Shaxs va jamiyat
Yüklə 1,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| morgan va Alekseyev
nazariyalari Birinchi bo‘lim. inson va uning shaxs tavsifi www.ziyouz.com kutubxonasi 37 gapirish yetarli bo‘lmasdi. shunga ko‘ra, kishilik dunyosi kelib chiqishining umumiy jihatini aniqlab olish kerak. Rus olimi v.F.porshnev insoniy tarix anglangan mehnat faoliyatidan emas, balki mehnat qurollarini instinktiv yaratishdan, tayyorlashdan boshlanadi, deb hisoblaydi. ya’ni, inson ajdodi o‘zidagi biologik instinkt talabiga ko‘ra sof tasodifiy tarzda dastlabki tosh qurollarni yasagan. bunday tarzda kelib chiqqan inson, ya’ni, sotsium a’zosi yagona tip emas, balki bir necha xil ko‘rinishda bo‘lgan. ular ichida o‘z turi vakillarini yeydiganlaridan tortib, qurbon bo‘lishidan qo‘rqib stixiyali tarzda, aniqrog‘i, biologik instinkt talabiga ko‘ra miyasining tegishli qismini kutilmaganda ishlatib yuborib boshqalardan ruhiyati rivojlangani bilan oldinga o‘tib ketganlari ham bor. ana shu nuqtayi nazarni tasdiqlashga qaratilgan anchagina qiziqarli faktlar to‘plangan. lekin boshqa barcha shu turdagi nazariyalarda bo‘lganidek, porshnev qarashlarida ham munozarali xulosalar anchagina topiladi. kishilik dunyosi kelib chiqishi mexanizmini tushuntirishda nemis olimi F.kliks ta’limotiga ko‘ra inson kelib chiqishida mehnat qurollari yasash turli individlarda turlicha – birovda tez va soz, boshqalarida esa aksincha bajarilgan. birinchilarining bu sohada ixtisoslashuvi mehnat taqsimotini keltirib chiqarishi, mutaxassis bo‘lish uchun zaruriyat hosil etgan. bular, albatta, tabiiy holat bo‘lmay, balki sotsiumga tegishlilik, ijtimoiylikdir. shu tarzda boshlangan jarayon oqibatda murakkab tizimga olib kelishi, tizim esa o‘z-o‘zidan rivojlanishi mumkin bo‘lgan. v.p.alekseyev sotsiogenez bosqichlari haqida gapirar ekan, jarayonning boshi (avstrolopiteklar hayoti) va nihoyasi (neandertallar jamoasi) to‘g‘risida fikr yuritadi. bu jarayonlarga oid ashyoviy ma’lumotlardan foydalanib, mantiqiy xulosa yasash mumkin. Oraliq davr esa eng umumiy jihatlari bilangina ma’lum bo‘lgani uchun uning to‘g‘risida aniq xulosa chiqarish mushkul. shunga qaramay, sotsiogenez kechishi tarzi haqida aytish mumkinki, uning qaysidir bosqichida jinsiy munosabatlar tartibga solina boshlandi. Chunonchi, insestga tabu qo‘yildi. asta-sekinlik bilan bo‘lsa-da, bevosita biologik aloqalarning qon-qardoshlikka olib kelish hollari anglandi. Yüklə 1,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|