Mitral
stenoz m
ənşəli diastolik küy, mitral qapağın açılma
çıqqıltısından sonra başlanır, sürətlə artır, yəni güclənir və dərhal
azalmağa doğru gedir. Başqa sözlə sözügedən küy birinci tona doğru
getdikc
ə daha yaxşı eşidilir və sistola önü bir qədər güclənir. Odur ki,
küy pre
sistolik adlanır və o, uğuldayıcı və ya guruldayıcı xarakter
daşıyır. Mitral stenozu küyü ağır pulmonal hipertenziya, digər qapaq
qüsurları, revmokardit, kardiomiopatiya, səyrici aritmiya zamanı zəif
eşidilir. Lutembaşer sindromunda mitral stenozu küyü zəif eşidilir.
Sonuncu halda qanın böyük hissəsi qulaqcıqlararası çəpərin defektindən,
sol qulaqcığın sistolası zamanı sağ qulaqcığa transfer olunur. Sol
qulaqcığın tromboza, miksomaya, çapıqlaşmalara, bitişmələrə, xordaların
qısalmasına, qapağın qalınlaşmasına uğraması, mitral stenozu küyünün
z
əifləməsini törədir. Onu
da qeyd edək ki, mitral stenozun
etiolo
giyasında əsasən revmatizm, fibrozlaşma, kalsifikasiya, vətər
xordalarının qısalması, qalınlaşması, sol qulaqcığın miksoması,
anadang
əlmə anomaliya, ziyilli endokardit, Libman-Saaks valvuliti,
qırmızı qurd eşənəyi, konstriktiv perikardit zamanı fibroz həlqənin
daralması əhəmiyyətli rol oynayır.
Mitral sten
ozu küyünü aşağıdakı küylər imitasiya edə bilər:
-
ağır mitral requrgitasiya və ya qulaqcıqlararası çəpərin
defekti zamanı sol qulaqcıqdan sol mədəciyə, sol mədəciyin
diastolası zamanı çoxlu miqdarda qanın daxil olmasında baş
ver
ən
diastolik küy;
- sol m
ədəcikdən çıxış yolunun obstruksiyası ilə olan
hipertrofik kardiomiopatiya;
-
süni qapağın qoyulması (Sent-Cud-Medikl və ya Berkl-Şayl
qapaqları);
- Ostin Flint küyü;
- fibroelastoz il
ə müşayiət olunan aortal koarktasiya zamanı
mitral qapağın zədələnməsi.
Yeri g
əlmişkən qeyd edək ki, Ostin Flint
küyü aortal requrgitasiya
zamanı geri qayıdan qanın mitral qapağın açılmasına etdiyi maneçilikdən
ir
əli gəlir. Belə küy sağ tərəfdə ağciyər arteriyası requrgitasiyası zamanı
da baş verə bilər. Sözügedən küylər üçün inspirator və presistolik
gücl
ənmə səciyyəvidir.
Trikuspidal stenozu küyü v
ə ya trikuspidal diastolik küylər döş
sümüyünün aşağı hissəsinin sol və sağ kameralarında, epiqastral
nahiy
ədə daha yaxşı eşidilir. Trikuspidal diastolik küylər
dərin nəfəsalma
v
ə ya fiziki yüklənmədən sonra güclənir; xəstənin sağ böyrü üzrə
uzanmasında ucadan eşidilir; mitral stenozu küyü dərin nəfəsalmada
z
əifləyir, trikuspidal stenozu küyü isə dərin nəfəsalmada güclənir;
revmatizm m
ənşəli trikuspidal stenoz adətən mitral
stenozla birgə rast
63
g
əlinir; onu da qeyd edək ki, Ebşteyn anomaliyası, qulaqcıqlararası
ç
əpərin defekti, sağ qulaqcıq miksoması zamanı da diastolik küy
gücl
ənir. Konstriktiv perikardit zamanı trikuspidal qapağın fibroz
h
əlqəsinin sıxılması nəticəsində trikuspidal stenoz küyü meydana çıxa
bil
ər.
Aypara qapaqlar m
ənşəli diastolik küylər aortal və ağciyər
arteriyası requrgitasiyası nəticəsində baş verir. Aortal requrgitasiya
uşaqlarda ən çox mədəciklərarası çəpərin defekti və aortal qapağın
pr
olapsı zamanı rast gəlinir. Yaşlı adamlarda aortal requrgitasiyanın
inkişafında revmatik və ya infeksiya mənşəli endokarditlər, qapaq
protezl
əri, qapağın miksomatoz degenerasiyası, kalsinasiya, qapağın
ikitaylı anomaliyası, fenestrasiyası etiologiyanı təşkil edir.
Ankilozlaşdırıcı spondilit, Reyter sindromu,
revmatoid artrit, psoriaz,
qırmızı qurd eşənəyi, xoralı kolit, sifilis, sifilitik mezoaortit, natamam
osteogenez, Marfan sindromu, qalxan aortanın laylanması, qapaqüstü
aortal stenoz v
ə ya qapaq tayının aorta divarına yapışması, uremiya,
Takayasu x
əstəliyi, Valsalv sinusunun cırılması, giqant hüceyrəli arteriit,
aortal qapağın fibroz həlqəsinin gərilməsi də etioloji rol oynaya bilər.
Aortal requrgitasiya küyü ikinci
tonla, daha doğrusu ikinci tonun
aortal komponenti il
ə başlanır və getdikcə azalan xarakter daşıyır. Bəzi
hallarda
aortal requrgit
asiya küyü melodik eşidilir. Buna səbəb qapağın
perforasiyası, cırılması və ya çox zaman sifilitik çönməsidir. Miksomatoz
transformasiya v
ə ya infeksiya mənşəli endokardit zamanı baş verə bilər.
Sözüged
ən hallarda və həm də qapaq taylarının çapıqlaşması zamanı,
requrgit
asiya olunan qan axınının təsirindən, aortanın divarlarında
vibrasiya baş verir. Aortal requrgitasiya küyü sağ 2-ci və 3-cü
qabirğaarası sahədə daha yaxşı eşidilir. Onu da qeyd edək ki, infeksiya
m
ənşəli endokardit (septik, bakterial endokardit) və ya Valsalv sinusunun
anevrizmasının cırılması qəfləti aortal requrgitasiya törədir. Qrehem Still
v
ə ya ağciyər arteriyası requrgitasiyası küyü, mitral stenoz küyü, ön enən
koronar arteriyanın obstruksiyası küyü, mitral qapağın arxa tayının
mobilliyi küyü, koronar arteriyaların ağciyər arteriyası və ya
m
ədəciklərlə olan fistula küyləri, aortadaxili ballonlanma küyü, aortal
requrgitasiya küyünü imitasiya ed
ə bilər.
Pulmonal requrgitasiya küyü
ağciyər arteriyasında qanın təzyiqi
yüks
əlmiş olduqda (adətən 80 mm c.s-dan çox), ağciyər arteriyası
kötüyünün v
ə dəliyinin dilatasiyasında baş verir. Ağciyər hipertenziyası
birincili v
ə ya ikincili olmasına baxmayaraq, pulmonal requrgitasiya
zamanı Qrexem Still küyü meydana çıxır. Bu küy 2-ci qabırğaarası
sah
ədə, döş sümüyünün sol kənarında daha yaxşı eşidilir. Maraqlıdır ki,
Fallo tetradasında ağciyər arteriyasının qapağı olmur və pulmonal
arteriya d
əliyi anadangəlmə daralmış olur. Qulaqcıqlararası çəpərin
64