357
dən hədiyyə olsun” – dedi. Tövrat və İncil idi – mən də eynən
onun kimi kitabları öpüb alnıma qoydum. O, bizi kilsədən çıxa‐
nadək müşayiət elədi. Aleksandr ata xatirimdə imanlı, xeyirxah
və sadiq tanrı qulu kimi qaldı. Tanrı ondan razı olsun.
Səhər səfir İoannis Metaksasla görüşə tək yollandım. Əli
artıq Kiprə yola düşmüşdü. İoannis eynən azərbaycanlılar kimi
qarayanız, qarasaçlı, suyuşirin adam idi. Eynəyi olmasaydı
tanıdığım bir vergi işçisinə oxşadardım. Məni çox səmimi qar‐
şıladı. İngiliscə danışırdıq. Gəlişimin məqsədini heç bir siyasət‐
lə əlaqələndirməməsini xahiş etdim:
– Bu toy sanki öz övladımın toyudur. Rauf bəylə birlikdə rum
tərəfin dini lideri II Hrisostomosu da görmək, iki millət arasında,
adanın dinc və birgə inkişafında azca da olsa əməyim olmasını
arzulayıram. Qeyri‐rəsmi görüşdür. Təsəvvür edin – “Azərbaycan
Mədəniyyəti Mərkəzi”ndə, milli xörəklərimiz və adətlərimiz
atmosferində, heç bir beynəlxalq təşkilatın iştirakı olmadan, bir
türk və bir yunan qızının ən müqəddəs günündə, iki gəncə ağsaq‐
qal xeyir‐duası vermək və iki millətə nümunə olmaqdan böyük
savab olarmı? Mahiyyətcə, bəlkə də siyasi məsələ hesab edilə bilər
deyə, kimlərinsə marağına uyğun gəlməyəcəyindən ehtiyyat
edərək sizinlə məsləhətləşməyi, yardımınızdan istifadə etməyi
qərara aldım. Bu planımız alınarsa, məncə Annan planından
65
da
üstün olacaq və adanın dincliyinə azacıq da olsa xidmət etmiş
olarıq. Bir də ki, hər ikisi indi siyasətdən uzaq və böyük nüfuza
malik insanlardır – məncə böyük siyasi hay‐küyə səbəb olmaz.
Sözsüz ki, bu sizin səlahiyyətləriniz və istəkləriniz daxilindədirsə...
Səfir əlindən gələn hər şeyi edəcəyinə söz verdi. Onunla ta‐
nış olduğuma çox məmnun oldum. Ona təşəkkürümü bildir‐
dim. Əlaqə telefonumu verdim. Vidalaşıb ayrıldıq.
65
Kipr probleminin həllinə dair BMT Baş Katibi Koffi Annanın planı.
358
* * *
Bütün gücümü Əlinin toyuna yönəltmişdim, sanki bu toy
bir‐birinə düşmən kəsilmiş ada sakinlərinin barışıq günü ola‐
caqdı. İçimdə özümü buna inandırmışdım. Bunu bacaracağım
üçün içimdə misilsiz bir fərəh duyurdum.
Bakıdan Kiprə gedəcək adamların siyahısını hazırladım:
Baysal və Durna – 2 nəfər (həm də bal ayını Kiprdə
keçirəcəklərinə boyun olmuşdum); Sabir – 2 nəfər; Yaşar – 2
nəfər; biz – 4 nəfər + Dilbər = 5 nəfər; bacım Nailə – 2 nəfər;
Əlinin qohumları – 6 nəfər. Cəmi 19 nəfər.
Pasportlar qaydaya salındı, təyyarə biletləri sifariş verildi...
* * *
Həyatımı yazmağa başlamışkən, mənə qürur verən bu
yığıncağa tez çatmaq istəyirəm. Dilbərdən xəlvət, nağıl dilimizi
yüyrək tutub 23 günlük hazırlıq işlərimizin xırdalıqlarına var‐
madan birbaş toy gününə keçirəm...
Əli Bakıdan gələn qonaqlar üçün oteldə qonşu otaqları
“bronlamışdı”. Ayın 15‐i təyyarə ilə İstanbula, oradan isə Lef‐
koşaya uçduq. Bizim qafiləni görənlər çox güman ki, bizi al‐
verçi dəstəsinə bənzədirdilər. Sabir demişkən, – “Dilənmə yeri‐
nə çatmış qaraçı dəstəsi”nə bənzəyirdik. Uşaqları yerbəyer edib
Rauf bəyin görüşünə getdim. Qocalmışdı, İngiltərədən ürəyini
yenicə əməliyyat etdirib qayıtmışdı. Mən onu, “sağ qalmış son
Türk Mücahidi” adlandırırdım. Olduqca mehriban və səmimi
insandır. Azərbaycana böyük sevgisi var. Ən azı Kipri müstəqil
dövlət kimi ilk tanıyanlar və ilk birbaşa təyyarə reysi açanlar,
beynəlxalq münasibətlərdə yaxından dəstək göstərənlər sırasın‐
da olduğuna görə, ölkəmizin rəhbərliyinə böyük ehtiramı var‐
dı. Söz vermişdi ki, ömür vəfa etsə, Azərbaycanı yaxından gör‐
359
mək üçün bir daha gələcəkdir və elə Oğuzdaca mənim qonağım
olacaqdır.
Toya II Hrisostomosu da dəvət etdiyimi eşidəndə ilk öncə
inanmadı. Yunanıstandakı səfirimizin rəsmi məktubunu, II
Hrisostomosun dəvəti qəbul etdiyini ona oxuyanda “şücaəti‐
mə” əhsən dedi.
– Xahiş edirəm ki, bu dəvəti türk çılğınlığı ilə, siyasətçi
gözü ilə deyil, türk Kıbrısına gəlmiş rumlu qonağı Azərbaycan
xatirinə, Azərbaycan adına layiq və ehtiramla qarşılayasınız.
İndiyədək aranızda olan fikir ayrılıqlarını bir tərəfə qoyub, türk
və rumlu gənclərin toy (türklər toya “düyün” deyirlər, bəlkə də
bu, bizdəki, – “toy günü boynuma çatı düyünlədim” ifadəsin‐
dəki eyni mənanı daşıyır) mərasimini şərəfləndirmək, münasi‐
bətlərinizi fərqli bir müstəvidə davam etdirmək, iki millətə
nümunə olacaq xoş mesajlar verməyinizi xahiş edirəm. “Uma‐
rım” iki millətin bütövlüyü, adanın dincliyi və nəhayət Azər‐
baycanın xatirinə, beynəlxalq təşkilatların acığına bu işə ciddi
maraq göstərəcəksiniz.
– Oldu, gərəkəni yaparız, – dedi.
Təşəkkürümü bildirib rəsmi dəvətnaməni verdim. Bir qə‐
dər də ordan‐burdan danışıb ayrıldıq.
...Toyun keçiriləcəyi saray, bizim möhtəşəm mədəniyyət
mərkəzinin ən iri zalı idi. Təxminən 600 nəfərlik yer hazırlan‐
mışdı. tollar bütöv milli mətbəximizə aid ədviyyat, soyuq salat‐
lar, çərəzlərlə dolu idi. Azərbaycanlı aşpazlar məharətlərini
layiqincə nümayiş etdirmişdilər. Zalın və stolların tərtibatına
söz ola bilməzdi. Yerə milli xalılarımız döşənmişdi. Əli məni
müşayiət edirdi:
– Necədir, xoşunuza gəlir? Necati bəy dedi ki, rum tərəf‐
dən olan müəllim‐professor dostlarını da dəvət edib. Hardasa,
70‐ə yaxın yunan ziyalı olacaqdır.
Dostları ilə paylaş: |