Sanoat korxonalarining barchasida bugungi kunda texnologik jarayonlarning
Yüklə 8,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Elektr o‘zgartkichlar.
Noelektr kattaliklarni elektr chiqish signaliga o‘zgartirish va ko‘rsatishlarni masofaga uzatish uchun kuch kompensatsiyali o‘zgartkichlar, siljish kompensatsiyali o‘zgartkichlar va chastotali o‘zgartkichlar qo‘llaniladi. Kuch kompensatsiyali o‘zgartkichlar birlamchi asbob sezgir elementining kuchni 0-5 yoki 0-20 mA li o‘zgarmas tokning bir xillashtirilgan signaliga o‘zgartirishga mo‘ljallangan. Elektr-kuch o‘zgartkichlarning ishlashi kuchni kompensatsiyalash prinsipiga asoslangan: sezgir element tomonidan o‘lchanayotgan kattalik ta’sirida hosil qilingan kuch shu sezgir elementga teskari aloqa qurilmasi tomondan ta’sir etadigan kuch bilan muvozanatlashadi. 58 O‘lchash tizimi analog shoxobchasining elektr o‘zgartkichlarida elektr-kuch o‘zgartkichlarning ikki turidan foydalaniladi: kuch va chiqish signal orasida to‘g‘ri mutanosiblik (chiziqli munosabat) ni ta’minlaydigan chiziqli o‘zgartkichlar va chiqish signali kuch qiymatidan olingan kvadrat ildiziga mutanosib bo‘lgan kvadratik o‘zgartkichlar. Kvadratik o‘zgartkichlardan difmanometrlarda - sarf o‘lchagichlarda foydalaniladi. Ular chiqish signalini o‘lchanayotgan suyuqlik va gaz sarfiga to‘g‘ri mutanosib o‘zgaradigan o‘zgarmas tok ko‘rinishida olishni ta’minlaydi. O‘zgartkichlar alohida blok ko‘rinishida yasaladigan UP-20 turli kuchaytirgich bilan jamlanadi. Chiziqli va kvadratik o‘zgartkichlar faqat kuch mexanizmi qurilmasi bilan farq qiladi. Kuch kompensatsiyali, elektr analog o‘zgartkichining prinsipial sxemasi 24- rasmda ko‘rsatilgan. O‘lchanayotgan parametr o‘lchash bloki 1 ning sezgir elementiga (masalan, manometr membranasiga) ta’sir ko‘rsatadi va F mutanosib kuchga aylanadi, bu signal richag 2 ga uzatiladi. Richagning surgich 3, oraliq richag 4 va lenta(tasma)li tortqi 5 orqali burilishi kompensatsion richag 6 ga uzatiladi. Kompensatsion richagda differensial transformatorli indikatorning o‘zagi 7 va magnitoelektr kuch mexanizmining g‘altagi 8 o‘rnatilgan. Yarmo 9 ikkilamchi chulg‘amlarining bir-biriga qarab ulanishi natijasida hosil bo‘lgan zanjirdagi muvozanat o‘rtacha holatdan chetga chiqadi, sanoat chastotali, o‘zgaruvchan tok signali paydo bo‘ladi. Bu signal elektron kuchaytirgich 10 ga keladi. Kuchaygan va to‘g‘rilangan signal masofaga uzatish aloqasiga va shu bilan birga, aloqa bilan ketma-ket bog‘langan muvozanat indikatorining g‘altagi 8 ga (teskari bog‘lanish) keladi. G‘altak 8 dagi tok hosil qilgan magnit maydon bilan doimiy magnit 11 o‘rtasidan o‘zaro ta‘sir natijasida richag 6 da kuch paydo bo‘ladi, bu kuch o‘lchanayotgan kirish (masalan, bosim o‘zgarishi natijasida) kuchini muvozanatlaydi. Asbobning nol nuqtasi prujina 12 orqali sozlanadi. Asbobni o‘zgartkichning berilgan o‘lchash chegarasiga sozlash uchun surgich 3 va lentali tortqi 5 ni siljitiladi. |