Qondagormon40%albumin vaqolgan
qismi m axsusjinsiy gormon
bog‘ laydigan p-globulin oqsili bilan birikkan holda sirkulyatsiya
qiladi, atigi 2 % igina erkin holatda qonda aylanib yurib,
biologik
faollikni namoyon qiladi.
D igidrotestosteron. UrugLkanalchalari, prostata bezi, teri va tashqi
jin siy a ’zolarda testosteron o ‘zidan ko‘ra faolroq b o ig a n androgen
- digidrotestosteronning o ‘tmishdoshi sifatida xizm at qiladi. 4 %
testosteron digidrotestosteronga aylanadi va bu NADFHga bog‘ liq
5a-reduktaza sitoplazmatik fermenti ta’sirida A halqasidagi qo‘sh
bog‘ i va 3-ketog‘ruhining qaytarilishi natijasida am alga oshadi.
Urug‘donlar 1 sutkada 50 - 100 mkg digidrotestosteron sintezlaydi.
Periferik to‘qim alarda hosil bo iad igan digidrotestosteronni ham
hisobga olganda sutkasiga ja m i 400
mkg ni tashkil etadi, bu miqdor
testosteron bilan solishtirganda 10 barobar kam.
B a’zi periferik to‘qim alarda testosteronning kam qismi estradiolga
aylanadi. L eydig hujayralarida ham yondosh mahsulot sifatida
doimiy ravishda estradiol va progesteron sintezlanadi. Ammo
ulaming erkaklar organizm idagi aham iyati noma’ lum.
Prepubertat davrda (9— 11 yosh) androgenlar sekretsiyasi
manfiy
qayta aloqa mexanizmi bilan gonadotropin sekretsiyasini bostirib
turadi. Pubertät davr (12-16 yosh) boshlangach,
qonda aylanib
yurgan androgenlaming ingibirlovchi ta’siriga nisbatan gipofiz
hujayralarining sezgirligi kam ayadi. Bu esa LG va FSGning impulsli
sekretsiyasiga olib keladi. LG Leydig hujayralarining retseptorlari
bilan bog lanishi natijasida
testosteron sintezi kuchayadi, FSG esa
urug‘donlardagi Sertoli hujayralarining retseptorlari bilan bog‘lanishi
natijasida spermatogenezni kuchaytiradi (14.3-rasm).
Testosteron gipofiz va gipotalamus darajasida qayta manfiy
aloqa orqali LG sekretsiyasi impulslari chastotasini kamaytiradi.
Sertoli hujayralari ingibin deb ataluvchi va adenogipofizda FSG
sekretsiyasini tormozlovchi oqsil ishlab chiqaradi.
FSG bu oqsilning
sintezini kuchaytiradi, u esa teskari manfiy aloqa mexanizmi orqali
FSGning ortiqcha sintezini tormozlaydi.
Dostları ilə paylaş: