Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
olmayacaqdır,bu beyin də onunla olmayacaqdır.Ancaq əqillə toplanan arzular ruha ilişib qalır və məhz bu arzular onun gələcək həyatını müəyyənləşdirəcəkdir.Gələcək həyatında o yerinə yetməyən arzularının baş tutmasına cəhd edecəkdir. Beləcə sənin ölümdən qabaqkı
hərəkətlərin sənin
gələcək həyatını müəyyənləşdirir.Adamların əksəriyyəti həyatdan bərk- bərk yapışırlar, onlar ölmək istəmirlər-onlan başa düşmək olar.Yalnız ölüm qabağı onların gözləri açıhndərk edirlər ki, heç yaşamamışlar.Həyat onların yanından keçmişdir,sanki yuxuda olmuşlar,sonra isə ölüm gəlmişdir.Hər şey qurtarmışdır, yaşamağa vaxt yoxdur-ölüm qapını döyür.Sənin yaşamaq üçün vaxtın olanda minlərlə səfehliklər etmisən,həyatı yaşamaqdansa vaxtı boş yerə keçirmisən.Baxın adamlar necə ölürlər onların əzabları -ölüm deyildir, ölüm ağrı gətirmir, o tam ağrısızdır.Ölüm xoş hissdir o dərin yuxuya bənzəyir.Məgər dərin yuxu adama ağrı verər? Lakin adamlar dərin yuxu və ləzzət haqqında düşünmürlənonlar qorxurlar ki,məlum olan əldən sürüşüb düşür.Qorxunun bir mənası var:məlum olanın itirilməsi və naməlumluqla yüklənmək.Cəsarət-qorxunun əksi- dir. Ölüm qorxusu həqiqətən də böyük qorxudur o insanın cəsarətinə vurulan ağır zərbədir.Bir məsləhət vennək istərdinv.artıq sən öz keçmiş ölümünə qayıda bilməzsən,sadəcə olaraq məlum olandan naməlumluğa hoppanmağa,yeni nə isə dərk etməyə yeni təcrübə əldə etməyə həmişə hazır ol.Naməlumluğa hoppanmaq özü yenilikdir,dərk olunmayanın təzəliyi özü adama xoş gəlir.Bax onda adama cəsarət gəlir.Naməlumluq həmişə məlum olandan yaxşıdır-hətta hiss etsən ki,uduzmusan-bu yenə də yaxşıdır,məsələ uduzmaqda deyi İdir. Köhnə qızıl da olsa onu unut,yenini seç onun qızıl olub-olmaması vacib deyildir.Sadə bir göstərişi dərk et,unutma ki,əgər köhnə və təzə arasında seçim etmək varsa naməlum, riskli,təhlükəli olanı seç-heç vaxt uduzmassan.Yalnız bu vaxt ölüm qəribə anlama gətirir,adamın gözlərini sanki açır. İnsan cəsarətli olur-heç vaxt naməlumdan qaçma.Əgər əzab da 74
çəksən bu sənin xeyrinə olacaqdır,sən əvəzini alacaqsan.Çətin vəziyyətdən sən yelkinləşmiş daha ağıllı çıxacaqsan. Bir çox dinlərdə ölüm haqqında demık olar ki,danışılmır- bu məsələ ilə bağlı chtiyatlılıq,qorxaqlıq özün göstərir.Lakin ölüm haqqında açıq və qorxmadan danışmaq olduqca vacibdir.Bəzi yalançı dinlər həyatın, ölümün nə olduğunu bilmirlər,ona görə də həm həyatdan, həm də ölümdən qorxurlar.Ancaq təkcə ölümdən qorxmaq mümkün deyildir,çünki ölüm həyatdan aynImazdır.O həyatın bir hissəsidir.Ölüm həyatın dayanması demək deyildir, o sadəcə olaraq epizoddur-həyat davam edir.Ölüm dəfələrlə,milyon dəfələrlə gəlir-bu sadəcə olaraq baş veren hadisədir.Bir çox dinlər həyatı inkar edirlər,insanm günah içində doğulduğunu deyirlər,onlarm fikrincə həyat bir səhvdir.Adəm və Həvva yaşamaq istədiklərinə,bilmək istədiklərinə,başa düşmək istədiklərinə,maraq göstərdiklərinə görə günaha batmışlar. Adəm və Həvvanın törəmələri olan insanlar günah içində bu dünyaya gəlirlər.Qəribədir ki,insanlar ölümdən danışmağa qorxurlar-yemək masası arxasında ölümdən danışmaq qəbul olunmur.Dəfn mərasiminə toplaşanlar da ölümdən danışma- mağa çalışırlar.Susan öz həyatını mənalı yaşasa həyat özü ölümdən nə üçün qorxmamağı açıqlayacaqdır.Həyat sevincini dərk edən, onun atəşini hiss edən adam ölümün olmadiğini başa düşəcəkdir.Həyatı tam dərk edə bilsək o əbədi olacaqdır.Bu əbədiliyin duyulması bilavasitə həyatın özündən yaranır.Olüm yeni həyata buraxılış vərəqəsidir.Ölüm yoxdur,heç nə ölmür,sadəcə olaraq forma dəyişikliyi baş verir- həyat bir formadan başqa formaya keçir.;bizim üçün insan ölür,biz bu hadisəyə kədərlənirik.Əslində isə insan yeni həyat qazanır. insanlar elə hesab edirlər ki,onlarm yalnız bir həyatları var-bu inam bütün dünyada insanlarda bir tələskənlik yaratmışdır.Hər şey çox sürətlə edilir adamlar gördükləri işdən ləzzət almırlar,özünü tam bir işə həsr edə bilmirlər:bir işi tam 75
qurtarmamış artıq başqa işdən yapışırlar.İnsanlar səhv anlayışlarla yaşayırlar,bu da adamların əqllərində böyük bir narahatlıq yaratmışdınonlar həmişə gərgin halda olurlar,həmişə tələsirlər,daim həyacanlıdırlar,narahatdırlar ki,ölüm istənilən məqamda onları haqlaya bilər.Hamı bu həyatda mümkün olan hər şeyi əldə etməyə çalışırlar.Ancaq bu əks effekt verir:adamlar heç nəyi keyfiyyətli gözəl edə bilmirlər,heç nəyi təkmilləşdirə bilmirlər.Onlarm həyatı ölüm qorxusunun altına düşdüyündən onlar həyatdan ləzzət ala bilmirlər.Ləzzət, zövq verən hər şeyi vaxt itkisi hesab edirlər.Adamlar bir saat sakit otura bilmirlər,onların əqli narahat olmağa başlayırf’Nə üçün sən vaxtı boş yerə keçirirsən? Bu vaxt ərzində sən çox iş görə bilərsən” Həyatın bir olması haqqında postulata görə insanlar xüsusən Qərbdə yaşanlar meditasiyanın vacibliyini dərk etmirlər. Meditasiya üçün rahat əql lazımdır-hər anın necə olmasından asılı olmayaraq ondan zövq almaq lazımdır. Həyatın əbədi olması ideyası Şərqdə yarandığından meditasiya da burada yaranmışdır,məhz burada rahatlanmaq var.Qorxunun kənara atın,şənlənin,oxuyun,oynayın.Günəşin doğmasından və
batmasından zövq alm.Bütün həyatından zövq al, həm də təkcə həyatdan yox, bacarırsınızsa ölümdən də ləzzət alın.Bu həyatın ən ucqar zirvəsidir.Qərbdə olan fikrə görə ölüm həyatın sonu deməkdir.Şərqdə isə ölüm əbədi həyatın yalnız epizodudur- insanların çoxlu-çoxlu ölümləri var.Hər bir ölüm sənin həyatının kulminasiyasıdır,bu yeni həyatın başlanğıcıdır.Sən ölmürsən,sən sadəcə olaraq evini dəyişirsən.Biz heç hara tələsməməliyik,ona görə də həyatın sürətli axarı haqqında ideya böyük təhlükədir.Şərqdə adamlar kasıb qalsalar da ümidsizlik,əzab o qədər hiiss olunmur.Qərb zəngindir,ancaq bu zənginlik onların mənəvi yetkinliyinə,böyüməsinə kömək etməmişdir,əksinə orada böyük bir gərginlik yaşanır.Qərb rahatlanmalıdır,onun rahat həyat yaşaması üçün bütün şərait vardır.Qərbin əsas problemi ondadır ki,onlar şüurlarının dərinliklərində də dərk edirlər ki,həyat qısadır,insanlar növbədə 76
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|