134
Nailə dunyaya gəldi. Gözümüzü açıb gördük ki, qızımız bö‐
yüyüb, ərə getmək vaxtıdır. Xocamsaxlıdan olan qohumum Əh‐
mədin oğlu ilə evləndirdik. Mürvət çox ağıllı və tədbirli, ailə‐
sinə bağlı, həlim adam idi.
İlk nəvəmiz olanda, “baba”, “nənə” deyib üstümüzə qa‐
çanda Familəylə dünyanın ən xoşbəxt insanlarıydıq. Çoxlu
nəvə, nəticələrimizin xəyallarını necə qurardıq onunla.., qismət
deyilmiş. Həyatı iki cür yaşayanlar var: birincisi, həyatda heç
bir möcüzənin olmadığına inananlar, ikincisi, həyatda hər şeyin
möcüzə olduğuna inanaraq yaşayanlar. Familənin bir an içində,
bir təsadüf nəticəsində dünyasını dəyişməsi möcüzəydi və bu
möcüzə məni mat qoyduğundan nə edəcəyimi, mənə üz vermiş
bu bədbəxtliyin, dərdin miqyasını anlaya bilmirdim.
* * *
Səhər açılırdı. Rayon mərkəzindən seyrək artilleriya səsləri
gəlirdi. Heç kim gözə dəymirdi, daha yoldan maşınlar da
keçmirdi. Əsir düşmək qorxusu üstün gəlməyə başlamışdı.
Hamamda meyidi yuyub kəfənlədi. Tövlənin yolağasını sökdü,
qazmaq üçün bel götürdü. Yolağanı daraldıb vəl kimi ulağın
belinə bənd elədi. Sonra meyidi vəlin üstünə qoyub bərkitdi.
Ulağın çatısından tutub kənd qəbristanlığına tərəf üz tutdu.
Qəbristanlıq kəndin ən hündür yerində salınmışdı. Oradan
kənd əl içi kimi görünürdü. Kənd yolu ilə şütüyən bir neçə
erməni tankı və zirehli texnikası Xanlığa tərəf yol almışdı.
Yanında ona təsəlli verəcək, “başın sağ olsun” deyəcək
adamın olmaması onu yaman sıxırdı. İnsan, yaxınları yanında
olanda dərdi tez adladır. Sən demə təklikdə də dərd çəkilərmiş,
həm də lap asan... Özünə toxtaqlıq vermək üçün yenə də
sevdiyi zikr‐nənnini zümzümə etməyə başladı:
135
“Allahın gözəl adı, dilimdən getməz dadı,
Hərə bir “Allah” desə, görməz cəhənnəm odu.
“Allah” dedim oyandım, baş yastığa dayadım,
Allah, sənin qorxundan əlvan‐əlvan boyandım.
Ləiləha illəllah, Muhəmmədən Rəsulullah...”
Başı ağır işə qarışanda, ya da kədərli vaxtlarında oxuyardı
bu nənnini.
Ulağı vəldən açıb buraxdı – “Get, vəfalı dostum, ən ağır
dəqiqələrimdə mənimlə olduğun üçün sənə minnətdaram, səni
çox incitmişəm, haqqını halal elə, indisə tam azadsan, get, Allah
amanında ol!”. Ulaq bir qədər aralanıb acgözlüklə əl dəyməmiş
dəj
42
qəbristanlıq otuna girişdi.
Ağəli beli götürüb Durna nənənin yanında məzar qazmağa
başladı.
– Hə.., Durna nənəsi (Fərhadın dili ilə həmişə “nənəsi”
deyərdi), Familə səni doğrudan da çox istəyirmiş, səni tək qoy‐
madı, yanına gəlir... İndi doyunca, nə qədər istəyirsiniz qeybət
eləyin, sizi nə tövləyə, nə ota, nə də xörək bişirməyə göndərən
olmayacaq... Çox deyirdin ki, kəndçinin həyatı öləndən sonra
rahatlanır, di rahat dincəlin... Elə ölümləriniz də bir‐birinizinkinə
bənzədi, ikinizin də canını qara asfalt aldı. Görünür sizə yola
çıxmaq düşmürmüş... Deyirlər ruh Allahdan izn alıb, əvvəllər
içində yaşadığı bədənini ziyarətə gəlir. Məzardakı qan və
iylənmiş su içində acınacaqlı halını görəndə kədərlənib: “Yazıq
bədənim, vücudum” – deyə ağlayır... Amma sən Familənin
əlindən tut gətir, qoy xıncımlanmış bədənini görüb qorxmasın...
Familə, bir azdan səni torpağa basdıranda möhkəm susayacaq‐
san, şeytan əlində su yanına gəlib, – “Allahı danırsanmı?”– de‐
yə soruşacaq. Onda, – “Ləiləha illəllah, Mühəmmədən rəsul‐
42
Xam, əl dəyilməmiş
.
136
lullah”dan başqa heç nə demə, yoxsa bu qədər zəhmətin hədər
gedər. Heç qorxub çəkinmə. Bax, mələklərin əlindəki kağızda
ikinizin də adı karandaşla dairəyə alınıb. Bilirsən niyə? Cünkü,
sizə cənnətin yuxa salanları kimi ayrıca guşə ayıracaqlar,
mələklər sizə kündə daşıyacaq, siz sac üstündə yuxa salmağı
axirət sakinlərinə öyrədəcəksiniz... Bilirsiniz, bu saat elə istəyi‐
rəm ki, sizin yanınızda olam. Ölümün bu qədər adi bir şey
olduğunu heç bilməzdim. Bəlkə Allah məsləhət bildi, mən də
sizin yanınızda qalası oldum... Allahın altında, bu dəqiqə arxa‐
dan bir erməni məni güllə ilə vuraydı və ikimizi də bu qazdı‐
ğım məzara atıb üstümüzü torpaqlayaydı. Nə yaxşı olardı...
Bəlkə özümü öldürüb sizə qovuşum? Yox, intihar günahdı,
cəhənnəmlikdi... Onsuz da gec‐tez mən də yanınıza gələcəyəm,
heç darıxıb eləməyin. Bir‐birinizdən göz‐qulaq olun... İnşallah,
bir‐iki aya qayıdıb məzarınızın üstündə ağac da əkərəm.
Biləyilə alnının tərini sildi:
– Hə, Familəm mənim, adına layiq olmasa da məzarın
hazırdı, daha yoruldum, qaza bilmirəm – belin sapını sinəsinə
dirəyib nəfəsini dərdi. – Bu gündən evin buradır, ruhun bizimlə,
cəsədin isə burada olacaq. Tez‐tez yuxuma gələrsən, balalarının
qarşısına çıxan bəlalardan məni xəbərdar edərsən. İndi isə,
nənəsi, sən də əllərini üzünə qaldır, əzizimiz Familənin “Yasin”i‐
ni oxuyaq, onu doğulduğu torpağa tapşıraq. Qoy bizim də son
məzarımız öz qəbristanlığımız olsun. Allah bizi yad obalarda
basdırılmaqdan qorusun. Ya Allah.., başlayaq!
Ağəli “Yasin”i tələsmədən, aramla axıradək oxudu. Salavat
çevirib, meyidin alnından öpdü: – Hə, əzizim, ayrılıq vaxtı
gəldi, yerin behişt, cənnət yolçuluğun mübarək olsun. Sağ‐
lığında haqqının halallığını ala bilməmişəm – haqqını halal elə.
Mən də haqqımı sənə halal edirəm. Dar günümdə mənə həm
xanımlıq, həm dostluq, həm də bacılıq etmisən. Allah axirətini
cənnətlə mükafatlandırsın, kitabı sağdan verilənlərdən olasan,
Dostları ilə paylaş: |