ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi
Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi
34/42
Qrunt
yollarda,
əsas giriş marşrutları kipləşdirilmiş yaxşı çeşidlənən dənəvər
doldurma materialından (eroziya potensialını minimuma endirmək üçün müvafiq
qaydada yaxşı drenaj təmin edəcək şəkildə layihələndirilməklə) istifadə etməklə
yaradılacaq;
Həddindən artıq yoz yarandığında tikinti işləri müvəqqəti dayandırılacaq və işlər
təkrar davam etdirilməzdən əvvəl qrunta nəzarət etmək üçün tədbirlər görüləcək;
və
Tozun yaranmasını azaltmaq üçün bitumlanmamış yollara, təsirə məruz qalmış torpağa
və qazılmış qrunt qalaqlarına su vurulması istifadə nəzərdən keçiriləcək. Bu tədbirlər
tozu məqbul səviyyələrə qədər azaltmaq üçün müvafiq hesab edilir. Lakin, icma ilə əlaqə
saxlanılması və icmanın şikayətlərinin cavablandırılması üçün (xüsusən də konkret tozlu
fəaliyyətlər planlaşdırıldığında məlumatlandıqmaq üçün) bir meanizm kimi İcma ilə
Qarşılıqlı Əlaqə və Sosial Sahəyə Təsirin İdarə Olunması Planı həyata keçiriləcək və
qüvvədə saxlanılacaq.
ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi
Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi
35/42
6.
İSTİNADLAR
İstinad 1
Təmiz Yanacaqlar və Avtomobillər üzrə Tərəfdaşlıq və BMT-nin Ətraf Mühit
üzrə Proqramı (UNEP); İnkişaf Edən və Keçid İqtisadiyyatına Malik Olan
Ölkələrdə Daha Təmiz Yanacaqla İşləyən Avtomobillər üçün İmkanların
Açılması: Az Kükürdlü Yanacaqların Rolu.
http://www.unep.org/transport/pcfv/PDF/SulphurReport.pdf
İstinad 2
Neft və Qaz Hasilatçılarının Beynəlxalq Assosiasiyası (OGP) (1994); KvəH
Əməliyyatlarından Atmosferə Atılan Emissiyaların Hesablanması üçün
Metodlar.
İstinad 3
“BP Exploration (Shah Deniz) Limited” (2011); Şahdəniz Mərhələ 2 Layihəsi.
Layihələndirmənin Ekoloji Əsasları. BP-SM222-EV-BOD-001-02
İstinad 4
“Airshed Planning professionals Ltd” (2010); Tutuka Elektrik Stansiyasında
Mövcud Ümumi Tullantıların Utilizasiyası Sahəsinin nəzərdə tutulan
Genişləndirilməsi üçün Havanın Keyfiyyətinə Təsirin Kəmiyyətli
Qiymətləndirməsi (Hesabat No. APP/10/ZIT-01
http://www.eskom.co.za/content/Appendix%20J%20-
%20Air%20Quality%20Report.pdf
İstinad 5
Avtomagistrallar Agentliyi, (2003); “Avtomobil Yolları və Körpülər üçün
Layihələndirmə Təlimatının: Ekoloji Qiymətləndirmə”, Hissə 11, Bölmə 3:
Havanın Keyfiyyəti.
İstinad 6
Ətraf Mühit, Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Departamenti (Defra). Əlavə 1:
Benzinlə İşləyən Maşınlar üçün Aİ-nin Emissiya Standartları. http://uk-
air.defra.gov.uk/reports/cat15/0408171318_SIPhase1reportAppendix1Issue
3.pdf
İstinad 7
ABŞ-ın Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (US EPA). AP 42, Hava
Çirkləndiricilərinin Emissiya Əmsalları Toplusunun Beşinci Nəşri, Hissə 1:
Stasionar Məntəqə və Ərazi Mənbələri. Fəsil 13.2 Qeyri-Mütəşəkkil Toz
Mənbələri8.
İstinad 8
Şəhərlərdə Havanın Keyfiyyəti üzrə Yoxlama Qrupu (QUARG) (1996);
Böyük Britaniyada Havadakı Bərk Hissəciklər.
İstinad 9
EMEP/CORINAIR Emissiya Kadastrı üzrə Təlimat Kitabçası (2007); Qrup 8
Digər Səyyar Mənbələr və Maşın-Mexanizmlər.
http://www.eea.europa.eu/publications/EMEPCORINAIR5
İstinad 10 Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (2010); Üfüqi Təlimatlar Qeydi H1 –
İcazələr üçün Ekoloji Riskin Qiymətləndirilməsi. http://www.environment-
agency.gov.uk/business/topics/permitting/36414.aspx
İstinad 11 ABŞ-ın Ətraf Mühitin Mühafizəsi Agentliyi (US EPA) W Qoşmasındakı
Modelləşdirmə Təlimatlarının 1 saatlıq NO2 üçün Ətraf Havanın Keyfiyyəti
ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi
Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi
36/42
üzrə Milli Standarta Tətbiq Olunması İmkanı.
http://www.epa.gov/ttn/scram/ClarificationMemo_AppendixW_Hourly-NO2-
NAAQS_FINAL_06-28-2010.pdf
İstinad 12 Ətraf Mühit, Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Departamenti, (2010). Qeyd vərəqəsi
“Gələcək illər üçün fon kosentrasiyaları”.
İstinad 13 BP (2009); 2009 Səngəçal Terminalında Havanın Keyfiyyətinin
Modelləşdirilməsi və Monitorinq Göstəricilərinin Müqayisəsi.
İstinad 14 Akvamiljø Caspian (2011); Səngəçalda Ətraf Havanın Keyfiyyəti üzrə
Monitorinq Proqramı 2010, Yekun hesabat (AmC-nin hesabatı 10709-R1)
İstinad 15 Vanquan Ta və Tao Vanq (2004); ‘Çində quraq və yarımquraq ərazilərdə
tozun çökməsinin ölçmələri’, Amerikanın İnşaat Mühəndisləri Cəmiyyəti
(ASCE) səh 1-10.
İstinad 16 Böyük Britaniyanın Ətraf Mühit, Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Departamenti
(2009), Yerli havanın Keyfiyyətinin İdarə Olunması üzrə Texniki Təlimatlar,
LAQM.TG (09).
ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi
Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi
37/42
Qoşma A: ADMS Modelinə dair İcmal
ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi
Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi
38/42
ADMS 4 atmosferə geniş çeşiddə sərbəst qalxan və passiv atqıları ayrı-ayrılıqda və ya
birlikdə simulyasiya edən praktiki və qısa məsafəli dispersiya modelidir. O, Böyük
Britaniyadakı “Cambridge Environmental Research Consultants” (CERC) tərəfindən
hazırlanmış yeni nəsil havada dispersiya modelidir və bu isə o deməkdir ki, atmosfer
hüdudundakı təbəqə xüsusiyyətləri Paskvil-Giffordsinifli bir parametr əvəzinə iki parametrlə
xarakterizə olunur:
hüdud təbəqəsinin dərinliyi; və
Monin-Obuxov uzunluğu
Konvektiv meteoroloji şərtlər çərçivəsindəki dispersiya assimetrik Qaus konsentrasiya
paylanmasından (yoxlayıcı tədqiqatlar bunun, simmetrik Qaus göstəricisinə nisbətən daha
nümunəvi xarakter daşıdığını göstərib) istifadə edir.
Bu model mənbədən küləyin əsdiyi istiqamətdə 60km-dək məsafəyə tətbiq oluna bilir və o,
100km-dək məsafələr üçün isə faydalı məlumatlar təmin edir.
Cədvəl A1: ADMS 4 model
Modelin opsiyaları
ADMS 4 bir sıra model opsiyalarına malikdir, o cümlədən: quru və nəm
halda çökmə; NOx üzrə kimyəvi xüsusiyyət; təpələrin, dəyişkən relyef
sərtliklərinin, binaların və sahil xətlərinin təsirləri; hava axınları;
dəyişkənliklər; qoxular; radioaktivlik səviyyəsinin azalması (və qamma
şüaları dozası); kondensasiya olmuş şleyfin görünməsi; vaxt üzrə
dəyişkən mənbələr və fon konsentrasiyalarının daxil olması.
Meteoroloji məlumatlar
üzrə ilkin prosessor
ADMS 4 meteoroloji məlumatları həm standart, həm də daha
ixtisaslaşmış səviyyədə daxil edilməsinə imkan yaradan meteoroloji
məlumatlar üzrə daxili ilkin prosessora malikdir. Saatlıq ardıcıl və statistik
göstəricilər emal oluna bilər və bütün daxil olan və hasil olan meteoroloji
dəyişənlər emal edildikdən sonra fayla yazılır.
İstifadənin
müəyyənləşdirdiyi
hasil olan göstəricilər
Çirkləndiricilər, ortalama müddəti (bu, illik orta göstərici yaxud daha qısa
müddət ola bilər), hansı prosentillərin və normadan artıq qiymətlərin
hesablanılmalı olduğu, sürüşkən orta kəmiyyətlərin tələb olunub-
olunmadığı və hasil olan vahidlər istifadəçi tərəfindən müəyyənləşdirilir.
Hasil etmə opsiyaları elə layihələndirilib ki, ölkədən asılı olaraq
dəyişdirilməklə və düzəliş oluna bilməklə hava keyfiyyətinin hədd
göstəricilərini rahat şəkildə hesaba alır.
Vizualizasiya
ADMS 4 modelinə ADMS Mapper daxildir: mənbə göstəricilərini, bina və
reseptor yerlərini əks etdirən və redaktə edən və nəticələri göstərən
kompleks xəritələşdirmə vasitəsi. Bu model ArcGİS və Mapİnfo
Professional Geographical İnformation System (GİS) kompüter
proqramından əlavə “Surfer” kontur xəritələşdirmə paketi ilə əlaqə
linklərinə malikdir. Daxil edilən məlumatları daxil etmək və əks etdirmək
və hasil edilən göstəriciləri təsvir etmək (adətən rəngli kontur xətləri kimi)
üçün GİS linklərindən istifadə oluna bilər.
Dostları ilə paylaş: |