Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
OLÜM MÖHTƏŞƏM BİR YALANDIR
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- OLÜM MÖHTƏŞƏM BİR YALANDIR
OLÜM MÖHTƏŞƏM BİR YALANDIR Müxtolif tarixi dövrlərdə ayrı-ayrı dövlət xadimlərinin başladığı müharibələr milyonlarla gəncin yetkinlik yaşında həyatına son qoymuşdur.Onların da bizim kimi yaşamağa, həyatdan zövq almağa tam hüquqları olmuşdur.Bütün bunlar mövcud sosial-ictimai institutların, hökumətlərin görünməz vəhşilikləri nəticəsində
olmuşdur,onlar əllərində olan hakimiyyətdən istifadə edərək sülh tərəfdarlarının çıxışlarına belə məhəl qoymadan az qala Allahın özünə qarşı çıxaraq heç nədən çəkinmədən bu vəhşiliklərə rəvac vennişlər,milyonlarla insanların ölümünə,onların doğmalarının matəm saxlamasına səbəb olan əməllərə imza atmışlar.Şübhəsiz ki,tarixdə olan vəhşilikləri, son vaxtlarda Qarabağ hadisələri ilə bağlı tökülən qanları xatırlayanda qarşımda lap qədim dövrlərdən səslənən dəhşətli bir problem-insanın taleyi problemi dayanır. Doğurdanını bu problemlərin həlli yoxdur, doğurdanını bu problemlərin açarını tapmaq mümkün olmayacaqdır?Bu sirrin üzərindəki sirli pərdəni götürmək mümkün deyildir.Bəlkə heç olmasa bu pərdəni bir az aralayaqVTəəssüf ki,bu faydasız, mənasız bir ümüddir!Yaranan bütün dinlər ürəyimizin bu yanğısını söndürə bihnədi,bu sirri dərk etmək istəyimizi izah etmədi,nə üçün qarşımızda olan soyumuş,hərəkətsiz uzanan sevimli insanı görərkən göz yaşlarımızı saxlaya bilməməyi mizin səbəbini demədi-bir sözlə verdiyi vədləri elə də yerinə yetirmədi.Bu gün də ağıllı izaha ehtiyacımız var.Hətta ən mənalı teoloji traktatlarda belə ümüdverici heç nə tapmaq olmur-yalnız mücərrəd fikirlərlə başımızı qatırlar.Bizə isə təmtətaqlı,rəngli cümlələr yox,fakt,həm də inamlı fakt lazımdı.Olüm insanları narahat edən ən mühüm məsələ- dir,həmişə adamlar onun sinini öyrənməyə çalışmışlar, bu problemlə bütün dövrlərdə bütün xalqlar qarşılaşmışlar. Ölüm olduqca qüdrətli,tilsimli sözdür.O anadan olandan bizi müşaiyət edir.O bizim Yerdə mövcud olmağımız qanununun 65
bir hissəsidir.Həm doğum,həm də ölüm ümumi təkamülün inkişafının iki qanunauyğun keçid dövrüdür,bununla belə doğum kimi təbii hadisə olan ölüm bizim üçün fövqəltəbii ,qəbul edilməz və nifrət doğuran hadisədir.Ölümdən sonra həyatın davam etməsi ümüdi istənilən adamın anadangəlmə hissidir.Bütün dövrlərdə,bütün xalqlarda bu fikir olmuşdur. Din xadimləri söhbətlərində “cəhənnəm odu” haqqında ağızdolusu danışırlar,günahı olanın bu odda yanmasını təsvir etməyə çalışırlar.İnkar etmək olmaz ki,hər bir adamı aldığı son nəfəsdən sonra nələr olacağı maraqlandırır.İstənilən adam qarşıdan gələn ölüm haqqında fıkirləşir.Əgər insan həyatı bu qədər qısa,mənasızdırsa, o heç hara aparmırsa,onda nə üçün bu qədər vəhşiliklər törədilir,adamlar bir-birinə pislik
etməkdən çəkinmirlər?Həqiqətin gözünün içinə cəsarətlə baxmaq lazım- dır.Ölüm-həyatm ən yüksək həddidir,onun ali hadisəsidir. Onu öyrənməmək olmaz axı hər birimizin qarşısında dərin bir uçurum var və hər birimizin nə vaxtsa ora düşəcəyim labüddür.Bu problemin həllolunmaz olduğunu təsdiq etmək, onsuz da heç nəyi aydınlaşdıra bilməyəcəyimizi düşünmək, onsuz da həqiqəti üzə çıxamıaq olmayacaq demək-bütün bunlar bizim tənbəlliyimizdən irəli gələn bəhanələrdir, biganəliyimiz və heç bir əsası olmayan qorxumuzdur.Əgər insan əvəzedilməz itki ilə üzləşirsə onda mütləq bu vacib olan sualın cavabını axtaramaq istəyir.Ölüm doğma adamı bizdən ayırır və biz həm də öz taleyimiz haqqında düşünürük.Yəni bu ölmüş adamla daha görüşməyəcəyik,bu əbədi ayrılıqdır? Görəsən Allah
ölüm adlı
qorxulu bir
hadisəni nə
üçün yaratmışdır?Bəşəriyyətin həyatına ədalətsizlik ,qəzəb, qəddarlıq hakim kəsilmişdir və heç kim təbiətin ürəyimizə bəxş etdiyi hissləri nəzərə
almır.Bəlkə təbiət
özü günahkardır?Bizim öz iradəmiz,qarşımıza qoyduğumuz məqsədimiz varmı?Bəlkə bizim beynimizdə əqil, xeyirxahlıq, ədalət, mərhəmət haqqında təsəvvürlər bütün kainatdan olduqca çoxdur? Bu sirr hələ ço,\ suallar yaradacaqdır.Biz hamımız öləcəyik,buna heç kimin 66
şübhəsi yoxdur.Öz ölümümüzdən ,çox sevdiyimiz adamların ölümündən qorxmağa dəyərmi?Ölümün yaratdığı dəhşət- mənası olmayan söz birləşməsidir.İki ehtimal var:biz ya ölürük, ya da qəbirdə də həyat davam edir.Əgər biz təmiz ölürüksə,heç bir qalığımız qalmırsa bunun haqqında heç nə bilməyəcəyik.Yox əgər bizim yaşamağımız davam edəcəksə onda bu mövzunu öyrənməyə dəyər. Günlərin bir günü bizim bədənimiz öz həyatını başa vuracaqdır,buna heç bir şübhə yoxdur.Bu bədən parçalanır,əriyib yox olur.Bədənin nə vaxtsa dirilməsi ilə bağlı söhbətləri çox adam artıq ciddi qəbul etmir.Gürcüstanm Qarayazı bölgəsinin Ağtəhlə kəndində ölünü katakomba qəbirlərində dəfn cdirlər.Az qala balaca otağı xatırladan bu qəbrə sonradan daha kimisə dəfn edə bilərlər.Bir dəfə belə dəfn vaxtı mən qəbirdə əvvəlcə ölən adamın bir neçə sümüyündən başqa heç nə qalmadığını gözlərimlə görmüşəm. 1990-cı il Bakıda törədilən qırğından sonra şəhidləri keçmiş Çəmbərəkənd qəbirstanlığında dəfn etmək qərara alındı-qəbir qazılmasında iştirak etdiyimdən köhnə qəbirlərdə yalnız sümüklərin qaldığını şəxsən görmüşəm.Əgər bizim fikrimiz, bizim psixi mahiyyətimiz bizim maddi substansiyamızın dağılmasını hiss cdirsə,yaşayırsa onda biz yenidən həyat sevincini əldə edəcəyik və bu cür olduqca şüurlu həyat hansısa başqa formada davam
edəcəkdir,o əvvəlkindən üstün olacaqdır-bu tərəqqi kimlərinsə uydurması olmayıb təbiətin qanunudur:o tarixin inkişafının bütün mərhələlərində təzahür etmişdir. M.Avreli yazırdı ki, ölüm təbiətin əməlidir və ondan qorxanı uşaq hesab etmək olar.Ölümə fəlsəfi yanaşmaq ondan ibarətdir ki,ölümü sakitcə gözləmək,heç bir həyəcan kcçiiTnəmək lazımdınölüm bədənimizdə olan
atomların dağılmasıdır: Bu təbiətə uyğun gəlir.”Mən öləcəm?Sonra nə olacaq?”deyə düşünən hər bir adam həyəcan keçirir.Deyirlər bu vaxt biz öz sadəlöhv şöhrətpərəstliyimizi təzahür etdiririk. Burada bir məntiq var.Biz özümüzü çox yüksək qiymətlən- 67
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|