1
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
TARIX VA MADANIY MEROS
FAKULTETI
5-3 TAR-20 guruh talabasi
FOZILOVA GULSHODANING
“Jahon tarixi” fanidan
REFERAT
Buxoro – 2020
2
QADIMGI MISR MADANIYATI
Reja:
1. Qadimgi Misr yozuvi.
2. Qadimgi Misr madaniyati va san‘ati.
2. Uning geografik o‘rni, davriy chegarasi hamda uning taraqqiyotining
asosiy bosqichlari.
KIRISH
Qadimgi dunyo tarixida bir qator muhim 'madaniyat o'choqlari bo'lganki,
bularning mavjudligi keyinchalik yer yuzida san'at
va madaniyatning ravnaqiga,
kuchli ta'sir ko'rsatgan. Shunday madaniyat o'choqlari orasida ikki daryo oralig'i
(Messopotamiya), Misr, O'rta Yer havzasidagi davlatlar, ayniqsa,
Gretsiya, Rim
davlatlarining roli benihoyadir. Misrda 5000 yil burun ilk sinfiy jamiyat - quldorlik
davlati paydo bo'ldi. Misrning tabiiy sharoiti insonni juda erta hayotga,
hayot
uchun kurashishga da'vat etdi. Bu hoi, o'z navbatida, uning ongining o'sishiga,
tasavvurining
kengayishiga olib keldi, aql taraqqiyotini tezlatdi. Meditsina,
astronomiya, matematika rivojlan-di. San'at sohasida katta yutuqlar qo'lga kiritildi.
Qadimgi Misrda
yaratilgan haykaltaroshlik, rassomchilik, amaliy-dekorativ san'ati
va me'morchilik yodgorliklari hanuzgacha o'zining badiiy qiymatini yo'qotgani
yo'q. Tasviriy san'atda shartli belgilardan foydalanish Misr san'atida juda erta
boshlandi va uning xarakterli tomonini tashkil etdi. Misrliklarning
bunday badiiy
fikrlashlarini ular yaratgan sfinkslarda ham ko'rish mumkin. Odam boshli, sher
(arslon) tanali haykallar
orqali inson kabi aqlli, arslon kabi kuchli zotlar timsolini
yaratganlar. Shu obrazlar orqali fir'avnlarni kuchli va donishmand siymo darajasiga
ko'tarishga, ilohiylashtirishga harakat qilganlar. Shu bilan Misr san'atida realistik
san'at oqimining mavjudligini ham inkor etib bo'lmaydi. Bu hoi, ayniqsa,
oddiy
xalq hayotiga bag'ishlangan tasvirlarda ko'proq uchraydi. Oddiy turmush voqealari
jonli, real va ba'zan yengil yumor bilan ishlangan tasvirlar kishida hamon estetik
/;ivq va yengil kulgi uyg'otadi.
Turli qushlar, hayvonlar (yovvoyi mushuk,
maymun
,
qo'ng'iz va hokazolar) tasviri realligi va ta'sirchan ishlanganligi bilan
kishi xotirasida yaxshi saqlanadi.