229
27-§. islomiy sivilizatsiya
sharq – barcha jahoniy dinlar beshigi. islom dini qadimgi
yaqin sharq, antik davr bilan yevropa yangi davri oralig‘idagi
g‘oyalar va bilimlarning asosiy manbayi. musulmonchilikda jamoa
maqomi, oddiy va bajarilishi qat’iy bo‘lgan qoidalarning «qur’on»da
poetik-axloqiy va qonunlar tarzida ifodalanishi.
xalifatik va islom
dini ning keng tarqalishi. bag‘rikenglik, mahalliy an’analarga hurmat,
halollik, tijoratga asoslangan iqtisodiyot – sivilizatsiya asoslari.
islomiy madaniyat tarkibiy qismlari rivojlanishining shart-
sharoitlari. musulmonchilik sivilizatsiyasi rivojlanishidagi sustlashuv
va turg‘unlikning sabablari.
28-§. Turon – movarounnahr – Turkiston: sivilizatsiyaviylik
mezonlari va bosqichlari
Qadimgi Turonning tabiiy-geografik,
biologik, antropologik
va ijtimoiy-madaniy maqomi. sug‘orma
dehqonchilik madaniyati
va boshqaruvining alohida shakliga asoslangan sivilizasiyaning
boshlanishi. «avesto» – ijtimoiy-madaniy yodgorlik. movarounnahrda
islomiy lokal sivilizatsiyaning qaror topishi.
islomiy sivilizatsiya-
ning turkiy tarmog‘i. turkistondan chiqqan mutafakkirlarning
sivilizatorlik faoliyati.
amir temur va uning yetuk izdoshlari davridagi sivilizatsiyaviy
ko‘tarilish. alisher navoiyning O‘zbekiston xalqlari ma’naviyati
tarixidagi o‘rni.
xvi asrdan boshlangan sivilizatsiyaviy orqada qolishlik sabablari
va oqibatlari.
29-§. mustamlakachilik va uning
aksilsivilizatsiyaviy oqibatlari
Rossiya mustamlakachiligi natijasida
turkistonda ijti moiy-
madaniy turg‘unlikning chuqurlashuvi. qoloqlik va mustamlaka-
chilikdan qutulish yo‘lida ma’rifatparvarlik hara
katida aql-idrokning
roli va ahamiyatining asoslanishi. davlat istiqloliga erishish – bosh
maqsad. Jadidchilik va uning umumturkiy asoslari.
www.ziyouz.com kutubxonasi
230
O‘zbekistonda markscha-lenincha sotsializm tamoyillarini qo‘l-
lashning nosivilizatsiyaviy tabiati. «milliy-hududiy bo‘linish» –
turkiston tarixiy-madaniy, til, diniy, ma’naviy va boshqa yaxlitligi-
ning buzilishi va uning oqibatlari. metropoliya uchun xomashyo
bazasi bo‘lgan O‘zbekistonda totalitar tuzum sharoitidagi ma’naviy
yo‘qotishlar ko‘lami.
Dostları ilə paylaş: 
