S. N. Alimetov, Ş. S.İBrahimova
Yüklə 3,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
periferik damar müqavim ətindən asılıdır. Ağciyər arteriyası sistemində periferik damar müqavim əti, aorta-arteriya sisteminin onda birini təşkil edir. Ona gör ə də, ikinci tonun pulmonal komponenti aortal komponentind ən bir qədər sonra qeyd edilir. Oyanma dalğası ürəyin sol m ədəciyinə sağ mədəciyə nisbətən bir qədər tez çatır. Odur ki, sol m ədəcik sağ mədəciyə nisbətən tez oyanır və yığılır. Ancaq bu deyilənlər ikinci tonun komponentl əri arasındakı zaman münasibətlərinə, demək olar ki, t əsir göstərmir. Ürəkdən bir arterial kötüyün çıxdığı və onun çox taylı bir qapağa malik olduğu anomaliya təsadüflərində ikinci tonun parçalanması qeyd edilir. İkinci tonun komponentləri arasında olan interval nəfəsalma zamanı uzanır və nəfəsvermə aktında isə qısalır. Buna səbəb pulmonal komponentin n əfəsalmada ləngiməsi, aortal komponentin isə, bir qədər ert ələşməsidir. Nəfəsalma zamanı ürəyin sağ qulaqcığı və həm də sağ m ədəciyi boş venalarla gələn qanın artması nəticəsində normadan artıq olmaqla dolur. Sağ mədəcik həcminin artması, onun sistolasının uzanmasına, ağciyər arteriyası qapağının gec bağlanmasına səbəb olur. Odur ki, bel ə halda ikinci tonun ikinci komponentinin gecikməsi qeyd edilir. Aortal komponentin n əfəsalma zamanı ertələnməsinə səbəb isə döş q əfəsidaxili təzyiqin azalması, sol mədəcik həcminin azalmasıdır. Bu iki komponent arasında olan intervalın maksimal artması nəfəsalmanın yüks əkliyində, azalması isə nəfəsvermənin axırında qeyd edilir. Sözüged ən dəyişikliklər Fallo tetradası, ağciyər arteriyasının atreziyası v ə magistral damarların transpozisiyasında olmaya bilər. Yeniyetmə və g ənc şəxslərdə tənəffüslə əlaqədar olaraq, ikinci tonun parçalanmasının qeyd edilm əməsi, pulmonal komponentin itməsinə səbəb olan x əstəliklərin axtarılmasına təkan verir. İkinci tonun alçaq və orta tezlikli tərkib hissələri onun ucalıq d ərəcəsini təmin edir. Aorta və ağciyər arteriyasına daxil olan qanın miqdarı artdıqda, ikinci tonun komponentlərinin qüvvəsi, ucalığı yüks əlir, yəni onlar ucadan eşidilir. Buna səbəb artıq daxil olmuş qanın t əsirindən aorta və ağciyər arteriyası divarlarının genişlənməsi və g ərilməsidir. Belə halda geriyə qayıtmaq istəyən qanın miqdarı və təzyiqi artır və qapaqların bağlanarkən çırpılması güclənir. Daha diqqətlə apar dığımız tədqiqatlar göstərmişdir ki, ikinci tonun aortal komponenti ikinci qabırğaarası sahədə, döş sümüyünün sağ kənarında bütün hallarda v ə ikinci qabırğaarası sahədə döş sümüyünün sol kənarında, 20 yaşa q ədər 70%, 20 yaşdan sonra 100% hallarda yaxşı eşidilir. Pulmonal komponent is ə III və IV qabırğaarası sahələrdə, döş sümüyünün sol k ənarında yaxşı eşidilir. Aortal qapaq 2-ci və 3-cü qabırğaarası sahələrə, döş sümüyünün sol tərəfində daha yaxındır. Odur ki, aortal qapağın sağ 2-ci qa bırğaarası sahəyə proyeksiyası haqqında fikirlər korreksiya 46 olunmalıdır. Başqa sözlə, ikinci tonun aortal komponenti sağ ikinci qabırğaarası sahədən, sol qabırğaarası sahədə daha yaxşı eşidilir, ağciyər komponentin ə isə 3-cü və 4-cü qabırğaarası sahələrdə, döş sümüyünün sol k ənarında qulaq asılması məsləhətdir. İkinci tonun parçalanması piylənmə, dekstrakardiya, ümumi arterial kötük, magistral damarların transpozisiyası, Fallo tetradası, ağciyər arteriyasının qapaq stenozu, ağciyər arteriyasının stenozu, m ədəciklərarası çəpərin subaortal defekti hallarında rast gəlinir. Piyl ənmədə ikinci tonun parçalanması sol birinci qabırğaarası sah ədə, yerdə qalan hallarda döş sümüyünün sağ kənarı üzrə daha yaxşı eşidilir. Sistolik arterial qan t əzyiqinin yüksəlməsilə müşayiət olunan x əstəliklərdə, ürəyin ikinci tonun aortal komponenti yüksəlir, ucadan eşidilir. Qan dövranının hiperkinetik formasında, məsələn tireotoksikozda, onun s əsi ucalır. Aortanın döş qəfəsi divarına yaxın olması, onun üzərində ikinci tonun daha ucadan eşidilməsinə səbəb olur. İkinci tonun ağciyər arteriyası komponenti aşağıdakı hallarda daha ucadan eşidilir: - döş qəfəsinin nazik olması; - ağciyər hipertenziyası; - qulaqcıqlararası çəpərin defekti, ağciyər arteriyasında qan t əzyiqinin 45-50 mm c.s-dan çox artması; onu qeyd edək ki, sözüged ən patologiya ağciyər arteriyasının atreziyası ilə müştərək olan hallarda, ikinci tonun pulmonal komponenti z əifləyir və aortal komponentdən, demək olar ki, 55-60 ms sonra eşidilir; - mitral stenoz zamanı ağciyər arteriyasında qan təzyiqinin yüks əlməsi; - bilm ək lazımdır ki, ağciyər arteriyası qapağı aortal qapağa nisb ətən döş qəfəsi divarına daha yaxındır və onun səthi daha çoxdur, g ərilmə qabiliyyəti daha yüksəkdir. Sistolik qan t əzyiqinin azalması ilə müşayiət olunan xəstəliklərdə (ağciyər arteriyasının stenozu, atreziyası, qulaqcıqlararası və ya m ədəciklərarası çəpərlərin defekti və s), döş qəfəsi divarının qalınlaşması, aorta və ağciyər arteriyasının proksimal hissələrin elastik g əriləmə dərəcəsinin azalması, miokardın yığılma gücünün azalması, aortanın və pulmonal arteriyanın dilatasiyası, aortal və pulmonal qapaqların kalsifikasiyası, sklerozu, qapaqların rigidlik dərəcəsinin artması və digər bunlara oxşar hallarda ikinci tonun hər iki komponentinin eşidilmə dərəcəsi azalır; onu da qeyd edək ki, ürəyin işemik xəstəliyi zamanı aortanın gərilmə dərəcəsi, yəni elastikliyi xeyli 47 Yüklə 3,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|