Samarqand iqtisodiyot va servis instituti marketing kafedrasi «himoyaga ruxsat etildi»



Yüklə 359,84 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/15
tarix15.05.2023
ölçüsü359,84 Kb.
#110476
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
 
firma yoki kompaniya o‘z
 
raqiblarining xatti harakatlarini kuzatib 
bormasa u ko‘zini boglab olib raqobatlashmoqchi bo‘lgan hisoblanadi. Xuddi 
shaxmatdagidek raqobat kurashida ham raqibining keyingi yurishini oldindan ko‘ra 
bilish bebaxo ahamiyatga egadir. Agar raqibining keyingi qadamini bilmasa, 
kompaniya Galaba qozonolmaydi. Bu boradagi raqobat kurashi quyidagi 
yo‘nalishlarda olib boriladi: 
1-Raqiblar strategiyasini aniqlash. Buning uchun raqib kompaniya 
faoliyatining asosiy iqtisodiy ko‘rsatkichlari , uning bozordagi mavqei , strategik 
maqsadlari raqobat strategiyasi o‘rganiladi. 
2-Kelajakda tarmoqning yetakchisi bo‘lishi o‘ki yetakchi bo‘lgan 
firmalarni aniqlash. Buning uchun har bir firmaning potensial imkoniyatlarini 
o‘rganib ularning ichidan boshqalardan o‘zib ketish o‘ki o‘zib bo‘lgan firmalar 
belgilanadi. Kelajakda qaysi firmalar o‘z mavqeini yo‘qotadi , qaysi biri yetakchi 
bo‘lishi mumkinligini to‘g‘ri belgilash firmaning strategiyasini tuzishda muxim 
ahamiyat kasb etadi. 
3-Raqiblarning keyingi qadamini oldindan ko‘ra bilish. Agressiv raqib 
odatda qandaydir yangi strategik qadam qo‘yadi. O‘zining bozordagi mavqeidan 
qanoatlanadigan firmalar esa amaldagi strategiyasini saqlab turadi. Omadsiz 
firmalarning axvoli shuqadar yomon bo‘ladi-ki, ular yaxshi o‘ylanmagan bo‘lsa 
ham xujumga o‘tishga majbur bo‘ladilar. 
Raqibning keyingi qadamini oldindan aytib berish uchun o‘sha 
kompaniyadagi vaziyatni raxbariyatning kayfiyatini, ularning fikrlash tarzini bilish 
lozim. Raqib xaqida axborot yig‘ishga qaratilgan razvedka faoliyati uning 
harakatlarini oldindan bilish va samarali qarshi choralar ko‘rish imkonini beradi. 
Muvaffaqiyatning asosiy omillari (MAO) - muayyan tarmoqdagi moliyaviy 
va raqobatli muvaffaqiyatning asosiy belgilovchi omillaridir. Ularni aniqlash - 
strategiya ishlab chiqishning asosiy yo‘nalishlaridan biridir. Ular strategiyani 


15 
ishlab chiqishda hal qiluvchi rol o‘ynashi mumkin, biroq ular turli tarmoqlarda 
turlicha bo‘ladi. Odatda bir tarmoqqa shunga o‘xshash uch-to‘rtta omil harakterli 
bo‘lib, ularning bir-ikkitasi eng muhimi bo‘lib, taxlilning vazifasi ularni 
aniqlashdan iborat bo‘ladi. 
Quyida muvaffaqiyatning asosiy omillari ning turlari va ularning tarkibiy 
qismlari sanab o‘tilgan: 
1. Texnologiyaga bog‘liq omillar: 
- ilmiy tadqiqotlarning saviyasi; 
- ishlab chiqarish jarayonlarda innovatsiyalarga qodirlik; 
- mahsulotda innovatsiyalarga qodirlik; 
- mazkur texnologiyada ekspertlarning roli. 
2. Ishlab chiqarish bilan bog‘liq omillar: 
- kam harajatli ishlab chiqarishning samaradorligi (ishlab chiqarish 
ko‘lamidan tejash, to‘plangan tajriba samarasi); 
- ishlab chiqarish sifati; 
- yuqori fond qaytimi; 
- ishlab chiqarish harajatlarning kam bo‘lishi, kafolatlanadigan xolda 
joylashtirilishi; 
- tegishli malakali ishchi kuchi bilan ta’minlash,
- yuqori mexnat unumdorligi (ayniqsa ko‘p mehnat talab qiladigan 
soxalarda); 
- arzon loyixalashtirish va texnik ta’minot; 

ishlab 
chiqarishning 
model 
va 
o‘lchamlarning 
o‘zgarishiga 
moslashuvchanligi. 
Muvaffaqiyatning kalit omillari (M.K.O)-bu raqobatbardosh bo‘lish va 
moliyaviy barqarorlikka erishish uchun firma ta’minlashi lozim bo‘lgan raqobat 
imkoniyatlari va faoliyat natijalaridir. muvaffaqiyatning kalit omillari shunday 
omillarki, ularga firma aloxida e’tibor berishi kerak , chunki ular firmaning 
muvaffaqiyati yoki muvaffaqiyatsizligini belgilab beradi. Masalan: pivo sanoatida 
ishlab chiqarish quvvatlarining to‘liq bandligini ta’minlash shunday omilga kiradi. 


16 
(bu ishlab chiqarish harajatlarini minimallashtirib beradi) muvaffaqiyatning kalit 
omillari har bir tarmoqda o‘ziga xos xususiyatga , ko‘rinishga ega bo‘ladi. Ayrim 
tarmoqlarda muvaffaqiyatning kalit omillari 3-4ta bo‘lishi mumkin , lekin xal 
qiluvchi ahamiyatga 1 yoki 2 tasi ega bo‘ladi.

Yüklə 359,84 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə