Smelzer O’zining " Iqtisodiy hayot sotsiologiyasi " maqolasida iqtisodiy
sotsiologiya " yO’rgak " dagi holatida qanday uyg’onganligi
va iqtisodiy turmushning
borgan sari yangi tomonlarini qamrab olishligi juda tahsirli qilib tasvirlangan.
Iqtisodiy hayotni ijtimoiy talqin etishga birinchi bor
Teylor ehtibor berdi. U
ishchilarning mehnatga bo’lgan ehtiborini O’rgandi va 1884 yili mehnatga haq tO’lash
tizimiga asoslangan nazariyani ishlab chiqarish jarayoniga tadbiq etdi.Bu g’oyaning asosi
quyidagicha:
1. Eng qisqa vaqt ichida ishchi qancha kO’p hajmda ish bajarsa, unga shuncha haq
tO’lash;
2. Ishning hajmini emas, balki samaradorligini va yaxshiligini rag’batlantirish;
3. Ishchilarga kam ish haqi berish va kO’p berish zararlidir;
4.
Ishlovchida yuksak haq oluvchi bo’lishga intilish hissini uyg’otish, yuksaklikka
intilib yashash.
Teylor kontsepsiyasi Amerika sanoatida Ford tomonidan ishlab chiqarishga tadbiq etildi,
konveyer ishlab chiqarishi sharoitida mehnatning samaradorligi rag’batlantirildi.
Mahlumki, dunyoda aholining urbanizatsiyasi tez rivojlanmoqda.
Bularning
hammasi tahlim tizimini yangicha yo’lga qO’yishni taqozo etadi. Ommaviy ishlab
chiqarish, standart ravishda istehmol qilish va ommaviy madaniyatni vujudga kelish
imkoniyatini yaratadi.
Ishlab chiqarishning yuksak rivojlanishi, yuksalishi zamonaviy mikro-elektronika va
kompgpyuter texnologiyasiga asoslanadi.SHuning uchun mamlakatimizda
joriy etilgan
tahlimning yangi modeli - kadrlar tayerlash milliy dasturi jamiyatimizda tub O’zgarish-
larni vujudga keltirish asosidir. prezidentimiz tahkidlaganidek " Biz oldimizga qanday
vazifa qO’ymaylik, qanday muommani yechish zaruriyati tug’ilmasin, gap oxir oqibat
baribir kadrlarga va yana kadrlarga taqalaveradi. Mubolag’asiz aytish mumkinki, bizning
kelajagimiz, mamlakatimiz kelajagi O’rnimizga kim
kelishiga yoki boshqacharoq
aytganda, qanday kadrlar tayyorlashimizga bog’liq ".
Hozirgi davr iqtisodiyotini ijtimoiylashtirilgan deyish mumkin. CHunki, bu yerda
insonning O’zi, uning intellektual salohiyati asosiy O’ringa chiqadi, bu esa inson
maqsadlarining rO’yobga chiqishi jarayonining tobora
ijtimoiylashuviga olib
keladi.XXasr butun ijtimoiy hayotning insoniylashtirilganligi bilan xarakterlidir
Dostları ilə paylaş: