Şahdəniz 2 İnfrastruktur Layihəsi Ətraf Mühitə və Sosial-İqtisadi Sahəyə Təsirin

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi

 

 

19/42 

 

 

Cədvəl 2: Tikintidən Meydana Çıxan Tozun Modelinə Daxil Edilən Parametrlər 

Parametr 

Qiymət 

Mənbə növü 

Zonal mənbəyi 

Yer səviyyəsindən yuxarıda atqı 

hündürlüyü 

1m 

Atqı sürəti 5m/s 

Atqı temperaturu 

Ambient 

Əyrilərin zirvə nöqtəsi 368589, 

4451280 

367928, 4452278 

369023, 4452884 

369573, 4451900 

PM

10

 üzrə emissiya atqı intensivliyi 

iş saatları ərzində 0.00002g/m

2

/s  

Toz üzrə emissiya atqı intensivliyi 

iş saatları ərzində 0.0001 g/m

2

/s  

 

Ehtimal edilmişdir ki, layihə  fəaliyyətləri iş saatları ilə  məhdudlaşacaq və  iş saatları isə 

səhər saat 7-dən axşam saat-dək, Bazar Ertəsindən – Şənbə gününədək davam edəcək. 

2.3.2. Sahədəki Tikinti Texnikası 

Cədvəl 3-də  fəaliyyətlərin pik ayı  ərzində (bunun, 2012-ci ilin yanvar – sentyabr ayları 

arasında baş verəcəyi gözlənilir) hər gün sahədə  fəaliyyət göstərən texnikanın 

hesablanmış sayı  təqdim olunur (“Layihənin Təsviri” adlı 5-ci Fəsildə  hər faza üzrə 

müvafiq qaydada sahədəki texnikanın sayını və növünü və gözlənilən fazaları əks etdirən 

Şəkil 5.4-ə və Cədvəl 5.4-ə əsasən). 

Cədvəl 3-ə  həmçinin hər bir texnikanın hesablamış nominal gücü (istehsalçının 

məlumatlarının nəzərdən keçirilməsinə əsasən) və gözlənilən NO

X

 emissiyaları da daxildir 

ki, bunlar da EMEP/CORİNAİR Emissiya Kadastrı üzrə  təlimat kitabçasında (istinad 9) 

verilmiş sahədəki dizel ilə işləyən nəzarətsiz texnika üçün nəzərdə tutulan hər kilovat-saat 

(q/kVt-saat) üzrə 14.4 qram emissiya əmsalından götürülmüşdür. 

---

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi

 

 

20/42 

 

 

Cədvəl 3: Tikinti İşləri Pik Həddə Olduğu Zaman Sahədəki Texnikanın Hesablanmış 

Sayı və NO

X

 Emissiyaları  

Qurğu 

Hesablanmış 

nominal gücü 

(kVt) 

Hər qurğu üzrə 

NO

X

 

emissiyaları 

(q/s) 

Pik fəaliyyət 

zamanı 

texnikanın 

sayı 

NO

X 

emissiyaları 

(q/s) 

Buldozer 530 

2.12 

18 

38.2 

Təkərli yükləyici 25 

0.10 

15 

1.5 

Tırtıllı ekskavator 

27 

0.11 

15 

1.6 

Özüboşaldan yük maşını 

25  0.10 114 11.4 

Avtoqreyder 25 

0.10 

10 

1.0 

Zivanalı vərdənə 10 

0.04 

9 

0.4 

Yolbasan maşını 13 

0.05 

3 

0.2 

Asfalt döşəyici 130 

0.52 

3 

1.6 

Yol yük maşını 25 

0.10 

95 

9.5 

Dizel generatoru 

100 

0.40 

30 

12.0 

Mexaniki Sudaşıyıcı 25 0.10 30 3.0 

Tırtıllı avtokran 

115 

0.46 

9 

4.1 

Teleskopik avtokran 

25 

0.10 

7 

0.7 

Torpaq kipləşdirici 10 

0.04 

21 

0.8 

Beton qarışdırıcı 1.5 

0.01 

8 

0.0 

Çəngəlli yükqaldırıcılar 5  0.02  10  0.2 

Su nasosu 

20 

0.08 

15 

1.2 

Beton nasosu 

75 

0.30 

8 

2.4 

Hava kompressoru 

7.5 

0.03 

7 

0.2 

Arxa çalovlu yükləyici 10  0.04  7  0.3 

Qaynaq avadanlığı dəsti 50 

0.20 

8 

1.6 

Toxaclayıcı (trambovka) 

6 

0.02 

12 

0.3 

JCB Traktor 

200 

0.80 

10 

8.0 

Devirici barabana malik 

qarışdırıcı 

5 0.02  7  0.1 

Yanacaq daşıyıcı sistern 

20 

0.08 

4 

0.3 

CƏMİ - 

- 

475 

100.6 

 

Sahədəki tikinti texnikasından meydana çıxan NO

X

 üzrə hesablanmış ümumi ayqı 

intensivliyi 100.6 q/s təşkil edir. 

İş saatları Bazar Ertəsi günündən Şənbə gününədək səhər saat 7-dən axşam saat 7-dək 

olacaq. 

Cədvəl 4-də ADMS4 modelinə zonal mənbə kimi daxil edilmiş 140 hektar iş sahəsinə 

(ŞD2  İnfrastruktur Sahəsinin mərkəzi hissəsinə xas) əsasən ADMS4 modelinə daxil 

olunan parametrlər təqdim olunub. 

---

 

ŞD2 İnfrastruktur Layihəsi

Tikinti üçün Havanın Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi

 

 

21/42 

 

 

Cədvəl 4: Sahədəki Texnikanın Modelinə Daxil Edilən Parametrlər 

Parametr 

Qiymət 

Mənbənin növü 

Zonal mənbə 

Yer səviyyəsindən yuxarıdakı atqı 

hündürlüyü 

2m 

Atqı sürəti 5m/s 

Atqı temperaturu 

100˚C 

Əyrilərin zirvə nöqtəsi 368589, 

4451280 

367928, 4452278 

369023, 4452884 

369573, 4451900 

NO

X

 üzrə emissiya atqı intensivliyi 

iş saatları ərzində 0.00007g/m

2

/s  

 

Sahədəki texnikadan meydana çıxan PM

10

 emissiyaları ADMS4 modelinə daxil 

edilməmişdir. Bunların NO

X

 emissiyalarından 10 dəfədən az əmsal təşkil edəcəyi 

hesablanıb və qrunt daşıma işləri və tikinti fəaliyyətləri ərzində yaranan PM

10

 emissiyaları 

ilə müqayisədə nəzərəçarpan olmayacağı gözlənilir (istinad 9). 

2.3.3. Sahədənkənar Yollardakı Maşınlar 

ŞD2  İnfrastruktur Layihəsi ilə bağlı yoldakı  əlavə  nəqliyyat axınlarına aid 

proqnozlaşdırılan təsiri qiymətləndirmək məqsədilə, DMRB Skrininq Metodundan (versiya 

1.03c) istifadə etməklə skrininq tapşırığı həyata keçirilmişdir. 

Şose üçün mövcud nəqliyyat axınlarına dair məlumatlar olmadığından, skrininq 

qiymətləndirməsində diqqət mütləq konsentrasiyaların  əvəzinə, layihə ilə bağlı  əlavə 

nəqliyyat axını nəticəsində  proqnozlaşdırılan dəyişikliyə cəmlənib. 

Cədvəl 5-də  ŞD2  İnfrastruktur Layihəsi ilə bağlı gündəlik sahədənkənar yollarda 

maşınların 2 istiqamətli hərəkətinin (yəni, 1 gəliş  və gediş 2 hərəkətə  bərabərdir) 

hesablanmış sayı təqdim edilir

5

. 

Nəqliyyat axınlarında  ən böyük artımın 2013-cü ilin may və oktyabr ayları arasında baş 

verəcəyi və bunun təxminən gündə 162 avtomobil hərəkətindən ibarət olacağı gözlənilir. 

Alçaq ramalı yük maşını, yol yük maşınları  və 7.5 tonluq açıq platformalı yük maşını 

avtomobil hərəkətlərinin təxminən 20%-ni təşkil edir və DMRB skrininq vasitəsində  Ağır 

Yük Maşınları kimi təsnif edilib. Çəkisi 3.5 tondan az olan qalan avtomobillər isə Yüngül 

Avtomaşınlar (mikroavtobus, 4x4 yük maşını və minik avtomobili) kimi təsnif olunur. 

Ehtimal edilmişdir ki, bütün avtomobillərin 100%-i Bakı-Salyan şosesi ilə ya qərbə, ya da 

şərqə doğru hərəkət edəcək

6

. 

                                                      

5

 “Layihənin Təsviri” adlı 5-ci Fəsildəki 5.5-ci Cədvəldə götürülüb 

6

 Hərəkət istiqaməti model daxilində müvafiq deyil

 

---