R. H. MƏMMƏdov, tofđq bəHƏRÇĐ

965. Qara metallurgiya xammallarını müəyyən edin: - dəmir, 

manqan, xrom, nikel, kobalt, titan, volfram, molibden, 

vanadium, tantal, niobi 

966. Əlvan metallurgiya xammallarını müəyyən edin: -alüminium, 

mis, sink, qurğuşun, civə, qalay, sürmə filizləri, Nadir metallar: 

Selen, verillium, Litium, qallium, uran, tallium, stronsium, 

renium, germanium, tellur, rubidium, litium, Nəcib və ya 

qiymətli materiallar: qızıl, gümüş, platin 

967. Neftin hansı temperaturada qatılaşdığını, donduğunu 

bilirsinizmi? - 11-19°S 

968. Neftin emalından alınan məhsulların hansı mənfi temperaturda 

qatılaşdığını, donduğunu göstərin:-60-70° S arasında 

969. Neft sərbəst surətdə quyulardan yerin səthinə çıxa bılmədikdə 

onda laylara istisu, buxar, qaz vuraraq nefti isladırlar 

970. Neftin hasilatının fontan, kompressor, nasos üsullan mövcuddur. 

971. Neft hasilatında 1-5-ci yerləri hansı dövlətlər tutur? -

S.Ərəbistanı - 450,0 mln.ton, ABŞ - 435,0 mln.ton, Venesuela -

333,0mln.ton, Rusiya Federasiyası - 324,0 mln.ton, Đran Đslam 

Respublikası - 185,0 mln.ton 

972. Qazın emalından 1000-dən artıq yeni məhsulların alındığını 

yəqin ki, bilirsiniz. 

973. Hansı ölkədən qazdan ancaq məişətdə istifadə olunur? -

Yaponiyada 

974. 1 km məsafəyə qaz boru xətti çəkilməsində 1450 mm diametrə 

malik boru üçün 1000 ton metal, habelə 1,5 mln.dollar gərəkdir. 

975. Nefti ancaq 2000 km məsafəyə qədər boru-kəmər-nəqliyyatı ilə 

nəql etmək iqtisadi cəhətdən rentabelli hesab edilir. Daha uzaq 

məsafələrə neftin tankerlərlə daşınması məqsədə uyğundur. 

976. Fransız və Kanada tipli reaktorlar dünyada ən etibarlı-sınanmış 

atom reaktorları hesab olunur. Hansı ki, 250-300 min kvt 

gücündə olan hər reaktorun dəyəri 500-700 min dollar təşkil 

edir. 

977. Hansı ölkədə torpaq çatışmamazlığından AES-lər dənizdə 

yaradılmış süni adalarda yerləşdirilirlər? - Yaponiyada 

978. Hansı ölkələrdə AES-lər yeraltında yerləşdirilirlər? -Torpaq 

ehtiyatı az olan ölkələrdə 

979. Alüminium 933,5°S-də əriyir, 2740°S-də isə qaynayır. 980 

980. 70 kq çəkiyə malik olan hər bir insanın bədənində 6 mq 

alüminiumun olması müəyyənləşdirilmişdir. 

---

981. Qızıl ehtiyatına görə dünyada 1-5-ci yerləri tutan dövlətləri 

müəyyənləşdirin: - CAR - ehtiyatı 103 min ton, ABŞ-100 min 

ton, Kanada-7,4 min ton, Avstraliya-6,4 min ton, RF-6,0 min ton 

982. Dünyada olan başlıca kanalların texniki göstəricilərini yada 

salın:-Süveyş-1869-cu ildə açılmış, uzunluğu 193 km, maksimal 

eni 365 metr, orta dərinliyi 20 m; Panama-1914-cü ildə açılmış, 

uzunluğu 81,6 km, eni 150 m, dərinliyi 12,5 m 

983. Hansı nəqliyyatın yükdaşımada xüsusi çəkisi 10 %, sərnişin 

daşımada isə 89 % təşkil edir? - Avtomobil nəqliyyatının 

984. Dünyada ən hündür göydələnin Kuala - Lumpurda olduğunu 

yadda saxlayın. 

985. Dünyada daxili su yollarının uzunluğunun 550 min km olduğunu 

bilirsinizmi? 

986. Dünyanın ən soyuq nöqtəsi harada və nə qədərdir? -

Antarktidada, Vostok məntəqəsində - 89,2°S 

987. Dünyada ən böyük göl-dənizin Xəzər dənizi - (sahəsi 371 min 

kv.km) olduğunu bilirsinizmi? 

988. Ərazisinin çox hissəsi yarımadada, paytaxtı isə adada yerləşən 

dövlətin Danimarka olduğunu yadda saxlayın. 

989. Yer Kürəsində 7 əsas iqlim qurşağmm olmasını yadda saxlayın. 

990. Heç bir dövləti olmayan materikin Antarktida olduğunu 

oxuculara çatdırmaq lazımdır. 

991. Dünyada 40 mln-dan artıq Đrlandiya mənşəli əhalinin ABŞ-da 

yaşadığını da unutmayın. 

992. Dünyada müasir şəraitdə ingilis dilinin beynəlxalq ünsiyyət 

yaradan dil olduğunu bilirsinizmi? 

993. Dünyada əhalinin siyahıya alınmamasında Omon və Qətərin 

yeganə ölkələr olduğunu bildirin. 

994. Dünyada ən çoxuşaqlı ananın 60-cı illərdə Çilidə yaşadığını və 

55 övladın dünyaya gətirdiyini də yadda saxlamalıyıq. 

995. Azərbaycanın dövlət sərhədlərinin ümumi uzunluğunun 3742 

km: Đranla 765 km, Türkiyə ilə 13 km, Rusiya ilə 391 km, 

Gürcüstanla 471 km, Ermənistanla 1007 km, Xəzər dənizi ilə 

825 kın, auaiana 27G km ulduğunu, ərazisinin isə əvvəllər 410 

min kv.km təşkil etdiyini yadda saxlayın. 

996. Azərbaycanın unitar dövlət və Prezident üsul - idarəsinə malik 

olduğunu oxucular bilməlidir. 

997. 1960-cı ildə yaranmış neft ixrac edən ölkələr birliyinin-OPEK-in 

tərkibində 12 ölkənin: Əlcəzair, Venesuela, Qabon, Đndoneziya, 

---

Đraq, Đran, Qətər, Küveyt, Liviya, Nigeriya, BƏƏ və Səudiyyə 

Ərəbistanın olmasını unutmayın. 

998. «Đslam Konfransı» təşkilatı özündə 50-dən artıq ölkəni 

birləşdirərək 1972-ci ildə Şərqin müsəlman ölkələrinin Xarici 

Đşlər Nazirlərinin 3-cü konfransında təsis olunaraq məqsədi 

ölkələr arasında əməkdaşlığın daha da yüksəldilməsinə, hər cür 

dini ayrı-seçkiliyin qarşısının alınmasına, müstəmləkəçiliyin 

əleyhinə, sülhün və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə nail 

olmaqdadır. 

999. Dünyada 2 paytaxtlı dövlətlərə misal çəkə bilərsinizmi? -

Niderland: Amsterdam, Haaqa; CAR: Pretoriya, Keyptaun; 

Boliviya: Sukra, La-Pas 

1000.  Əhalinin 1-ci tip artımı: hər 1000 nəfər hesabı ilə 15 promil 

doğum, 10 promil ölüm, təbii artım isə 5 promil olmaqla yüksək 

inkişaf etmiş, yeni inkişaf etmiş, keçid iqtisadiyyatına malik olan 

və bəzi inkişaf etməkdə olan ölkələrə aiddir. 

1001.  Əhali artımının 2-ci tipi doğumun yüksək olması ilə 

səciyyələnir. Ona görə də hər 1000 nəfər hesabı ilə doğum 50 

promil, ölüm 25 promil, təbii artım 25 promil təşkil edir ki, bu 

da əsasən Yəmənə, Zambiyaya, Keniyaya, Mozambikə aiddir. 

1002.  Doğumun çoxluğuna başlıca səbəblər:-Əhalidə sosial və 

intellektual səviyyənin aşağı  səviyyədə olması; savadsızlığın 

üstünlüyü; ailələrdə çoxuşaqlılığa meyillərin üstünlüyü - necə 

deyərlər, qonşularda yarışın olması; çox oğlan doğmağa marağın 

yüksək olması; aborta qarşı dini qadağalarm qoyulması, abortun 

qadağan edilməsi; erkən yaşlarda (kiçik yaşlarda) ailə - kəbinin 

qurulmasınm mövcudluğu 

1003.  Dünyada 440-dan artıq milyonçu şəhər vardır ki, onun da 

280-dan artığı inkişaf etməkdə olan ölkələrdədir. 

1004.  Đllik banan toplanılmasının 2/5-ni Asiya, 1/4-ni Cənubi 

Amerika, yerdə qalanmı Şimali Amerika, Afrika ölkələri verirlər 

ki, əsasən onun da vətəni rütubət və isti sevdiyi üçün əsasən 

onun da vətəni Asiya hesab edilməklə hələ II Dünya 

müharibəsinə qədər Mərkəzi Amerika ölkələri «banan» 

respublikaları adlandırılmışlar. 

1005.  Avropada Təhlikəsizlik və Əməkdaşiıq üzrə Təşkilatı(ATƏT) 

1975-ci ildə Finlandiyanın Helsinki şəhərlərində Qərbi 

Avropanın 33 dövlətinin və ABŞ və Kanadanın iştirakı ilə təsis 

---