Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

uchun tashqi savdo oborotida ular 
salmokli o’rin olmokda. 
 
Ilmiy sigimli tovarlar eksporti bo’yicha G’arb mamlakatlari
ajralib 
tursa, importi bo’yicha rivojlanayotgan mamlakatlar ko’zga tashlanadi. Keyingi 
yillarda o’zgarish yoz berib, bunday tovarlar eksporterlari qatoriga Yangi 
industrial mamlakatlardan Janubiy Koreya, Tayvan, Singapur, Gonkong kabilar 
qo’shilmokda.
Xar bir mamlakatning milliy xo’jaligi jaxon bozoriga turli darajada
qarashli bo’lganligi uchun davlat Qonuni ravishda tashqi savdo siyosatining 
mag’lum tartib va qoidalarini belgilaydi. Ular ikki xil siyosatda o’z ifodasini 
topadi: 
-protektsionizm va erkin savdo. 
Protektsionizm importga qorshi siyosati bo’lib yuqori boj haqi belgilash, 
mag’lum tovarlar importini tag’kiklash va uning kiritish kabilardan o’z aksini 
topadi. Bu milliy ishlab chiqarishni tashqi Raqobatdan himoya qilishga 
qaratilgan. 
Erkin savdo siyosatida tashqi savdo uchun keng ochilib, boj olinmaydi. 
Fakkat chegarada ro’yxatga olinadi. Lekin mamlakatlar tashqi savdoda juda 
muqobil siyosat o’tkazib, o’z mamlakatlarini tag’minlash uchun xarakat 
qiladilar.
Buning uchun manfaatli shartnomalar tuzilib, xar bir mamlakatlar boshqa 
sherik mamlakatlarga zarur imkoniyatlarini yaratuvchi shart sharoitlar asosida 
xuquq beradi. Bu xuqo’lardan tenglik namoyili asos bo’ladi. 
Iqtisodyoti kuchli mamlakatlar jaxon bozorida boshqalarga nisbatan 
xujumkorlik siyosatin qo’llashi mumkin. 
Bundan tashqari joxon bozorida rakiblarni kuchsizlantirish demning ham 
qo’laniladi.va shu yo’l bilan bozorni egallashga xarakat qilinadi.
Jaxon bozoriga chiqishni o’ziga xos usullari qo’ydagilardir. 
1. Eksprot; 
2. Qo’shma tadbirkorlik faoliyati; 
3. To’g’ridan-to’g’ri investitsiyalash. 
Chet bozoriga chiqishni eng oddiy usuli eksportidir. U ikkiga bo ’linadi: