SeyġDAĞa onullahġ

201 
 
101. Аракел  Даврижеци.  Книга  истории.  Пер.  с  армян.,  предисл.  и 
коммент.  М.  О.  Дарбинян-Меликян.  М.,  1969  (sonralar:  Zəkəriyyə 
Kanakertsi). 
102. Yenə orada, səh. 143. 
103. Yenə orada, səh. 226. 
104.  Дневник  Закария  Акулисского.  Ереван,  1939  (sonralar:  Əylisli 
Zəkəriyyə), 
105. Н.  И.  Веселовский.  Памятники  дипломатических  и  торговых 
отношений 
Московской Руси с Персией, т. I-III. СПб., 1890, 1892, 1898 (sonralar: Н. И. 
Веселовский.  Памятники);  С.  А.  Белокуров.  Сношения  России  с 
Кавказом вып I (1578-1613),  ЧОИДР, 1888, кн. III; həmçinin ayrıca  nəĢri, 
M.,  1889;  (sonralar:  С.  А.  Белокуров.  Сношения.);  М.  А  Полиевктов. 
Экономические  и  политические  разведки Московского государства  XVII 
в.  на  Кавказе.  Тбилиси,  1932;  (sonralar:  М.  А.  Поливектор 
Экономические...). 
106. Alessandri.  Səfərnameha-ye  veneziyan  dər  Ġran.  Mənuçehr  Əmirinin 
ingilis  dilindən  fars  dilinə  tərcüməsi,  Tehran,  1349  (1970);  (sonralar: 
«Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran»), səh. 438, 445. 
107. Marko  Polo.  Səfərname-ye  Marko-Polo.  Ba  moqəddeme-ye  Matsfild. 
Tərcome-ye  Həbibullah  Səhihi,  Tehran,  1350  Ģ.,  (1971)  (sonralar;  Marko-
Polo). 
108. Les  Voyage  en  Asie  du  Bren  leureux  frer  Odoric  de  pordenon,  retigieux, 
Paris, 1889 (sonralar: Odorik). 
109. «Səfərname-ye Klavixo». Tərcome-ye Məsud Rəcəbniya, Tehran, 1337 Ģ., 
(1958), (sonralar: Klavixo). 
110. Ancolello. Səfərnameha-ye Veneziyan dər Ġran, səh. 267-345. 
111. Barbaro. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 62-78, 91-92, 95-96. 
112. Katerino Zeno. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 236. 
113. Kontarini. Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran, səh. 137, 144-145. 
114. Anonim Venetsiya taciri. Bax: «Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran»,. səh. 
351-430; (sonralar: Anonim tacir). 
115. Alessandri. Bax: «Səfərnameha-ye veneziyan dər Ġran», səh. 433-450. 
116. Antoni  Cenkinson.  Bax:  Английские  путешественники  в  Московском 
государстве  в  XVI  веке.  Пер.  с  англ.  Ю.  В.  Готье,  Л.,  1937;  (sonralar: 
Антони Ченкинсон. Английские путешественники). 
117. Antoni Cenkinson. Английские путешественники, səh. 206. 
118. Артур Эдуарде и Л. Чэпмэн. Bax: Английские путешественники, səh. 
239-249 
(sonralar:  Артур  Эдуарде  и  Л.  Чэпмэн.  Английские 
путешественники). 
119. Джеффри Дэкэт  Bax:   «Английские путешественники», səh. 260-261. 

---

202 
 
120. Don  Juan  of  Persia  a  shiah  Catholic,  (1560-1604)  By  G.  L.  Strange, 
London,  1926,  həmin  əsər  Məsud  Rəcəbniya  tərəfindən  fars  dilinə  tərcümə 
edilərək  1959-cu  ildə  Tehranda  nəĢr  olunmuĢdur.  Bax:  «Don  Juane-Ġrani». 
Təlife - Oruc bəy Bayat, Tehran, 1338 Ģ., (1959). Biz həmin əsərin fars dilinə 
tərcüməsindən istifadə etmiĢik; (sonralar: «Don Juane-Ġrani»). 
121. Tarix elmləri doktoru S. B. AĢurbəyli səhv olaraq Oruc bəyin adını Hüseyn 
Əlibəy  kimi  qeyd  etmiĢdir.  Bax:  С.  Б.  Ашурбейли.  Очерк  истории 
средневекового Баку. Баку, 1964, səh. 182. 
122. «Don Juane-Ġrani», səh. 161. Avropada Don Xuan və  ya Don Juan ləqəbi 
almıĢ azərbaycanlı Oruc bəy haqqında ətraflı məlumat almaq üçün, bax: «Don 
Juane-Ġrani» əsərinin müqəddiməsinə, həmçinin: О. А. Эфендиев. Дон Жуане 
персидский или Орудж-бек? «Изв. АН Азерб. ССР, серия ИФП», 1966, № 
2, səh. 62-70. 
123. Джиованни  Баттиста.  Bax:  Путешественники  об  Азербайджане,  т.  II. 
АЕАТИЕА, иш  № 3703, ф. 1, он. 6 (sonralar: Ciovanni.  Путешественники 
об Азербайджане, II cild). 
124. Bax:  «Путешествие  в  Персию  через  Московью»,  (1601-1603);  пер.  с 
нем.. Алексей Станкович. М., 1936, səh. 31-33 (sonralar: Какаш, Тектандер, 
Путешествие  в  Персию)  bu  əsər  1972-ci  ildə  Ġran  alimi  Mahmud  Təfəzzüli 
tərəfindən fransız dilindən fars dilinə tərcümə edilərək nəĢr olunmuĢdur. Bax: 
Etir  Persikom.  QozareĢe  səfarəti  be  dərbare  ġah  Abbase  əvvəl  əz  Jorj 
Tektander. Tərcome-ye Mahmud Təfəzzüli, 
Tehran, 1351 Ģ., (1972)  (sonralar: Etir Persikom), səh. 23. 
125. «Dər  dərbare  ĢahənĢahe  Ġran».  Təlife  Enqelbert  Kempfer.  Tərcome-ye-
Keykavus Cahandari, Tehran, 1350 Ģ., (1971) (sonralar: Enqelbert Kempfer). 
126. J.  V.  Tavernier.  Voyage  en  Turquie,  en  Perse  et  aux  Index...  vol.  I-IV, 
Paris,  1676.  Bu  əsər  Əbu  Turab  Nuri  tərəfindən  fars  dilinə  tərcümə  edilərək 
nəĢr olunmuĢdur. Bax: Jan Battist Tavernye. Səfərname-ye Taveriye, tərcome-
ye  Əbu  Turab  Nuri,  Ġsfahan,  1336  Ģ.,  (1957),  çape  dovvom.  Biz  fars  dilində 
nəĢrinin ikinci çapından istifadə etmiĢik (sonralar: Tavernye). 
127. Hər üç fransız  müəllifi  haqqında bax: Məhəmməd Cavad  MəĢkur. Tarix-i 
Təbriz, səh. 74-76. 
128. Chardin (Chevalier Gean) Voyage en Perse, et autre lieux N`orient ed par 
L.Langles,  Paris,  1811,  v-1-10.  Bu  əsərin  Azərbaycana  aid  hissəsi  hələ  XIX 
əsrin  ikinci  yarısında  Məhəmməd  Həsən  xan  Səni-üd-dövlə  tərəfindən  fars 
dilinə  tərcümə  olunmuĢdur.  Bax:  «Mirat-ul-boldane-Naseri»,  səh.  352-361; 
1956-cı  ildə  isə  əsər  bütövlükdə  Məhəmmədluy  Abbasi  tərəfindən  fransız 
dilindən fars dilinə tərcümə edilərək Tehranda nəĢr olunmuĢdur. Bax: ġarden. 
Səfərname-ye ġarden, Tehran, 1335 Ģ., (1956). Biz əsərin   həmin   nəĢrindən 
istifadə etmiĢik; (sonralar: ġarden).  
129. ġarden, səh. 408.  

---

203 
 
130. Yenə orada, II cild, səh. 404-405, 412. 
131. Estat  de  la  Perse  en  1660  par  Le  P.  Raphael  du  Mans,  par  Ch.  Scheffer. 
Paris, 1890 (sonralar: Rafael dyü Man). 
132. Rafael dyü Man, səh. 181-190. 
133. Səfərname-ye  Sanson.  Bəze  keĢvəre  ĢahənĢahi-ye  Ġran  dər  zamane  Ģah 
Süleyman  Səfəvi.  Be  ehtemam  və  tərcome-ye  doktor  Tağı  Təfəzzüli,  Tehran, 
1346 Ģ., (1967); (sonralar. Sanson. Göstərilən əsəri), səh. 191. 
134. Səfərname-ye Cemelli Karyeri. Tərcome-ye doktor Naxçıvani və Əbdüləli 
Karəng, Təbriz, 1348 Ģəmsi (1969), səh. 20-36; (sonralar: Cemelli Karyeri). 
135. ġirin Bəyani. Tarix-i ali Cəlayir, Tehran, 1347 Ģ., (sonralar: ġirin Bəyani. 
Göstərilən əsəri). 
136. ġirin Bəyani. Göstərilən əsəri, səh. 292. 
137. «Tarix-i  moğol  dər  Ġran».  Təlife  Bertold  ġpuler.  Tərcome-ye  doktor 
Mahmud  Mir  Aftab,  Tehran,  1351  Ģ.,  (1972)  (sonralar:  ġpuler.  Göstərilən 
əsəri). 
138. Yenə orada, səh. 432, 453. 
139. «Sazemane  edari-ye  hokuməte  Səfəvi».  Təhqiqat  və  həvaĢi  və  təliqate 
ostad  V.  F.  Minorski.  Tərcome-ye  Məsud  Rəcəbniya,  Tehran,  1334  Ģəmsi 
(1955) (sonralar: V. F. Minorski. Göstərilən əsəri); Nezame əyalat dər dovre-ye 
Səfəviyye.  Təlife  Röhrbörn.  Tərcome-ye  Keykavus  Cahandari,  Tehran,    1349 
Ģ.,  (1970)   (sonralar: Röhrböri. Göstərilən əsəri). 
140. Zəki  Məhəmməd  Həsən.  Sənaye-e  Ġran  bəd  əz  islam.  Məhəmməd  Əli 
Xəlilinin  fars  dilinə  tərcüməsi,  Tehran,  1320  Ģ.,  (1941),  səh.  3-5;  (sonralar: 
Zəki Məhəmməd Həsən. Göstərilən əsəri). 
141. Karl  Jan.  Dogu  ile  bati  arasinda  bir  ortaçağ  kültur  merkezi  Tebriz,  islam 
tetkikleri enstitusu, cilt IV, 1971. Ġstambul, seh. 29-34. 
142. Yenə orada, səh. 30. 
143. Vilber Donald. Memari-ye islami dər dovre-ye Elxani. Tərcome-ye doktor 
Abdullah Fəryar, Tehran, 1346 Ģ., (1967); (sonralar: Vilber Donald. Göstərilən 
əsəri). 
144. Mehdi Bəyani. Əhval və asare xoĢnevisane nəstəliq, 1-3 s., Tehran, 1345, 
1346, 1348 Ģəmsi (sonralar: Mehdi Bəyani. Göstərilən əsəri). 
145. Roknəddin Hümayun  Fərrux.  Tarixçe-ye  ketab və  ketabxaneha-ye Ġran əz 
sədre islam ta əsre konuni, celde dovvom, Tehran, 1347, Ģ., (1968); (sonralar: 
Roknəddin Hümayun Fərrux. Göstərilən əsəri). 
146. Əziz  Dovlətabadi.  Tarixçe-ye  ketabxaneha-ye  Azərbaycan.  NKMT, 
Ģomare 11, səh. 34-40 (sonralar: Əziz Dovlətabadi. Tarixçe-ye). 
147. Bu barədə ətraflı məlumat almaq üçüi bax: S. M. Onullahi. Azərbaycanda 
XIV-XV əsrlərdə maarif və məktəb. «Azərbaycan məktəbi» jurnalı, 1973, № 7, 
səh. 49-55; yenə onun. Təbrizdə maarif və məktəb tarixindən (XIV-XV əsrlər). 
«Azərb. SSR EA Xəbərləri» (TFH seriyası), 1976, № 4, səh. 31-39; yenə onun. 

---