Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| «uchinchi dunyo»
To‘rtinchi bo‘lim. hozirgi dunyo www.ziyouz.com kutubxonasi 201 Jahonning yangi tartiboti bu guruh mamlakatlar chetdan keltiriladigan mablag‘ va texnologiyalarga bog‘liq bo‘lib qolgan. kelayotgan yordam belgi- langan joyga ko‘pincha yetib bormay davlat amaldorlari o‘rtasida taqsimlanadi. bularning hukmron doiralari «markaz» guruhidagi tegishli davlat bilan bog‘liq bo‘ladi. u davlatdagi o‘zgarishlar bu yerda ham aks-sado beradi. to‘g‘ri, muayyan sharoitlarda u yoki bu yordam oluvchi davlat oldinga o‘tib ketishi mumkin. mustamlakachilikdan ozod bo‘lib davlat istiqlolini qo‘lga kiritgan mamlakat dastlab «uzoqlikda»gi guruhga kirgan bo‘lsa, keyinroq «yarim uzoqlikda»gilarga yaqinlashganligiga misollar yetarli. masalan, Hindiston harbiy sanoatda, hisoblash texnikasi ishlab chiqarish va yengil sanoatda ancha ilgarilab ketgan bo‘lsa, Koreya Respublikasi (Janubiy koreya) «yadro» davlatlari turkumiga kirib ulgurdi. hozirgi vaqtda yangi sivilizatsiyaviy sifat holatiga o‘tilayotganligi tashkiliy jihatlardan tegishli jahoniy tartibotlarning yuzaga kelishi bilan tavsiflanadi. Bular- ning iqtisodiyot sohasida shakllanishi ii jahon urushidan keyin boshlangan edi, deyish mumkin. masalan, 1947-yilda imzolangan Ta’rif va savdo to‘g‘risida Bosh shartnoma (keyinroq Jahon savdo tashkilotiga aylantirilgan), bir yil o‘tib ta’sis etilgan Yevropa iqtisodiy hamkorlik tashkiloti (1960-yilda kengaytirib iqtisodiy hamkorlik va rivojlanish tashkiloti deb atalgan), avvalboshdan mintaqa miqyosida bo‘lib huquqiy, ilmiy, ma’muriy, ijtimoiy, iqtisodiy sohalarda siyosatni muvofiqlashtirishni ko‘zlagan Yevropa kengashi (1949-y.), Yevropa po‘lat va ko‘mir uyushmasi (1950-y.) olti yildan so‘ng uning asosida Yevropa iqtisodiy kengashi va Yevropaning atom energiyasi bo‘yicha hamjamiyati, angliya boshchiligida shimoliy yevropa davlatlarining bularga muqobillikdagi Yevropa erkin savdo integratsiyasining (1960-y.) keyinroq (1991-y.) eikga qo‘shilishi bilan yevropaning iqtisodiy makoni tuzilishiga olib keldi. O‘z navbatida, bularning natijasi o‘laroq qit’a g‘arbida barcha sohalarda keskin o‘sish ro‘y berdi. 1993-yilda yevropa yagona fuqaroligi kelishildi va xxi asrga yangi valuta – yevro bilan kirildi. ko‘rinadiki, mintaqaning ilgari bo‘lmagan yangi tartiboti amal qila boshladi va o‘zining hayotiyligini ko‘rsatdi. Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|