Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
85 Gutierrez Alea gibi uluslararası alanda tanınan yönetmenler rahatlıkla ortak yapımcı bulabilmiş ve Çilek ve Çikolata (Fresa y Chocolate, Tomás Gutiérrez Alea / Juan Carlos Tabio, Küba, 1994) filmini spanya ve Meksika’yla ortak yapım olarak çekebilmiştir. Çilek ve Çikolata Oscar’a aday olan ilk Küba filmi özelliğini de taşımaktadır. 1980’lerde ortak yapımların artmasıyla ve küresel pazarda yer bulabilmek için daha popüler filmler yapılmaya başlanmıştır (Fraunhar, 2005: 170). Küba’nın Latin Amerika sinemasına bir diğer önemli etkisi ise, diğer ülkelerin sinemacılarıyla geliştirdiği ilişkiler olmuştur. Birçok Latin Amerikalı sinemacı Küba’da sinema eğitimi alırken, ülkelerinde sürgüne çıkmak zorunda kalan sinemacılara Küba ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca, ortak yapımlar sayesinde, diğer ülkelerin sinemacılarına destek de verilmiştir. Küba’da kurulan Santiago Film Okulu sadece Kübalı değil diğer Latin Amerikalı sinemacıların yetişmesini sağlamıştır. Günümüzdeki Latin Amerika sinemasının gelişmesinde Santiago Film Okulu’nun önemli bir payı bulunmaktadır. Santiago Film Okulu 1980’lerden itibaren ICAIC’in dışında film üretmeye de başlayarak bu kurumun sinema üretiminin tekelini kırmıştır. Küba sineması özellikle belgesel alanında çok ileri bir noktadadır. Küba’da belgesel toplumu şekillendiren bir rol oynama potansiyeline sahiptir (Armes, 1987: 91). Kurmaca filmlerde ise Tomas Gutierrez Alea ve Humberto Solas’ın ağırlığı görülmektedir. Tomas Gutierrez Alea ve Humberto Solas’ın yanında çok az film çekmiş olsa da Julio Garcia Espinosa yazdığı “Kusurlu Sinema” isimli makalesi ile 86 teorik alanda Küba sinemasına yön çizmiştir. Bu üç yönetmen Küba sinemasının ş ekillenmesinde en fazla paya sahip sinemacılardır. Teorik olarak, Küba sinemasında Espinosa’nın Kusurlu (Imperfect) Sinema makalesinin etkisi görülmektedir. Espinosa bu makalede, Hollywood sinemasını teknik açıdan kusursuz ve ticari olarak tanımlarken, Küba ve diğer azgelişmiş ülke sinemalarının teknik olarak bu standarda erişemeyeceğinden bahseder. Sinemanın, bu teknik tanımından sonra, kusurlu sinemanın nasıl olması gerektiğini, bunda sinemacının rolünün ne olduğunu tanımlamaya çalışır. Mükemmellik teknik bir mükemmelliktir, ama bu ülkelerde üretilen ve Espinosa’nın ‘kusurlu sinema’ dediği sinema, konusu, senaryosu, gerçekçiliği ile sanatsal olarak daha üst bir seviyeye ulaşabilir. Espinosa sanatçı-halk ilişkisine yoğunlaşmaktadır. Önemli olan küçük bir elit sanatçı topluluğu yaratmak değil, halk ile sinemacı arasındaki ayrılığı sorgulamaktır. Seyircisini mücadele edenlerden bulan ve temalarını da onların problemlerinden çıkaran bir sinema yapılmalıdır (Armes, 1987: 98). Kusurlu sinemanın merkezi karakterleri, değiştirebileceklerini hissettikleri bir dünyada yaşadıklarına inanan insanlardır; bütün problemler ve zorluklara rağmen, devrimci bir yola dönüştürebilecekleri bir dünyada yaşamaktadırlar (Armes, 1987: 98). Kusurlu sinema, Batı sinemasındaki sonuçların ve ürünlerin kutsanmasının yerine problemleri ortaya çıkaran metotları göstermelidir (Armes, 1987: 98). Teknik kalite önemli değildir, elit kültürüne karşı halkın kültürü gösterilmelidir. Popüler kültürün sıradan biçimleri sinema için önemli bir veri kaynağıdır (Stam, 2003: 31). Sanat toplum için yapılmalıdır, ama sanatçı uygun koşullarda partizan, sosyal içerikli bir biçim yaratabilir (Shaw, 2003: 18). 87 Küba’da “üçüncü sinema” ICAIC’in kurulması ile birlikte yerleşmiştir (Fraunhar, 2005: 164). 1960’ların sonlarında Kübalı yönetmenler yeni bir film biçimi oluşturmaya çalışırlar (Amiot, 2003: 115). 1960’larda sinemada da özerk bir ulusal sinema kurulmaya çalışılır. Bu ulusal sinemada, kusurlu sinemanın uzaklaştırma ve diyalektik kurguya dayanan tarzı, talyan yeni gerçekçiliği ve belgesel stili, klasik Hollywood’un pasif gösterim ve tüketim biçimlerini kırmak için kullanılmaya başlanmıştır (Fraunhar, 2005: 164). Küba sinemasının en önemli yönetmenleri arasında Tomas Gutierrez Alea, Humberto Solas ve Julio Garcia Espinosa sayılabilir. Bu yönetmenlerin aynı zamanda idari görevleri de olduğundan yönettikleri filmlerin sayısı fazla değildir. Ayrıca, Avrupalı ve Latin Amerikalı birçok yönetmen de, Küba’ya gelerek sinemanın şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Cezare Zavattini, Otello Martelli, Joris Ivens, Chris Marker, Agnes Varda Mikheil Kalatozishvili gibi yönetmenler Küba’da sinemanın gelişmesi için çalışmalarda bulunurken (Elena, Lopes, 2003: 5), Ben Küba (Soy Cuba/Ya Kuba, Mikheil Kalatozishvili, Sovyet Birliği-Küba, 1964) Sovyetler Birliği’nin Küba devrimine hediyesidir. Ben Küba’da devrim öncesinin ve sonrasının Küba’sı gösterilerek, aradaki farklar belgesel bir tarzda ele alınmaktadır. Bu film Küba sinemasının belgesel biçiminin oluşmasında önemli bir yere sahiptir. Avrupalı yönetmelerin bu ülkeye gelmesi ve Küba’nın önemli yönetmenlerinden olan Tomas Gutierrez Alea ve Julio Garcia Espinosa’nın sinema eğitimini talya’da almış olması gibi nedenlerden dolayı Küba sineması en çok talyan yeni gerçekçiliğinden etkilenmiştir. Küba yeni gerçekçiliğe çok şey borçludur ama yeni Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|