32
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
inanın, bugünkü q d r h y canlı, sevincli, co un olmamı am. Bu da burada bir daha
hiss etdikl rim - sizin m n olan münasib tiniz, hissiyyatlarınız v eyni zamanda
m nim siz olan münasib tim, hissiyyatlarım, sevincim v m h bb timdir.
Hesab edir m ki, bu qurultay XX srd Az rbaycanın tarixind
n böyük tarixi
hadis l rd n biridir. Az rbaycan qadınları bu qurultayla müst qil Az rbaycanda
g l c yin qadın h r katının sasını qoyublar, qadınların c miyy td f allı ının,
onların c miyy t v dövl tin h yatında i tirakının
sasını qoyublar. Siz bunun
sasını qoymusunuz, böyük i görmüsünüz. Bu münasib tl m n sizi ür kd n t brik
edir m.
Az rbaycan qadını tarix boyu öz a lı, z kası, namusu, qeyr ti, ism ti il ,
f dakarlı ı, çalı qanlı ı, m rdliyi, v t np rv rliyi il , mill tin , torpa ına olan
h dsiz m h bb ti il v göz lliyi, Az rbaycan xalqının xüsusiyy tl ri il tanınmı dır.
Ancaq bununla b rab r, srl r boyu Az rbaycan qadınının üz rin böyük z hm tl r
dü mü dür. O z hm ti d qadın h mi m rdlikl , c sar tl ç kmi dir v heç vaxt
bu z hm td n incim mi dir. Tarixi keçmi imizd Az rbaycan qadınının görk mli
nümay nd l ri olmu dur. Onların adları dün n d , bu gün d burada ç kilibdir.
Ancaq bununla yana ı, Az rbaycan qadını srl r boyu bir çox hüquqlardan m hrum
olmu dur.
Ona gör d sona çatan XX sr Az rbaycan qadını üçün böyük nailiyy tl r,
hadis l r, böyük d yi iklikl r sri olmu dur. n böyük nailiyy t ondan ibar tdir ki,
Az rbaycan qadını azadlı a çıxmı dır. Az rbaycan qadınının emansipasiyası tarixi
bir hadis , böyük inqilabdır. ndi qadınlar da bugünkü v ziyy tl rin öyr ibl r, biz
hamımız da öyr mi ik. B z n keçmi i unudark n el g lir ki, h mi bel olubdur
v bel d olmalı idi. H qiq t n bel olmalı idi, Az rbaycan qadını buna layiqdir.
Amma slind is bel olmayıbdır. Az rbaycan qadını zülml r, ziyy t ç kib,
ana olub, övlad böyüdüb, ki isin xidm t edib, ail sini, elini-obasını saxlayıbdır,
çox hüquqlardan m hrum olubdur. 1918-1919-cu ill rd Az rbaycan Xalq
Cümhuriyy ti dövründ Az rbaycan qadınına tarixd ilk d f hüquqlar - seçm k v
seçilm k hüququ verilibdir. Sonrakı dövrd , 1920-ci ild n ba layaraq, Az rbaycan
qadınının h yatında tarixi nöqteyi-n z rd n qısa bir zamanda böyük hadis l r ba
veribdir. Qadın çadranı atıb, azad, s rb st olub, c miyy td b rab r hüquqlara malik
olub, öz istedadını göst r bilib v c miyy td özün m xsus yer tutubdur, öz daxili
v zahiri göz lliyini dünyaya nümayi etdiribdir.
33
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
Dün n d , bu gün d r q ml r g tirildi ki, indi Az rbaycan qadını s hiyy d
i l y nl rin 70 faizini, t hsild , maarifd i l y nl rin 50-60 faizini, m d niyy td
i l y nl rin 70 faizini t kil edir. Ancaq t s vvür edin, srin vv lind bunların heç
biri yox idi. B li, biz XX srin vv lind , yaxud da XIX srin sonunda Az rbaycan
qadınlarının savadlı, bilikli, m d niyy t qovu mu , dünya m d niyy tini
m nims mi t k-t k nümay nd l rini tanıyırıq, bilirik. Ancaq indi s hiyy sistemind
h kiml rin 70 faizi qadınlardırsa, srin vv lind bir n f r d qadın h kimimiz yox
idi. T s vvür edin, qısa bir tarixi zamanda n q d r sıçrayı
m l g libdir. Bu, t kc
s hiyy , t hsil sah sind deyildir. H yatın bütün sah l rind müh ndis, iqtisadçı,
ba qa ixtisaslardan olan n q d r qadınlar var. sası is ondan ibar tdir ki, qadınlar
savad, bilik alıblar, elm , m d niyy t qovu ublar.
XX srin Az rbaycan xalqı üçün n böyük nailiyy ti ondan ibar tdir ki, xalqımız
savadsızlıqdan xilas olubdur. Savadsızlı ın l
v olunması XX srd Az rbaycan
xalqının h yatında böyük bir inqilabi hadis dir. Savadsızlı ın l
vind qadınların
xüsusi rolu var. Birincisi, qadınlar özl ri savadsızlı ını l
v etmi l r, ikincisi d
qadınlar tezlikl mü llim olmu , m kt bl rd i l mi v öz övladlarını, balalarını
m kt b oxuma a gönd rmi l r, onlara r hb rlik etmi , qay ı göst rmi l r v
xalqımız qısa müdd td savadlanmı , bilikl nmi dir. B z n bunu da unudurlar ki,
n bilim, b lk bel d olmalıymı . Amma yanınıza-yör niz , sa ınıza-solunuza,
rq -Q rb , imala-C nuba baxın, - biz b nz r ölk l r, xalqlar var. Onların savad-
bilik s viyy si il Az rbaycan xalqının savad-bilik s viyy sinin f rqi böyükdür.
Bunda da qadınların çox böyük rolu olubdur.
Bel likl , qadınlar Az rbaycanda özl rin layiq yeri tutmu lar. Do rudur, siz
dün n d , bu gün d bir çox t klifl r ir li sürmüsünüz. Onlardan b zil ri d bundan
ibar tdir ki, qadınlar hakimiyy t orqanlarında, icra orqanlarında daha çox t msil
olunmalıdırlar, qadınlara yer verilm lidir. M n bununla tam razıyam v siz d rhal
dem k ist yir m ki, burada özünüz seçdiyiniz ura qurultayın yekunlarını müzakir
ed rk n lazımi t dbirl r h yata keçir c kdir. Ancaq eyni zamanda, m n bu gün
sizi dinl y r k d rk edir m ki, bu qurultayın yekunları bizim üz rimiz , m nim
üz rim çox böyük v zif l r qoyur. Ona gör d o m s l l r ki, hökum t t r fi nd n,
hakimiyy t, icra orqanları t r fi nd n h ll olunmalıdır rica edir m, onları m n
t qdim ed siniz v m n mütl q onlara baxacaq, lazımi t dbirl r gör c y m. Burada
sizi dinl y rk n dü ünürdüm v bel bir q rar q bul etdim ki, qadınlar qurultayının
34
www.aliyevheritage.org
Az rbaycan qadını namin
yekunları il
laq dar, ir li sürülmü t klifl rin hakimiyy t orqanları t r fi nd n
h yata keçirilm si üçün bir prezident f rmanı verilm li v müvafi q orqanlara lazımi
tap ırıqlar verilm lidir.
Bu gün sizin qurultayınızı daha da z nginl dir n aldı ınız t brikl rdir, ba qa
ölk l rin qadın t kilatları nümay nd l rinin i tirakı v dedikl ri sözl rdir.
Xarici ölk l rd n, o cüml d n, Amerika Birl mi
tatları prezidentinin xanımı
Hillari Klintondan, Gürcüstan prezidentinin xanımı Nanuli evardnadzed n v
ba qalarından aldı ınız t brikl r sizi sevindirdiyi kimi, m ni d çox sevindirdi.
Gürcüstan nümay nd hey tinin r hb ri, s hv etmir ms , Qurgenidzenin çıxı ı,
Ukrayna nümay nd hey ti r hb rinin çıxı ı da çox s mimi, h y canlı v çox
sevindirici oldu. Bu t brikl r , çıxı lara gör dost ölk l r sizin adınızdan
t
kkürümü bildirir m. Çox m mnunam ki, Gürcüstandan g l n xanımlar vaxtil
gürcü qadınları il bir yerd ç kdirdiyim foto kli göst rdil r. M n ona baxdım,
yadıma dü dü, - bu, çox ill r bundan önc olubdur. Amma kild t kc m n deyil m,
Gürcüstan prezidenti evardnadze d qadınlarla bir yerd dir. M n tam razıyam ki,
gürcü qadınları do rudan da çox göz ldirl r. Siz qadınsınız, bel söhb t el m k
olar, - m n h l çox g nc olark n b z n söhb t aparırdıq ki, hansı qadınlar daha
göz l olur. Biri deyirdi ki, gürcü qadını, biri deyirdi rus qadını göz l olur, ba qası
deyirdi ki, yunan qadını göz l olur. M n d hesab edir m ki, gürcü qadını çox
göz ldir, amma Az rbaycan qadını da çox göz ldir. M n bilir m ki, keçmi d bir çox
az rbaycanlılar gürcü qızları il evl nib ail h yatı qurmu lar, el indi d qururlar.
T kc Gürcüstanda ya ayan az rbaycanlılar deyil, el Az rbaycanda ya ayan
az rbaycanlı o lanlar, g ncl r d gürcü qızları alıb çox xo b xt ya ayıblar.
Ümumiyy tl , bu, bizim q dim dostlu umuzun r mzidir. M n bunu d f l rl
demi m v Gürcüstandan g l n dostumuz xanımın da dilind n e itdik ki, gürcü
xalqı il Az rbaycan xalqı arasında
srl r boyu h qiq t n çox s mimi dostluq
laq l ri olmu dur. Bizim aramızda heç vaxt nifaq olmayıbdır. ndi d müst qil
dövl tl r kimi Gürcüstanla Az rbaycan arasında olan dostluq, qarda lıq laq l ri
Qafqazda sülhün, min-amanlı ın yaranmasının böyük bir amilidir.
Hesab edir m, bugünkü qurultayın
sas m nası bir d ondan ibar tdir ki,
qadınlar müst qil Az rbaycanın h yatında daha f al i tirak etm lidirl r. Buna
bizim ehtiyacımız var. Az rbaycan öz dövl t müst qilliyini ld ed nd n sonra çox
düzgün, do ru yol tutubdur. Az rbaycanda hüquqi, demokratik, düny vi dövl t
Dostları ilə paylaş: |