S. F. Abdirasilov

Inson boshini jonli tasvirlash
ketma-ketiigi - kalla suyagi
- ekorshe - jonli natura.
Odamlarni yoshiga ko‘ra ularning bo‘yi, shuningdek, kallasining 
íanaga bo‘lgan nisbati turlicha b o iad i. Katta yoshdagi odamlarda 
ularning umumiy bo'yiga nisbatan boshining balandligi 7-8 marta kichik 
bo isa, yosh bolalarda esa bosh gavdaning bo‘yiga nisbatan 4-5 marta 
kichik bo iadi. Lekin bu qoida hamma odamiarga ham mos 
kelavermaydi, chunki ba’zi odamlar novcha bo isa, boshqalart 
pakanaroq b o iad i. Shuning uchun ro'parada turgan odamning rasm! 
chizilayo'tganda uni sinchiklab kuzatish, qanday ko‘rinsa, uni shunday 
mutanosiblikda tasvirlash va boiakiarining oicham larini chamalab 
qayta-qayta solishtirib aniqlash lozim.
Odam tasvirini xomaki tasvirlaganda gavdani mutanosiblikda 
to‘g‘ri topish va uning harakatini ko‘rsatishga asosiy e’tiborini qaratish 
lozim. Mayda qismlari, ya’ni ko‘z, burun, o g iz va quloq kabilami aniq 
ishlamasdan, balki ularning o‘rnini umumiy tarzda belgilab qo‘yish 
kifoyadir.
V. 
J
208
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

0 ‘smir bola portretini tasvirlash bosqichlari.
M a’lum malaka va ko'nikma hosil qilgandan so‘ng, ko‘chada, 
bozorda turgan odamlarga qarab xomaki tasvirlar bajarish kerak. 
Bundan asosiy maqsad har xil harakatlarni tasvirlashga o ‘rganishdir.
10. Kompozitsiya.
Mazmuni:
Kompozitsiya va uning tasviriy san’atdagi ahamiyati.
Kompozitsiya haqida umumiy ma’lumot. Kompozitsiya- 
ning asosiy qonunlari. Mazmun va shaklning birligi. 
Kontrastlar qonuni. Suratning mazmunü-kompozitsion 
markazi. Y orugiik badiiy asardagi asosiy narsani bo'rtirib 
ko‘rsatish 
vositasi. 
Muvozanat. 
Simmetriya 
va 
asimmetriya. Ritm asarni ifodaliligini oshirish vositasi, 
forniat, oicham , ufq chizigi, ko'rish nuqtasi, tus. 
Rassomlar ijodida mavzuli kompozitsiyalar tuzish va uni 
tasvirlashdagi metodik ketma-ketlik. Turli mavzularda 
kompozitsiya tuzish va tasvirlash.
Dekorativ kompozitsiyaning o‘ziga xos xususiyatlari.
Haykaltaroshlik kompozitsiyasining o‘ziga xos 
xususiyatlari.
Badiiy asarlarga kompozitsiyalar tuzish. 0 ‘zbek xalq 
ertaklariga illyustratsiyalar ishlash.
209
www.ziyouz.com kutubxonasi

---