Sığınacaq, sərhəd və immiqrasiya məsələlərinə dair Avropa qanunvericiliyi üzrə vəsait
Yüklə 159,61 Kb. Pdf görüntüsü
|
Sığınacaq, Sərhəd və İmmiqrasiya Məsələlərinə dair Avropa Qanunvericiliyi üzrə Vəsait 52 Misal: Salah Şeexin Hollandiyaya qarşı işində 107 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Somalidə azlıq təşkil edən bir klanın üzvlərinin qadağan olunmuş, ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət riskin "hədəf qrupuna" aid olduğunu müəyyən etmişdir. İşlə bağlı müvafiq məsələ iddiaçının həmin ölkədə müdafiə olunmaq və keçmişdə ona qarşı törədilmiş əməllərə görə kompensasiya əldə etmək imkanlarının mövcud olub- olmamasından ibarət idi. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi iddiaçının Somalini tərk etdiyi vaxtlardan etibarən orada yaxşıya doğru əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş vermədiyini nəzərə alaraq onun bu cür müdafiə və ya təzminatla təmin olunmaq iqtidarında olmadığını hesab etmişdir. İddiaçı və onun ailəsi Somalidə azlıq təşkil edən bir qrupa mənsub olduğundan "xüsusi" bir hədəfə götürülmüşdür və məlum olduğu kimi heç bir müdafiə vasitəsinə malik deyildi. Şəxsən iddiaçının əvvəllər və hal-hazırda riskə məruz qaldığını nümayiş etdirmək üçün əlavə olaraq xüsusi və fərqləndirici əlamətlərin mövcudluğunu sübuta yetirilməsi ondan tələb olunmurdu. Beləliklə, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi onun çıxarılmasının Avropa İnsan Hüquqları Konvesiyasının 3-cü maddəsi ilə ziddiyyət təşkil etməsi qənaətinə gəlmişdir. Bir çox halda ölkədə müşahidə olunan ümumi zorakılıq vəziyyəti Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsini pozmaya da bilər. Zorakılıq kifayət qədər yüksək səviyyədə və ya həddindən artıq intensiv olduqda şəxsin məxsus olduğu qrupun digər üzvləri ilə müqayisədə daha ağır vəziyyətdə olduğunu nümayiş etdirməsinə ehtiyac yoxdur. Bəzi hallarda isə şəxs həm şəxsi risk faktorlarına həm də ümumi zorakılıqdan ibarət riskə məruz qaldığını nümayiş etdirməli ola bilər. Məhkəmə üçün yeganə sual ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət ehtimal olunan və həqiqi riskin Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd olub-olmaması məsələsinə baxmaqdan ibarətdir. Misal: NA.-nın Birləşmiş Krallığa qarşı işində 108 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Şri Lankada müşahidə olunan ümumi zorakılıq səviyyəsinin bu ölkəyəgeri qaytarılmaların qadağan edilməsi üçün kifayət etmədiyini, lakin iddiaçıya xas olan şəxsi faktorlarla birgə götürdükdə onun geri qaytarılmasının Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd olduğunu müəyyən etmişdir. Beləliklə, ilk dəfə olaraq Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi zorakılıqla bağlı ümumi vəziyyətin geri qaytarılmaların qadağan edilməsi üçün mümkün olduğunu qəbul etmişdir. Misal: Sufi və Elminin Birləşmiş Krallığa qarşı işində 109 Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Somalinin paytaxtı Moqadişuda hökm sürən kütləvi zorakılıq vəziyyətinin insan həyatı və ya istənilən mülki şəxs üçün real təhlükə yaradan kifayət qədər yüksək səviyyədə və həddindən artıq gərgin olması qənaətinə gəlmişdir. Məhkəmə zorakılıq səviyyəsini qiymətləndirərək bu kimi qeyri-müfəssəl meyarlara diqqət yetirmişdir: münaqişə tərəfləri mülki şəxslər arasında itkilər riskini artıran və ya birbaşa mülki şəxslərə qarşı yönəldilmiş müharibə metodları və taktikasından istifadə edirlərmi; bu cür metodlardan və ya taktikadan istifadə münaqişə tərəfləri arasında geniş yayılıbmı; və nəhayət silahlı toqquşmalar nəticəsində ölən, yaralanan və məcburi köçən mülki şəxslərin sayı. Moqadişu şəhərində ümumi zorakılıqla bağlı vəziyyətin kifayət qədər gərgin olması Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinə imkan verirdi ki, geri qayıdan hər bir şəxsin bu ölkədə yalnız olması səbəbindən 3-cü maddəyə zidd olaraq ləyaqəti alçaldan rəftardan ibarət real riskə məruz qalacağı barədə qənaətə gəlsin (əgər həmin şəxsin müdafiə ilə təmin olunacağını nümayiş etdirmək üçün şəhərdəki nüfuzlu qüvvələrlə kifayət qədər sıx əlaqələri mövcud deyilsə). Ölkədən çıxarılacaq şəxs Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 3-cü maddəsinə zidd rəftar hesab edilən zərərin müxtəlif növlərindən ibarət risklərlə üzləşə bilər ki, həmin risklərin mənbələri bilavasitə qəbul edən dövlətlə deyil, oradakı qeyri-dövlət qüvvələri ilə, xəstəliklər və ya humanitar vəziyyətlə əlaqədar ola bilər. 107 Salah Şeexin Hollandiyaya qarşı (Salah Sheekh v. the Netherlands) Avropa İnsan Hüquqları M ə hk ə m ə sind əki 1948/04 saylı, 11 yanvar 2007- ci il tarixli işi. 108 NA.- nın Birləşmiş Krallığa qarşı (Salah Sheekh v. the Netherlands NA. v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Mə hk ə m ə sind ə ki 25904/07 saylı, 17 iyul 2008 - ci il tarixli işinin 114 -117, 147- ci paraqrafları. 109 Sufi v ə Elminin Birl əşmiş Krallığa qarşı (Sufi and Elmi v. the United Kingdom) Avropa İnsan Hüquqları Mə hk ə m ə sind ə ki 8319/07 v ə 11449/07 saylı, 28 iyun 2011- ci il tarixli işinin 241 -250, 293- cü paraqrafları.Somalidə ki v ə ziyy ə tin ə n son qiym ə tl ə ndirilm ə si il ə bağlı K.A.B- ın İsveçə qarşı Avropa İnsan Hüquqları Mə hk ə m ə sind əki 886/11 saylı, 5 sentyabr 2013 - cü il tarixli işinə baxın. Yüklə 159,61 Kb. Dostları ilə paylaş:
|