09.2011-ci il tarixli hökmünə əsasən CM-nin 29,149.1-ci maddəsi ilə təqsirli bilinib 4 il 6 ay müddətinə azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilmiş, cəzaçəkməsinin əvvəli 13 iyul 2011-ci il tarixdən tarixdən hesablanmışdır. Təqsirləndirilən şəxs məntəqə tipli cəzaçəkmə müəssisəsində olarkən hazırki cinayət əməlini törətmiş, 19 avqust 2015-ci il tarixdə həbsə alınmışdır. Göründüyü kimi həmin cəzanın 4 ay 24 gün hissəsi çəkilməmiş qalmışdır. Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 19.09.2011-ci il tarixli hökmü ilə Ceyhun Məmmədova təyin edilmiş 4 il 6 ay müddətə azadlıqdan məhrum etmə cəzasının çəkilməmiş qalan 4 ay 24 gün hissəsi hazırki 10 fevral 2016-cı il tarixli hökmlə təyin olunmuş cəzaya birləşdirilməli olduğu halda məhkəmə qanunsuz və əsassız olaraq 3 ay 24 gün hissəsini qismən birləşdirmişdir. Bundan əlavə məhkəmə Ceyhun Məmmədovun cəzaçəkməsinin əvvəlini onun həbsə alındığı tarixdən, yəni 19.08.2015-ci il tarixdən hesablamalı olduğu halda həmin hissədə də səhvə yol verərk C.Məmmədovun cəzaçəkməsinin əvvəlini 19.09.2015-ci il tarixdən hesablamışdır. Göründüyü kimi məhkəmə tərəfindən Ceyhun Məmmədova aid hissədə də cinayət qanunu normaları düzgün tətbiq edilməmişdir. Azərbaycan Respublikası CPM-nın 399.1.4-cü maddəsinə əsasən cinayət qanunun normasının düzgün tətbiq olunmaması birinci instansiya məhkəməsinin hökm və qərarının ləğv edilməsi və ya dəyişdirilməsi üçün əsasdır. Ona görə də, Məmmədov Ceyhun Məhəmməd oğlunun Azərbaycan Respublikası CM-nin 126.2.4 və 221.3, Məmmədov Aqil Məhəmməd oğlu və Həmidov Əfqan Əli oğlunun CM-nin 221.3-cü maddələri ilə məhkum olunmalarına dair cinayət işi üzrə Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 10 fevral 2016-cı il tarixli hökmü Ceyhun Məmmədov və Əfqan Həmidova aid hissədə dəyişdirilməli, cinayət qanunu normaları düzgün tətbiq edilməklə Ə.Həmidov barəsində Azərbaycan Respublikası CM-nin 70-ci maddəsinin tətbiq edilməsinə dair müddəalar hökmdən xaric edilməlidir. Göstərilənlərə əsasən, Məmmədov Ceyhun Məhəmməd oğlunun Azərbaycan Respublikası CM-nin 126.2.4 və 221.3, Məmmədov Aqil Məhəmməd oğlu və Həmidov Əfqan Əli oğlunun CM-nin 221.3-cü maddələri ilə məhkum olunmalarına dair cinayət işi üzrə Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin 10 fevral 2016-cı il tarixli hökmü Ceyhun Məmmədov və Əfqan Həmidova aid hissədə dəyişdirilməsini, cinayət qanunu normaları düzgün tətbiq edilməklə Ə.Həmidov barəsində Azərbaycan Respublikası CM-nin 70-ci Yüklə 0,52 Mb. Dostları ilə paylaş:
|