–
M
əhkəmə məşvərətə çıxır, - dedi, – müttəhimi yan
otağa keçirin.
Əsgərlər mənim uzandığım xərəyi yerdən götürdülər və
qonşu otağa keçirdilər. Onlardan biri mənə bir papiros yandırıb
verdi:
– Al, ç
ək, – dedi, – indi belə şeylər çox olur.
M
ən çəkən olmasam da, papirosu aldım və acgözlüklə
sümürm
əyə başladım. Heç aradan 10 dəqiqə keçməmişdi ki,
katib qapının arasından başını içəri soxub:
– G
ətirin, – dedi.
M
əni içəri apardılar, hakim əlində tutduğu yazı maki-
nasında çap olunmuş vərəqləri oxumağa başladı:
– Ukrayna Sovet S
osialist Respublikası adından Kiyev
qarnizonu h
ərbi tribunalının xalq iclasçıları kapitan Strelkov və
baş leytenant Qruzdevski, katib serjant Soroka, 1-ci dərəcəli
hüquq müşaviri prokuror Oleynikovun və müttəhimin vəkili
mayor Maltsevanın iştirakı ilə 58.1a və 58.10 maddələrilə təs-
diql
əndirilən Qruşevitski Porfiriy Yeqoroviçin işinə baxıb
mü
əyyən etdi.
M
ən az qala dəli kimi bağırdım:
–
Hanı o vəkil, mənim heç bir vəkilim olmamışdır, –
dedim.
M
ən çığıran kimi döşdəki qapı açıldı. İçəriyə 45-48 yaş-
larında bir qadın girib:
– V
ətəndaş Qruşevitski, – dedi, – mən buradayam və
bütün mühakim
ə dövründə də burada olmuşam. İntəhası, siz
özünüz v
əkildən imtina etdiyiniz üçün mən qapının dalında
durmağa məcbur oldum.
–
Axı bu düzgün iş deyil, – dedimsə də hakim sözümü
k
əsdi:
– B
əs siz vətənə xəyanət edərkən düzgün işmi görmü-
sünüz? Sizi müdafi
ə etmək yox, güllələmək lazımdır. Yaxşısı
budur ki, hökmü dinl
əyin.
~
178
~
El
ə bu zaman növbətçi zabit qapını açıb içəri girdi və
kül
ək hakimin əlindəki vərəqi yerə atdı.
M
ən donub qaldım. Hökm artıq imzalanmış və hətta
möhürl
ənmiş idi. Özümü güclə ələ alıb:
– Möht
ərəm hakimlər, – dedim, – doğurdanmı cəmisi 10
d
əqiqə ərzində siz həm hökm çıxarmış, maşınkada yazdırmış,
h
əm də təsdiq etdirmişsiniz? Yoxsa siz bu işləri məhkəmədən
qabaq hazırlamışdınız? Əgər belədirsə burada niyə vaxtınızı
itirdiniz?
Hakim qıpqırmızı qızarıb mənim sözümü kəsdi:
–
İndi ki, dinləmək istəmirsiniz, heç lazım da deyil.
Lakin sizin üçün
ən maraqlı yerini oxuyum.
– M
əhkəmə heyəti Qruşevitski Porfiriy Yeqoroviçi CM-
nin 58.1a v
ə 58.10 maddələrilə vətənə xəyanət etməkdə və
antisovet t
əbliğatı aparmaqda müqəssir bilərək onu 25 il
azadlıqdan məhrum edib, ölkənin şimal rayonlarında sax-
la
nılmağa, həbs müddətini çəkib qurtarandan sonra isə 5 il
seçki hüququndan m
əhrum edilməyə və 5 il sürgün edilməyə
m
əhkum edir. Hökm qətidir, şikayət qəbul olunmayacaq.
El
ə bil dünya başıma dar oldu. Gözlərimin qabağına nə
is
ə qaranlıq pərdə kimi bir şey çəkildi. Yaxşı ki, xərəkdə idim,
yoxsa
əsla yeriyə bilməzdim.
M
əni yerdən götürdülər, qapıdan çıxarıb keşikçi nəfər-
l
ərinə verdilər. Onlardan birisi əsgərlərdən astaca soruşdu:
– Neç
ə il verdilər?
–
Kak obıçno – 25.5 po roqam i 5 po noqam.
(Ad
ətən oluğu kimi – 25.5 buynuzlarına, 5 də
ayaqlarına.)
H
ərçənd bizim hamımızın “cinayət işi” qəribə idi. Amma
Qruşevitskinin danışdığı lap təəccüblü idi. Hətta yəhudi də
onun söhb
ətindən mütəəssir oldu.
Hamı xəyalən öz başına gətirilənləri gözləri önündə
canlandırır, bunu Qruşevitskininki ilə müqayisə edirdi.
~
179
~
Sükutu Qruşevitski özü pozdu:
– Ancaq o
əsgərin dediyi sözün mənasını başa düşə
bilm
ədim. Necə yəni ki, 25.5 buynuzlarına, 5 də ayaqlarına. Bu
n
ə deməkdir?
Professor İvanov:
–
Bundan aydın nə ola bilər ki? – dedi, yəni siz cəza
müdd
əti qurtarandan sonra 5 il seçib-seçilmək hüququndan
m
əhrumsunuz.
Y
əhudi bunu başqa cür yozdu:
– Y
əni, siz 25 il sağ qalasız, sonra 5 il keçi kimi
buynuzlarınızı hər tərəfə soxmayasınız – bu “po roqam”
(buynuzlarına), 5 il də gərək olmayan yerlərdə avara-avara
g
əzib özünüzü üzməyəsiniz. Bu da – “po noqam” (ayaqlarına).
Görürsünüz nec
ə qayğınıza qalırlar? Axı 30 ildən sonra
biz lap düşkün qocalar olacağəq, bizə çox gəzmək ziyan olar.
Hamımız kədərlə gülüşdük.
Doğurdan da bu yəhudi qəribə insan idi. Mən onun
ruhdan düşdüyünü, kədərləndiyini, əsəbləşdiyini görmədim.
Daima yoldaşlarda ruh yüksəkliyi yaymağa çalışır, hamının
qayğısına qalırdı.
Günl
ər keçirdi, biz uzun yolu başa vurana qədər təxmi-
n
ən 2 ay keçdi. Çünki bizim qatar əsas deyil, dolanbac yollarla
gedir, h
əm də iri şəhərlərdə xeyli dayanıb dustaq götürürdü.
Bu müdd
ətdə mən yol yoldaşlarımla daha yaxından tanış
oldum. Onlardan xüsusil
ə 3 nəfərilə lap dostlaşdım. Bunlar
qocaman komunistl
ər idi: ukraynalı Letçenko, yəhudu Ginz-
burq v
ə rus Savelyer. Mən bunlardakı idarə möhkəmliyinə,
aydın dünyagörüşünə pərəstiş etməyə başladım. Özün bilirsən
ki, azadlıqda olanda mən ümumiyyətlə, heç bir partiyaya mən-
sub deyildim v
ə açığını deyim ki, buna o qədər əhəmiyyət
vermirdim.
Bu yoldaşlar dünyanın ən yaxşı, ən mətin, ən həqiqət-
p
ərəst insanları imiş. Bir təsəvvür et ki, bunların barəsində nə
~
180
~
Dostları ilə paylaş: |