Qoʻriqxona belgilangan qonunlarga muvofiq, davlat tomonidan ajratnlgan, alohida ilmiy yoki malaniy ahamiyatga EGA boʻlgan tipik yoki noyob landshaft, oʻsimliklar va hayvonotning dunyosi, foydali qazilmalar va b

Majmua (landshaft) buyurtma qo‘riqxonalari

Alohida ekologik qimmatga ega bo‘lgan tabiiy ob’ektlar va majmualarni asl holatida saqlash uchun mo‘ljallangan muhofaza etiladigan tabiiy hududlar majmua (landshaft) buyurtma qo‘riqxonalari hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasida 1 ta majmua (landshaft) buyurtma qo‘riqxona mavjud:
– «Saygachiy» majmua (landshaft) buyurtma qo‘riqxonasi (Qoraqalpog‘iston Respublikasi, Davlat ekologiya qo‘mitasi tasarrufida)

Tabiat bog‘lari

Alohida ekologik, madaniy va estetik qimmatga ega bo‘lgan tabiiy ob’ektlar va majmualarni tabiatni muhofaza qilish yo‘nalishidagi, rekreatsiya, ilmiy va madaniy maqsadlarda saqlab qolish hamda ulardan foydalanish uchun mo‘ljallangan muhofaza etiladigan tabiiy hududlar tabiat bog‘lari hisoblanadi. Tabiat bog‘lari maxsus vakolatli davlat organining taqdimnomasiga binoan tegishincha O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yoki mahalliy davlat hokimiyati organlari qarorlari bilan davlat tabiatni muhofaza qilish muassasasi shaklida tashkil etiladigan milliy tabiat bog‘lari va mahalliy ahamiyatga molik tabiat bog‘lariga bo‘linadi.
O‘zbekiston Respublikasida 5 ta davlat milliy tabiat bog‘i mavjud:
– Xorazm davlat milliy tabiat bog‘i (Xorazm viloyati, Davlat ekologiya qo‘mitasi tasarrufida);
– Zomin davlat milliy tabiat bog‘i (Jizzax viloyati, O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi tasarrufida);
– Zarafshon davlat milliy tabiat bog‘i (Samarqand viloyati, O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi tasarrufida);
– Ugom-Chotqol davlat milliy tabiat bog‘i (Toshkent viloyati, O‘rmon xo‘jaligi davlat qo‘mitasi tasarrufida);
– Kitob geologik milliy tabiat bog‘i (Qashqadaryo viloyati, Geologiya davlvt qo‘mitasi).

Davlat tabiat yodgorliklari

Noyob, o‘rnini to‘ldirib bo‘lmaydigan, ekologik, ilmiy, madaniy va estetik jihatdan qimmatli tabiiy ob’ektlari bor muhofaza etiladigan tabiiy hududlar davlat tabiat yodgorliklari hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasida 11 ta davlat tabiat yodgorliklari mavjud:
– Vardanzi davlat tabiat yodgorligi (Buxoro viloyati);
– Mingbuloq davlat tabiat yodgorligi (Namangan viloyati);
– Chust davlat tabiat yodgorligi (Namangan viloyati);
– Yozyovon davlat tabiat yodgorligi (Farg‘ona viloyati);
– Yangibozor davlat tabiat yodgorligi (Xorazm viloyati);
– Varaxsha davlat tabiat yodgorligi (Buxoro viloyati);
– Paykent davlat tabiat yodgorligi (Buxoro viloyati);
– Zilxa davlat tabiat yodgorligi (Farg‘ona viloyati);
– Akbarobod davlat tabiat yodgorligi (Farg‘ona viloyati);
– Bo‘stonbuva davlat tabiat yodgorligi (Buxoro viloyati);
– Urung‘och davlat tabiat yodgorligi (Toshket viloyati).

Ayrim tabiiy ob’ektlar va majmualarni saqlab qolish, takror ko‘paytirish va tiklash uchun mo‘ljallangan hududlar