Sevginin dadı (roman)
Yüklə 2,71 Mb. Pdf görüntüsü
|
125
rini soruşduq, cavab verəcək halları yox idi – zombi kimi göz‐ lərini döyüb məlul‐məlul adamın sifətinə baxırdılar. Hələ uşaq‐ kən, kəvşəndəki quru qamışlığa od vurardıq. Məqsədimiz, qovalayıb tülkü tutmaq idi. Tüstüdə boğulan, alovdan qorxmuş tülkülər qamışlıqdan çıxıb, təntimiş halda sağa‐sola boylanar‐ dılar. Yazıqlar o qədər devikərdilər ki, onları asanca qovub tuta bilirdik. İndi bu insanların təlaş və çarəsizliyi mənə eynən o tülkünün vəziyyətini xatırladırdı. Xanlığa çatdıq... Damarlarda qanımızı donduracaq bir mənzərənin şahidi olduq. Erməni və bizim tanklar üz‐üzə da‐ yanmış, dinc əhali qorxu ilə bu sıraların arasından keçirdilər. Hərdən ermənilər havaya avtomatdan atəş açmaqla dinc adam‐ ları qorxudur, səbirsizliklə növbəti qələbənin şadyanalığına tələsirdilər. Tərəflər, dinc əhalinin köçürülməsinə şərait yaratmaq üçün razılığa gəlmişdilər. Bu, ermənilərin müsəlman‐ lara son “yaxşılığı” idi. Xocalı qətliamından sonra görünür bir qədər qandan doymuşdular, ya da ağsaqqallarından, – “Bir az ağıllı olun”, – tapşırığı almışdılar. Buradakı dinc əhalinin əksəriyyəti Qubadlıdan idi. Camaatımızın yarısının İrana adla‐ dığını öyrənə bildik. Tanış‐bilişlərdən, kimdən soruşdumsa da yenə bizimkiləri görən olmadı. Bir döyüşçü kimi gördüyümüz mənzərələrdən zəlil hala düşmüşdük. Yolda, təkəri “səkkiz yaza‐yaza” gedən ekskovatorun çalovunda yumaq kimi büzüş‐ müş qoca bir qarının görkəmi Sabiri hönkür‐hönkür ağlatdı. İçərisi ağzınadək təpili olan kabinədəkiləri göstərib, – “Gör vic‐ dansızlar yazıq qarını hara qoyublar?”... – dedi. Nağı:
– Əsl qiyamət günüdür, qardaş. Övlad anadan əziz olub... Bircə yol qalır, Arazı keçib İrana adlayıblar. – Ya da ki, əsir düşüblər, ya da özlərini öldürüblər – de‐ dim. “Ermənilər öldürüb”– deməyə dilim gəlmədi, bunu namu‐ sum qəbul etmədi...
126
Başqa yolumuz yox idi, irəliyə getmək əsir düşmək demək idi. “Allaha təvəkkül”– deyib əlacsız Beyləqana yollanmağı qərara aldıq. Deyirdilər ki, İrana keçənlər burada bizim tərəfə təhvil verilirlər. Burada da tapa bilmədik. Yenidən İmişliyə gəldik, yanımızdan ötüb çadırlarda məskunlaşa biləcəklərinə ümid edirdik. Bütün çadırları gözdən keçirdik, hər komalaşmış dəstədən soruşduq. Artıq gözümüzdə ixtiyarsız yaş damlaları gilələnirdi. Günahsız adamların tükürpədici halları, öz vətən‐ lərində bəy‐xan kimi yaşayan insanların suya düşmüş cücələr kimi dərddən büzüşməsi adamın bağrını yarırdı. Dəmirçilərdən olan Xansuvar kişini tanıdım, sevincimin həddi hüdudu yox idi. Öpdüm, boynunu qucaqladım. Kişi sanki iflic olmuşdu, gözünün yaşı qurumuş və puçuluq bağlamışdı. Xansuvar ata‐ mın dostuydu, bizə tez‐tez gələrdi. Özümü Xansuvardan 30 yaş böyük hiss elədim, insan nə qədər cılızlaşarmış, ilahi... – Bizimkilərdən xəbər tuta bilmirəm, Xansuvar əmi, görüb eləməmisən? – soruşdum. Qəhərdən Xansuvarın ovurdları şişdi, “puf”uldadı, ağzın‐ dan selik axdı, pencəyinin kirli qoluyla ağzını silib başını aşağı dikdi: – Evinizin üstündən keçəndə yolun kənarındaydılar. Qa‐ baqdakılardan heç kim maşını saxlamırdı. Bizim maşın yorğan‐ döşəklə doluydu, üstündə də 25‐30 nəfər adam. Kabinanın hər qapısından 2‐3 nəfər yapışmışdı. Mən kuzovun üstündə oturub kabinanın qabaq taxtasından yapışmışdım. Ağəlini, Familə bacını gördüm və kabinanı döyəclədim. Sürücümüz maşını yavaşıtdı ki, sizinkilər də minsin. Kuzovun arxasındakılar da anana əl atdılar ki, kuzova minə bilsin. Sürücü maşına birdən qaz verəndə anan və onun əlindən yapışan cavan oğlan ikisi də asfaltın üstünə düşdülər. Oğlan yenidən qaçıb maşına mindi, amma anan asfaltın üstündə qalmışdı. Arxadan gələn maşın sükanı nə qədər döndərdisə də bacarmadı, – təkərin biri ananın
127
üstündən keçdi. Atan onu yolun kənarına çəkib yanında oturdu... Xansuvarın qurumuş göz yaşları yenidən işıldadı. İçini çəkə‐çəkə davam elədi: – Əlli illik dostumu tək‐tənha buraxıb gəldim. Allah mənə lənət eləsin, görüm sabaha sağ çıxmayım. Bişərəfin, nadürüstün təkiyəm mən. Allah, mənə ucuz bir ölüm ver, qurtar məni bu rəzillikdən! Boyum‐buxunum yerə girsin! Başını uşaq kimi çiynimə qoyub zarıdı: – Bağışla məni, bağışla oğul, onsuz da bu vicdan əzabı məni çox yaşamağa qoymaz. Allah bu müharibəni başladanlara lənət eləsin, bu nə işdi düşmüşük. İnsan da bu qədər insanlığını iti‐ rərmi? Heç dostunu darda tək qoyub qaçan alçaq, şərəfsiziydim‐ mi mən? Axı niyə Allah həmin anda əl‐qolumu, dilimi bağladı, dostuma kömək edə bilmədim? Gözləri gözümdə qalmışdı Ağa‐ nın, indi o baxışları necə unuda bilərəm axı? Hər gecə yuxuma girib, – “Tfu sənin qeyrətinə, sənlə kəsdiyim çörəyə tupurum, sən nə zəhərli ilanmışsan!” – deməzmi, deməyə haqqı yoxdur‐ mu? Allah, məni Ağəliylə bir də qarşılaşdırma, amanın günüdür, heç qarşılaşdırma! – uşaq kimi zarıyırdı. Eşitdiklərimdən yerimdə süst qalmışdım, damarlarımda qanım donmuşdu. – Əmi, təkərin onun üstünə çıxdığını öz gözünüzlə gördü‐ nüzmü? – deyə Yaşar soruşdu. – Təkərin altında qaldığını gördüm, çətin ki, o qədər yü‐ kün altından sağ çıxsın – dedi. Artıq burada görüləcək işimiz qalmamışdı. Dostlarım qo‐ luma girdilər. Gözlərim qaralırdı, ayağımın altını görmürdüm, səsləri gurultu kimi eşidir, heç nəyi ayırd edə bilmirdim. Anam ölmüş, atam da bundan sonra öldürsən də onu tək qoyub gəl‐ məz, – “Demək atam da əsir düşüb, ya da özünü öldürüb”, – Yüklə 2,71 Mb. Dostları ilə paylaş:
|