Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
94 gerçekçilik ve yeni dalganın etkileri görülmektedir. Cinema Novo yönetmenini tarif ederken, ‘elinde bir kamara, kafasında bir fikir ile yola çıkar’ denilmiş (Bentes, 2003b: 124) ve bu söz Cinema Novo’nun sloganı olmuştur. Yola çıkan bu yönetmen, sertao bölgesine ya da favelalara gider. Bu bölgeler, yoksulluğun ve şiddetin en yoğun yaşandığı bölgelerdir. Glauber Rocha, Cinema Novo için, “egemen sinema kodlarına agresif karşıtlıkları olan düşük bütçeli politize filmler”, der (Xavier, 1997a: 1). Temalar Brezilya’ya aittir ve yeni gerçekçilik ülkenin farklı durumlarını gösterebilmek için, ucuz, amatör oyuncularla politik bir yol ve metot sağlar (San Miguel, 2003: 72). Cinema Novo yönetmenleri Ulusal ve politik kaygıları olan sanat sineması yapmak amacındadır (Xavier, 1997a: 1). Cinema Novo’da önemli olan ulusal kimlik ve ülkenin tarihsel biçimlenişinin tanımlanmasıdır (Xavier, 1997a: 4). 1960-70’lerde milliyetçilik anti-sömürgeci duruşun ifadesidir (Xavier, 1997a: 11). Rocha Hollywood’a karşısında ulusal sinemaların sorunlarından bahsederken şunları söyler; “Birisi sinema hakkında konuşuyorsa, Hollywood sineması hakkında konuşur. Sinemanın etkisi, Amerikan sinemasının etkisidir, o da Amerikan kültürünün dünya çapında en sert ve geniş görünüşüdür… Bu yüzden Hollywood dışında yapılan her sinema tartışması Hollywood’la başlamak zorundadır” (aktaran, Armes, 1987: 35). Cinema Novo akımı 1964 askeri darbesiyle kesintiye uğramış Brezilya’da yeniden pornochanchada denen, erotik komedilerden oluşan bir tür ortaya çıkmıştır (Elena, Lopes, 2003: 6). Ancak, askeri darbenin biraz yumuşaması ile birlikte Cinema Novo yönetmenleri, eskiye göre daha az siyasi filmler yapabilmeye başlar. 95 1964 darbesi Cinema Novo’nun karakterini değiştirir (Xavier, 1997a: 13). 1964 öncesi Cinema Novo filmleri daha doğrudan politik bir tavır sergilerken, 1964 sonrasında dolaylı olarak politik olmuşlardır. 1968’de darbe içinde darbe yaşanır ve rejim biraz daha sertleşir. 1960’ların sonunda Brezilya’da ekonomik, politik azgelişmişlik ve muhafazakâr bir rejim vardır ve Cinema Novo kendini sürdürebilmek için devrimci sinemadan ulusal sinemaya döner (Xavier, 1997a: 10). Cinema Novo filmleri, 1963–1964 arası sertao filmleri, 1965–1968 arasında ‘şehir entellektüel filmleri’, 1969–1974 arası ‘tropikal filmler’ olarak nitelenebilir (Schiff, 1993: 474). 1968’deki darbe içinde darbe sonrasında Glauber Rocha, Ruy Guerra ve Carlos Diegues sürgüne giderken, 1970’lerde devlet politikasına bağlı olarak, Cinema Novo ulusal sinema yaratmanın aracı olarak kullanılmaya çalışılır. Bu dönemde Cinema Novo politikliğini yitirmiştir. Son önemli ürününü 1984’te veren 10 Cinema Novo akımı günümüzde halen birçok Brezilyalı yönetmeni etkilemeye devam etmektedir. Bazıları daha aktif, gerilla grupları ile bağlantılı yeni bir ‘karşı sinema’ oluşturmaya çalışmış olsalar da (Xavier, 1997a: 1), Cinema Novo yönetmenleri militan çizgilerinden uzaklaşmış, daha az politik bir çizgide devam etmişlerdir. Cinema Novo’nun auteur yönetmenleri bir yandan ulusal sinema oluşturmaya çalışırken diğer yandan Latin Amerika sinemasının diğer yönetmenlerini de etkilemişlerdir. Cinema Novo’nun etkileri, gerçeklik ve ülkenin tarihini göstermeleri, politik ve estetik açılardan özellikle edebiyat uyarlamalarında sıkça görülür (Elena, Lopes, 2003: 6). 10 Eduardo Cautinho’nun Yirmi Yıl Sonra (Cobra Marcado Para Moner) filmi. Bu filmde 1960-1980 arasında diktatörlük altındaki politik yaşam, aile diasporası içinde verilir (Xavier, 1997a: 254) . 96 Biçimsel olarak Cinema Novo filmlerinde, belgeselciliğe yakın yalın bir dil kullanılır ve amatör oyunculara yer verilir. Belgesele yakın görüntülere, halk ezgilerinden oluşan yoğun ve ağır bir müzik eşlik eder. Brezilya’nın tropikal görüntüleri, sertao nun kuraklığı ön plandadır. Diegues, “kameralarımızı alıp sokağa, plaja, köylere insanları aramaya çıktık” (Mayer, 1998: 226) demiştir. Cinema Novo’nun başarısı, auteurlük ve seyirci memnuniyetinden çok, provokasyon ve militanlıkla ilgilenen alternatif, bağımsız anti-emperyalist bir sinema olmasındandır (Mayer, 1998: 226). Cinema Novo filmleri zaman içinde politik düzene bağımlı olarak değişmiştir. lk dönem filmleri, favelalara ve sertaolara, yoksulluğa yönelirken ikinci dönemde, yani 1965–1968 arasında şehirdeki entelektüel hayat ön plandadır. Rocha’nın Kederli Toprak (Terra em Transe, Brezilya, 1967) filminde hayali bir Latin Amerika ülkesindeki politik işleyiş eleştirilir. Antonio das Mortes 11 (Glauber Rocha, 1969) ve Macunaíma ( Joaquim Pedro de Andrade , Brezilya, 1969) 1964 darbesine birer yanıt sayılabilir (Xavier, 1997a: 129). Antonio das Mortes’de eşkıyalık miti ön plandadır. Eşkıyalık önce edebiyatın sonra sinemanın ilgi alanına girmiştir. Lampiao gibi efsanevi eşkıyaların hayatlarını anlatan birçok film çekilmiştir (Hobsbawm, 2004: 105). Eşkıya gibi eşkıyalığı romantik bir biçimde anlatan ve Brezilya sinemasına uluslararası alanda ilk önemli ödüllerinden birini kazandıran (Viejo, 2003: 64) filmlerin yanında, Cinema Novo filmlerinde de eşkıyalık miti yer alır. Bu filmlerin en önemlilerinden birisi Glauber Rocha’nın Siyah Tanrı, Beyaz Şeytan ve devamı 11 Filmin diğer orijinal adı O Dragão da Maldade contra o Santo Guerreiro’dur. Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|