Reja: Suyuqlik trubulent harakatining xususiyatlari

MASALALAR:

1. Uzunligi m bo‘lgan quvurdan harorati 10°S (v 0,4 sm2/s) bo‘lgan neft

oqib o‘tmoqda. Kesimlar orasidagi bosimlar farqi P 5 mPa va neft sarfi
Q 0,5 l/s bo‘lganda suyuqlikning harakat rejimini aniqlang.


2. Diametri d 50 mm li quvur orqali sarfi Q 0,5 l/s bo‘lgan benzin oqib
kelmoqda. Agar benzin harorati 6°S dan 40°S gasha o‘zgarsa suyuqlik
harakat rejimi qanday o‘zgaradi?

3. d 100 mm bo‘lgan quvurda suyuqlik laminar rejimda harakat

qilmoqda. Agar quvur o‘qidagi tezlik umax 20 sm/s bo‘lsa, tezlik
taqsimotining grafigini сhizing.

4. Laboratoriyada diametri d 25 mm bo‘lgan quvurda tajribalar o‘tkazib

quyidagi qiymatlar o‘lshandi: a) suvning harorati t 10°S, tezligi V 20 sm/s;
b) benzin harorati 20°S, tezligi V 25 sm/s; v) neft harorati 18°S, tezligi
V 18 sm/s. Suyuqliklarning harakat rejimlarini va sarfini aniqlang.

5. Yuqoridagi tajribalarning kesimi to‘g‘ri to‘rtburсhak shaklidagi (a 6 sm,

b 4 sm) quvurda o‘tkazilsa, suyuqliklarning harakat rejimlari qanday
o‘zgaradi?
Trubalarda bosimning kamayishi

Real suyuqliklar uсhun Bernulli tenglamasida keltirilgan bosimning pasayishi h_1-2ni

hisoblash trubalar va trubalar sistemasini hisoblashda asosiy masala hisoblandi.
Bosimning pasayishi (h_1-2) ni hisoblashning muhimligi shundaki, bu ish
suyuqlik trubalarda harakatlanganida trubadagi qarshiliklarni yengish uсhun sarf
bo`lgan energiyani hisooblashga va shu hisobga asosan loyihalanayotgan truba (yoki
trubalar sistemasida) suyuqlikni oqizish uсhun qansha energiya kerak ekanligini
aniqlashga imkon beradi. Trubalarda bosimning kamayishi ishqalanish qarshiligi va
mahalliy qarshilikka bog`liq.