Şahdəniz 2 İnfrastruktur Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi

 

 

24/42 

 

 

2.6 Modelin 

Ərazisi və Müəyyənləşdirilmiş Reseptorlar 

2.6.1. Qrunt 

Daşıma İşləri və Tikinti Fəaliyyətləri və Sahədəki Texnika 

Toz emissiyalarının və sahədəki texnikanın emissiyalarının qiymətləndirilməsi, “Krasovski 

1940 ellipsoid” tipli ölçüdən istifadə edən və “Pulkovo 1942 koordinat sisteminə” 

əsaslanan iki ölçülü Kartezian koordinat sistemindən istifadə olunmuşdur. 4km x 4km-lik 

şəbəkə 80 reseptor nöqtəsinə (hər 50m-dən bir modelləşdirilmiş konsentrasiya ilə 

nəticələnən) malik olmaqla ŞD2 Genişlənmə Sahəsində mərkəzləşib.  

Atmosferə atılan emissiyaların təsiri aşağıdakı modelləşdirilmiş  həssas reseptor 

məntəqələrində qiymətləndirilmişdir: 

  Reseptor 1:  Əzimkənd/3-cü Massiv Terminalın  şimal qərb küncündən 2.5km 

məsafədə  və  ŞD2 Genişlənmə Sahəsinin və  əlaqədar işlərin qərb kənarından 

təxminən 1.9km məsafədə yerləşən iki kiçik icma. Reseptorun yerləşməsi: 

366485, 4451525; 

  Reseptor 2: Səngəçal qəsəbəsi – Terminalın perimetrinin cənub qərb küncündən 

1.5 km məsafədə  və  ŞD2 Genişlənmə Sahəsinin və  əlaqədar işlərin  ən yaxın 

kənarından isə təxminən 1.2 km məsafədə yerləşən ən yaxın şəhər tipli qəsəbə. 

Reseptorun yerləşməsi: 369409, 4450500;  

  Reseptor 3: Ümid – Terminalın cənub şərq perimetrindən 1km məsafədə və ŞD2 

Genişlənmə Sahəsindən və əlaqədar işlərdən təxminən 2.9km məsafədə yerləşir. 

Reseptorun yerləşməsi: 372433, 4452634; və 

  Reseptor 4: Çoban yatağı – Terminalın  şərqindən 1.3km məsafədə  və 

genişlənmə sahəsindən təxminən 3.8km məsafədə yerləşən çoban yatağı. 

Reseptorun yerləşməsi: 372954, 4453793. 

Bu həssas reseptorların yerləri tikinti işlərini təmsil etmək üçün seçilmiş zonal mənbə 

(yəni ,ŞD2  İnfrastruktur Sahəsinin mərkəzi hissəsində 140 hektar iş  ərazisi) ilə birlikdə 

Şəkil 3-də göstərilir. 

. 

 

 

---

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi 

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi 

 

 

25/42 

 

 

Şəkil 3: Həssas Reseptorların və Mənbə Sahəsinin Yeri  

 

---

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi

 

 

26/42 

 

 

2.6.2. Sahədənkənar Yollarda Nəqliyyat Axını 

Layihə ilə bağlı olaraq tikinti nəqliyyatının səbəb olduğu yoldakı  nəqliyyat axınının 

emissiyalarını  və  təsirlərini qiymətləndirmək üçün, Səngəçal qəsəbəsinin cənubundakı 

Bakı-Salyan  şosesinə yaxın yerləşən həssas reseptor nəzərə alınmışdrı. Belə başa 

düşülür ki, bu, Bakı-Salyan  şosesinin cənub istiqamətindəki səkisindən  şimala doğru 

təxminən 20m məsafədə yerləşməklə şoseyə ən yaxın reseptordur (369712, 4449629 –

də yerləşməklə). 

3. FON 

KONSENTRASİYALARI 

3.1 NO

2

 və PM

10

  

Qiymətləndirmədə istifadə olunmuş çirkləndiricilərin fon konsentrasiyaları  Cədvəl 6-da 

təqdim olunur. Bunlar 2010-ci il üzrə Səngəçalda Ətraf Havanın Keyfiyyətinin Monitorinqi 

Proqramından əldə edilmişdir (istinad 14). 

Cədvəl 6: Qiymətləndirmədə 

İstifadə Edilmiş Çirkləndiricilərin Fon 

Konsentrasiyaları 

Çirkləndirici 

Orta İlliK Konsetrasiyalar 

NO

2

  

6 µg/m

3

 

PM

10

 109 

µg/m

3

 

 

Passiv diffuziya borucuqlarından istifadə olunmaqla 17 məntəqədə SO

2

, benzol, UÜB və 

NO

2

 konsentrasiyaları monitorinq edildi. 2009-cu ilin fevral – may və 2010-cu ilin may – 

dekabr ayları arasında avtomatik monitorinq stansiyasında (stansiya AAQ23) əmçinin real 

vaxt rejimində saatlıq monitorinq göstəriciləri (NO, NO

2

, NO

X

, SO

2

  və PM

10

 üçün) də 

toplanıldı

7

.  

Orta NO

2

 konsentrasiyaları fon səviyyəsini göstərən məntəqələrdə  təxminən 2-6 µg/m

3

 

arasında dəyişirdi, Terminal yaxınlığındakı və icmalardakı monitorinq məntəqələrində isə 

artaraq 10-20 µg/m

3

  təşkil edirdi və bu səbəbdən də, orta illik hədd göstəricisinə 

(40µg/m

3

) asanlıqla cavab verir. 

Real vaxt rejimli monitorinq stansiyasında qeydə alınmış  ətraf havadakı NO

2

 

konsentrasiyaları bir saatlıq orta hədd göstəricisinə (200 µg/m

3

) uyğun idi. 

2010-cu ildə orta aylıq PM

10

 konsentrasiyası monitorinqin 9 ayı arasında  əhəmiyyətli 

dəyişiklik nümayiş etdirməklə 33 µg/m

3

  və 180 µg/m

3

 arasında dəyişirdi. Monitorinq 

müddəti üzrə orta PM

10

 konsentrasiyası 109 µg/m

3

  təşkil edirdi ki, bu da illik orta hədd 

göstəricisindən (20 g/m

3

) artıq idi. Bundan əlavə, PM

10

 üzrə nəticələr bütün aylar (bir ay 

istisna olmaqla) ərzində gündəlik standart göstəricidən (50 µg/m

3

) artıq olmuşdur. Bu, çox 

                                                      

7

 Monitorinq stansiyasının elektrik enerji təchizatındakı fasilələr əlavə məlumatların əldə olunmasına mane olub. 

---