Qayta tiklanuvchi energiya manbalari



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə80/83
tarix23.12.2023
ölçüsü5,01 Kb.
#157605
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   83
Qayta tiklovchi energiya manbalari

T
MGES
≤ 
T
EET
(9.1.) 
Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxona va tashkilotlar faoliyat yuritishlarini 
mablag‘ bilan ta’minlash iqtisodiy muammolardan biri bo‘lib, katta tavakkalchilikni 
talab etadi. Sarflangan mablag‘larni qaytarish, qoplash muddati qanchalik uzoq 
bo‘lsa, bu xavf darajasi ham shunchalik oshib boradi. Chunki, bu muddat ichida 
bozor kon’yukturasi ham, narx-navolar ham, ish haqi to‘lovlari zimdan oshib boradi. 
Shning uchun, iqtisodiyot barqaror bo‘lmagan sharoitlarda (ayniqsa bu holat nafaqat 
ayrim tovar bozori, balki butun mamlakat uchun xos bo‘lsa) xarajatlar tezroq 
qoplanadigan samarali loyihalarga mablag‘ sarflash maqsadga muvofiq hisoblanadi. 
Bunday yondashuvlar taraqqiyotining sur’ati eng yuqori bo‘lgan va yangi texnologiya 
yoki mahsulotlarning respublikamizga kirib kelishi oldingi ishlab chiqilgan 
ishlanmalarni tezda qadrsizlantirib yuboryapti. Bundan tashqari, ishlab chiqilayotgan 
qurilma uchun mablag‘ tejalmasa sarf etilgan mablag‘ni qoplash muddatini 
surilishiga sabab bo‘lmoqda.
Mikrogidroelektrostansiyaning tayyorlash, o‘rnatish va ishga tushirish uchun 
sarf qilingan pul miqdorini quyidagi formuladan aniqlash mumkin: 
K = K
T
+ K
YB
+ K
P
+ K
O’
+ K
M
+ K
IT
+ K
K
+ K
BX
, (9.2.) 


169 
bunda K
T
– tayyorlash uchun, so‘m.; K
YB
– etkazib berish uchun, so‘m.; K
P
– 
poydevor uchun, so‘m.; K
O’
– o‘rnatish uchun, so‘m.; K
M
– montaj uchun, so‘m.; K
IT
– ishga tushirish uchun, so‘m.; K
K
– kabellar uchun, so‘m.; K
BX
– boshqa xarajatlar, 
so‘m.
Elektr energiyasi ishlab chiqarishda yillik ekspluatatsion xarajatlar quyidagicha 
aniqlanadi: 
mikrogidroelektrostansiya uchun, 
,
AX
JT
IX
MGES
I
I
I
I



(9.3.) 
bunda I
IX
– xizmat ko‘rsatuvchi xodimlarning ish haqi, so‘m/yil; I
AX
– yillik 
amortizatsiya xarajatlari, so‘m/yil; I
JT
– joriy ta’minlash xarajatlari, so‘m/yil.
Oylik ish haqi quyidagicha aniqlanadi (mikrogidroelektrostansiya uchun), bir yil 
uchun: 
,
12
i
i
IX
n
P
I



so‘m,
(9.4.) 
bunda 
P
i
 
–oylik ish haqi, so‘m; 
n
i
– xizmat ko‘rsatuvchi ishchilar soni.
Amortizatsiya 
xarajatlari 
quyidagi 
formula 
orqali 
topiladi 
(mikrogidroelektrostansiya uchun): 
,
029
,
0
K
I
JT


so‘m,
(9.5.) 
bunda 
K
– qurilmaning balans qiymati, so‘m. 
Joriy 
ta’minlash 
xarajatlari 
quyidagi 
formula 
orqali 
topiladi 
(mikrogidroelektrostansiya uchun): 
,
03
,
0
K
I
ax


so‘m (9.6) 
Yuoridagi formulalarga tayanib, bir yil davomidagi mikrogidroelektrostansiya 
uchun sarf etilgan ekspluatatsion xarajatlarini aniqlashimiz mumkin. 


170 
1.
Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini 
birgalikda barpo etamiz. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining lavozimiga 
kirishish tantanali marosimiga bag‘ishlangan Oliy Majlis palatalarining qo‘shma 
majlisidagi nutqi. T. “O’zbekiston” NMIU, 2016. – 56 b. 
2.
Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt 
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 
qabul qilinganining 24 yilligiga bag‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruza 2016 
yil 7 dekabr. T. “O’zbekiston” NMIU, 2016. 48 b. 
3.
Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga 
quramiz. T. “O’zbekiston” NMIU, 2017. – 488 b. 
4. O’zbekiston Respublkasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar 
strategiyasi to‘g‘risida. T. 2017 yil 7 fevral, PF-4947-sonli Farmoni. 
5. Тенденции и перспективы технологий солнечной энергетики
Материалы 6-ого заседания Азиатского форума солнечной энергии – Ташкент. 
2013. 20-23 ноября. С.54 
6. Мейтин М. Пусть всегда будет Солнце// Электроника: Наука, 
технология, Бизнес. – 2000. – №6. С.40-46
 
7. Алферов Ж.И, Андреев В.М, Румянцев В.Д «Тенденции и 
перспективы развития солнечной фотоэнергетики» ФТП. 2004. – Том.38. 
Вып.8. – C. 937-947 
8. В.И. Виссарианов, Г.В. Дерюгина, В.А. Кузнецова, Н.К. Малинин
Солнечная энергетика // Учебное пособие для вузов. Подготовлено на кафедре 
нетрадиционных и возобновляемых источников энергии Московского 
энергетического института. Москва. 2008 
9. Апариси P.P., Тепляков Д.И. Солнечные печи. Труды научно- 
технической конференции по гелиотехнике. Ереван, 1959. 
10. Байерс Т. 20 конструкций с солнечными элементами. М. Мир, 1988. 


171 
11. Байрамов Р. Тойлиев К.Т., Аширбаев М. Тепловой режим солнечного 
дома с пассивгыми термоэлементами. Изв. АН РТадж. Сер.ФТХ и ГН. 1981. 
№1. 
12. Васильев Д.В., Филиппов Г.С. Основы теории и расчета следящих 
систем. М:, JL: Госэнергоиздат, 1959. 
13. Гарднер М.Ф., Бернс ДжЛ. Переходные процессы в линейных 
системах М.: Гостехиздат, 1949. 
14. 
Гарф 
Б.А. 
Мехинизм 
вращения 
подвижных 
солнечных 
установок//Использование солнечной энергии. Вып.1. М.: Издательство АНР, 
1957. С. 62-84. 
15. Даффи Дж.А., Бекман У.А. Тепловые процессы с использованием 
солнечной энергии. М.: Мир, 1977. 
16. Динамика и энергетические характеристики следящих приводов 
прерывистого управления. /Под ред. Кистика С.В. Труды МАИ. Вып. 217. М., 
1971. 
17. 
Харченко Н.В. Индивидуальные солнечные установки. М.: 
Энергоатомиздат, 1991. -208 с. 
18. Патент №НДР 950032.7.1. от 04.04.95 г. Мухитдинов М.М., Эргашев 
С.Ф., Исакулов Ж.И. 
19. The journal of Industrial Ecology 2012b. http://www.is4ie.org/jie, accessed 
on 8 March 2012.
20. Y. & Chen, Y., 2010. Global perspective on hydrology, water balance, and 
water resources management in arid basins. Hydrological Processes, 24(2): 129-135. 
21. http://www.azmiu.edu.az/?/az/content/489/ 


172 

Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   75   76   77   78   79   80   81   82   83




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə