Qadimgi misr san’ati

1. Qadimgi Misr yozuvi.
Misr insoniyat madaniyatining eng qadimgi markazlaridan biri hisoblanadi. 
Yozuv ma`naviy madaniyatning ajraljnas qismidir. Qadimgi misrliklar bundan 6–7 
ming yillar muqaddam belgi-rasmlar shaklidagi 
iyeroglif 
yozuvini kashf etganlar. 
Bu yozuvlar 750 belgi-rasmlardan iborat bolgan.
Misr yozuvida narsa va hodisalar har turli rasm va belgilar yordamida ifoda 
etilgan. Masalan, suv so`zi uch qator to`lqinsimon chrziq, tog` so`zi ost tomoni 
tekis, yuqori tomoni qabariq, o`rtasi botiq shakl bilan ifoda etilgan. Qo`lida o`q-
yoy ushJab turgan odam rasmi jangchi, o`roq ushlab turgan kishi tasviri esa o`rmoq 
degan ma`noni bildirgan. Keyinchalik belgi-rasm shaklidagi yozuv takomillashib 
soddalashtirilgan. Zamonlar o`tishi bilan belgi-rasm shaklidagi yozuvlar alifbo 
belgilariga aylangan. Qadimgi podsholik davrida misrliklar yozuvida 24 ta asosiy 
tovushni bildiradigan alifbo tizimi paydo bolgan. Misrliklar dastlab alifbo va 
xatlarni tosh, sopol, yog`och, po`stloq, taxta, teri kabi buyumlarga yozganlar. Nil 
sohillarida o`sadigan papirus o`simligining barglari yozuv qog`ozi o`rnida 
foydalanilgan. Misrliklar papirus barglaridan varaqlar tayyorlab, varaqlarni bir-
biriga ulab uzunligi 
45 metrgacha
papirus o`ramlari tayyorlaganlar. Zaruriy 
ma`lumot, hodisa va boshqa narsalar papirusga yozib berilgan. Papirusga 
qamishdan tayyorlangan yozuv asbobi bilan yozilgan. Bu misrliklarning o`ziga xos 
kitobi edi. Misming turli joylaridan arxeolog olimlar qadimgi 
«papirus kitoblar»
ni
 
topishgan. Qadimgi Misr yozuvini o`qib-o`rganishga qadimgi mualliflar urinib 
ko`rganlar. Lekin ular bu sohada yaxshi natijalarga erisha olmaganlar. Keyingi 

---

4 
davrlarda tilshunos olimlar Misr iyerogliflarini o`qib chiqishga harakat qilib 
ko`rganlar. Lekin ular bu sohada muvaffaqiyat qozona olmaganlar.
Mashhur fransuz olimi