«scientific progress» Scientific Journal issn: 2181-1601 ///// \\\\\ Volume: 1, issue: 3

207
 
boshladi. Bu davrga kelib savdo-sotiq keng yo’lga qo’yilgan turli xalqlardagi 
matematika yutuqlari umumlashtirilib yaxlit holga kelgan edi. Ana shunday holda u 
Yevropaga kirib keldi. (Algoritm - Algorifm – al-Xorazmiy). Xulosa qilib aytganda 
islom dini tarqalishi bu yangidan-yangi o’lkalarni qamrab olish va natijada vujudga 
kelgan ulkan davlatni boshqarish uning ravnaqini ta’minlash fanni keng miqyosda 
davlat raxnamoligiga olishni taqozo etardi. Chunki savdo-sotiqni yo’lga qo’yish yangi 
shaxarlar barpo etish, meros masalalari va boshqalar bunga sabab bo’la oladi.Natijada 
davlat apparatida maxsus oylik bilan ishlovchi olimlar jamlana bordi. Ular turli 
mamlakatlardan keltirilgan asarlarni o’rganish, tarjima qilish, umumlashtirish va yangi 
kashfiyotlar bilan shug’ullanishgan. Shuning uchun ham al-Xorazmiyning “Xind sonlari 
haqida” asari o’ziga xos entsiklopedik asar bo’lib, berilgan sharxlar va Xorazmiy 
tomonidan rivojlantirilgan nazariyalar bizning hozirgi zamon o’nli sanoq sistemasiga 
juda yaqin keltirilgani uchun ham, u butun dunyoda qabul qilindi. Hind raqamlari: 
٠٫١٫٢٫٣٫٤٫۵٫٦٫٧٫٨٫٩. Shunday qilib butun joxonda matematika va sonlar shu zaylda 
rivojlandi. Al-Xorazmiyning matematikaning rivijlanishiga qo’shgan hissasi esa 
alohida o’ringa sazovordir. 
REFERENCES 
1. Axmedov S.A. O’rta Osiyda matematika o’qitish tarixidan. T.: «O’qituvchi», 1977. 
2. Abduraxmonov A. Al-Xorazmiy buyuk matematik. T.: «O’qituvchi», 1983. 3. 
Abduraxmonov A., Narmonov A., Normurodov N. Matematika tarixi. T.: O’zRMU, 
2004. 
4. Beruniy. Tanlangan asarlar. «Qonuni Mas’udiy». T.: «Fan», 1975. 
5. Nazarov X., Ostonov Q. Matematika tarixi. T.: «O’qituvchi», 1996. 
6. Gleyzer o’.I. Istoriya matematika v shkole. M.: Prosveщenie, 1964 . 
7. Depman I. Iz istorii matematiki. M.: Prosveщenie, 1950 .